همه

همان گونه كه مي دانيد هدف قرآن هدايت و سعادتمندي انسان‌ها است و نه كتاب اقتصاد و تاريخ و… تا مطالب آن را به صورت يك جا ذكر كند، بلكه به مناسبت‌ها، نكته‌ها و ظرايفي كه مقتضاي بلاغت قرآن است؛ و هدف قرآن است، مطالبي در مورد اقتصاد نيز مطرح كرده است. يكي از سوره‌هايي كه مباحث اقتصادي در آن ...

خداوند نيازمندي‌هاي همة نيازمندان را پيش‌بيني كرده است و هيچ نيازي را بدون جواب و پاسخ نگذاشته است. قرآن شريف مي‌فرمايد: «و جعل فيها رواسي من فوقها و بارك فيها و قدّر فيها اقواتها في اربعة ايامٍ سواءً للسائلين» تفسير صحيح قسمت آخر آيه اين است كه مواد غذايي به اندازه و مساوي نياز نيازمندان و تقاضا كنندگان است (سواء ...

براي اين كه بتوانيم از معارف عميق قرآن در زندگي روزمره استفاده كنيم بايد آيات را در كنار هم بررسي كنيم و با روح كلي معارف ديني آشنا باشيم. و اين چيزي است كه ائمه اطهار و علماء‌بزرگ به ما اموخته اند اگر جايي بحث از تضمين روزي شده در كنار آن نيز بحث از توكل، صبر، استقامت و سعي ...

در قرآن سوره و يا آيه‌اي در مورد خصوص وقف و امثال آن نيامده است، بلكه به صورت كلي آياتي درباره انفاق داريم كه شامل وقف و صدقات جاريه نيز مي‌شود كه به نمونه‌هاي اشاره مي‌شود:1. «لن تنالوا البرّ حتّي تنفقُوا مما تحبّون»؛[1] هرگز به (حقيقت) نيكوكاري نمي‌رسيد مگر اين كه از آنچه دوست مي‌داريد (در راه خدا) انفاق كنيد، ...

مقدمه: بدون شك يكي از اعمالي كه موجب رضاي خدا هست، اكرام و دستگيري از مستمندان و نيازمندان جامعه است، ‌و اين دستگيري بعضي وقتها تحت عنوان صدقه و گاهي به عنوان انفاق و بعضي وقتها به عنوان وقف اموال براي نيازمندان صورت مي‌گيرد.در رابطه با سؤال بايد گفت: آيه‌اي كه در وقف صراحت داشته باشد، در قرآن شريف نيامده ...

1. آيه 151 سوره انعام مي‌فرمايد: «وَ لا تَقْتُلُوا أَوْلادَكُمْ مِنْ إِمْلاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَ إِيَّاهُمْ؛» و فرزندانتان را از (ترس) فقر نكشيد، ما شما و آنها را روزي مي‌دهيم. و نيز در سوره اسراء آيه 31 از برخي از مفسران نقل شده است كه چه آيات مذكور بر كشتار و به قتل رساندن فرزندان بعد از بوجود آمدن و ...

1 . رزق در لغت: رزق به معناي روزي و عطاي دائمي مي باشد، حال چه دنيوي و چه اخروي و چه مادي و چه معنوي باشد رزق مي‌گويند. در قرآن شريف به نبوت و معرفت نيز رزق گفته شده است.[1]2 . پيش فرض و جواب اولي:گفت آري گر توكل رَهبرستاين سبب هم سنّت پيغمبرستگفت پيغمبر بآواز بلندبا توكل زانوي ...

واژه «رانت» به معناي نزديك بودن به قدرت مي‌باشد و رانت خواري استفاده نا مشروع از نزديك بودن به مراكز قدرت و اشخاص قدرتمند را مي‌گويند.قرآن كريم مي‌فرمايد: «قارون از قوم موسي بود، ولي بر آنها ستم ‌كرد، ما آن‌قدر از گنجها به او داده بوديم كه حمل صندوق‌هاي آن براي يك گروه زورمند مشكل بود. به خاطر بياور هنگامي ...

در پاسخ به چند نکته توجه فرماييد:الف) واجباتي كه در شريعت مقدس اسلام، متوجه مكلفين مي‎شوند، از حيث صورت و ساختار سه گونه‎اند: 1. واجباتي كه ساختار مالي ندارند و موضوع مال و هزينه‎هاي مادي در آنها مطرح نيست، مانند: نماز و روزه و … .2. واجباتي كه ساختار مالي دارند، مانند: خمس و زكات و…3. واجباتي كه داراي ساختاري ...

مقدمه: براي روشن شدن جواب لازم است به نكاتي اشاره شود: 1ـ معناي اجتهاد در لغت به معناي نهايت تلاش خويش را بكار بردن و خود را به زحمت انداختن است[1] و اما در اصطلاح شيعه اين است كه فرد براي استخراج حكم از كتاب و سنت نهايت كوشش را مبذول بدارد، در موردي كه نص قطعي وجود دارد اجتهاد ...

در پاسخ توجه به چند نكته ضروري به نظر مي‌رسد:1 – قرآن كريم  معجزه جاويد و كتاب هدايت همه انسانها در هر زمان و مكاني است. و پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ نيز به عنوان آخرين پيامبر الهي، كتاب كامل و جامع قرآن را از  جانب خداوند متعال دريافت كرد، تا آنرا براي تمام بشريّت تا ...

پاسخ اين پرسش از دو طريق ممكن است:1. تمسك به عمومات وكليات:الف. خداوند در قرآن كريم مي‌فرمايد: «و اعلموا انما غنمتم من شيء فإن‌لله خمسه و للرسول و…»؛ (انفال، 41) بدانيد هر گاه غنيمتي يافتيد، خمس آن از آن خدا و پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ و… مي‌باشد.اين آيه شريفه، اگر چه ممكن است در موردي خاص ...

در جواب سؤال بايد گفت: بحث زندان از منظرهاي گونه‌گون قابل بررسي است، ولي به سؤال بايد از منظر تفسيري پاسخ گفت:1. ابتدا واژه‌شناسي: واژه‌هاي سجن، حبس، حصر، امساك، وقف و نفي، از جمله واژه‌هاي قرآني و روايي هستند كه در مورد زندان و يا اعم از آن استعمال شده‌اند. «سجن»[1] به معناي زندان مي‌باشد. «حبس»[2] به معناي جلوگيري و ...

نكته اول در پرسش فوق آن است كه به دليل اين كه به برخي از احكام عمل نمي شود پس بايد بگوييم اين احكام منسوخ هستند. و روشن است كه در پاسخ خواهيم گفت عمل كردن يا نكردن افراد به احكام الهي ارتباطي به نسبي بودن يا نبودن احكام ندارد، فرض كنيد روزي بيايد كه كسي نماز نخواند، آيا بايد ...

ابتداء لازم است نكاتي را جهت روشن شدن پاسخ ياد‌آور شد:1. برخورد با جرم و مجرم نشانة حيات جامعه است. در فرهنگ قرآني، برخورد با مجرم، و جلوگيري از جرم نشان از اين است كه آن جامعه، جامعة زنده و خردورز است. چنانكه مي‌فرمايد: «اي افرادي كه ايمان آورده‌ايد، حكم قصاص در مورد كشتگان بر شما نوشته شده است… و ...

همان‌گونه كه مي‌دانيد قرآن تنها نسخه نجات بخش بشريت است كه از طرف خداوند به صورت وحي به پيامبر خويش نازل شده است.قرآن در بيان احكام و مسائل شرعي نوعاً به جزئيات نپرداخته و تفسير و توضيح آن را بر عهدة پيامبر و ائمة معصومين ـ عليهم السّلام ـ نهاده است.مسئلة حضانت و تربيت و نگه‌داري كودك و نيز حق ...

براي روشن شدن اصل مطلب، لازم است به چند شبهه و جواب اشاره شود.1ـ اگر كسي بگويد: كه قاتل بر اساس انگيزه جهل آدم كشت، قصاص يك نوع مقابله به مثل است و انگيزة آن جهل است، بنابراين پيروي از جهل در هر دو جا با روش اهل دانش سازگار نيست.در پاسخ بايد گفت: انگيزة قصاص حكيمانه است كه هم ...

آنچه در اين راستا قابل بيان است، اين است كه: به طور مسلم بايد بين جرم و جريمه (مجازات) تناسبي برقرار باشد، اگر مجازات سنگين‌تر از جرم باشد به مجرم ظلم مي‌گردد، و چون ـ دست به اعتقاد شيعه اماميه ـ خداوند متعال عادل است، جريمه و مجازات سنگين‌تر از جرم قرار نمي‌دهد؛ حال بايد ديد چرا گاهي به نظر ...

در باره ي حكم ارث؛ خداوند متعال در قرآن مجيد مي فرمايد: «يوصيكم الله في اولادكم للذّكر مثل حظ الانثيين.»[1]خداوند به شما در باره ي فرزندان تان سفارش مي كند كه از ميراث براي پسر به اندازه ي سهم دو دختر باشد، خداوند به شما در باره ي فرزندان تان سفارش مي كند كه براي پسران دو برابر سهم دختران ...

در قرآن كريم چهار آيه درباره زنا وجود دارد.[1] كه دلالت بر لزوم اجراي حكم زنا دارد. اگر چه اين حكم نسبت به افرادي كه مرتكب عمل شنيع زنا مي‌شوند متفاوت است ولي در اجراي آن ترديدي وجود ندارد. از آن جا كه اين گناه در صورت علني شدن تأثير زيادي در آلودگي جامعه دارد. اسلام براي نجات جامعه از ...

مشهور ميان فقهاء چنين است كه مرتد بر دو گونه است: 1- مرتد فطري، كسي كه مسلمان متولد شده باشد يعني هنگام انعقاد نطفه او، پدر يا مادرش و يا هردو مسلمان باشند. اگر از اسلام برگردد، بازگشت او به اسلام پذيرفته نمي‌شود وكشتن او واجب است. 2- مرتد ملي، كسي كه كافر بوده مسلمان شده وسپس از اسلام برگشته؛ چنين كس ...

ارتداد در لغت به معناي بازگشتن است و در اصطلاح خروج فرد مسلمان از دين اسلام و بازگشت از ايمان به كفر را گويند.[1]قرآن‌ كريم، در برخي آيات به اصطلاح ارتداد اشاره فرموده است از جلمه:1. «… وَ مَنْ يَرْتَدِدْ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ فَيَمُتْ وَ هُوَ كافِرٌ فَأُولئِكَ حَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ فِي الدُّنْيا وَ الآخِرَةِ وَ أُولئِكَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فِيها ...

در پاسخ، توجه شما را به چند نكته جلب مي‎كنيم:1. دين مقدس اسلام مرتد را به دو قسمت فطري و ملي تقسيم كرده و ميان مرتد فطري (كسي كه از پدر و مادر مسلمان متولد شده و پس از قبول اسلام از اسلام برگشته است) و مرتد ملّي (كسي كه پدر و مادر او به هنگام انعقاد نطفه‎اش مسلمان نبوده‎اند ...

خانواده از ديدگاه قرآن، از جايگاه محوري و كليدي برخوردار است و هسته‌ي مركزي شكل‌گيري جامعه را تشكيل مي‌دهد.[1] خانواده از منظر قرآن شريف، خشت بناي اجتماع است. جايگاه خانواده، در ساختمان جامعه، هم چون «اتم» در ساختان اجسام طبيعي است. اگر خانواده سالم و صالح و استوار باشند. مي‌توان به داشتن جامعه‌اي سالم، صالح و متعالي و استوار اميدوار ...

1. در قرآن شريف، خانواده محبوب‌ترين بنياد اجتماعي معرفي گشته است. براي آن كه از ارزش و قداست اين بنيان محبوب پابرجا و محفوظ بماند، خداي متعال براي هر يك از اعضاي خانواده، تكليف، وظايف و حقوقي[1] تعيين كرده است كه رعايت آن‌ها، موجب دستيابي خانواده به آرامش و آسايش، خواهد شد.2. اوّلين قدم، اوّلين راهكار: در فرهنگ قرآن، هدف ...

شادي در قرآن، جايگاه خاصي دارد و به گونه هاي مختلف، مورد تأييد و توجه قرآن قرار گرفته است. اما نه شادي بيهوده و عيش، بلكه شادي توأم با اهداف الهي و انساني.آيات قرآن به صورت كلي به شادي پرداخته، اما احاديث به صورت مفصل و جزئي به شادي و اسباب آن اهتمام خاص نشان داده است. لذا آيات قرآن ...

الف: بدعت در لغت و اصطلاح:«بدعت» در لغت چيز نو و جديد را گويند، و هر گاه به خداوند نسبت داده شود «بديع السموات، ايجاد كنندة آسمان‎ها» به معناي ايجاد و خلقت چيزي بدون وسيله و مادّه و بدون زمان و مكان است.و در اصطلاح شرعي عبارت است از آن چه در دين به صورت جديد به وجود آمده، در ...

بررسي آيات جهاد و شهادت و شمارش آنها محتاج تحقيق مفصلي است كه در فهرست منابع به برخي از منابع جهت مراجعه اشاره مي شود. با اين حال تعدادي از آيات پيرامون جهاد و شهادت و موضوعات مرتبط با اين دو عنوان تقديم مي گردد.1. آيات جهادالف) فلسفه و هدف جهادسوره هاي: نساء آيات 75 و 76، مائده آيات 33 ...

قرآن كريم مي‌فرمايد: «ان الذين يحبون آن تشيع الفاحشة في الذين ءامنوا لهم عذاب اليم في الدنيا و الآخرة»[1] كساني كه دوست دارند زشتي‌ها در ميان مردم با ايمان شيوع يابد، عذاب دردناكي براي آن‌ها در دنيا و آخرت است.كلمة «فحش» و «فحشاء» و «فاحشه» به معناي هرگونه رفتار و گفتاري است كه زشتي آن بزرگ باشد،[2] ولي در قرآن ...

قرآن، معجزه هميشگي پيامبر اسلام ـ صلي الله عليه و آله ـ سعادت بشر را تا ابد تضمين نموده و با محتواي اخلاقي، عقايد، احكام، مسير صراط المستقيم را در دنيا و آخرت ترسيم نموده است.آن چه در سوال مطرح شده است قسمتي از احكام عبادي و اخلاق مي باشد و ما به صورت مختصر براي هر كدام يك آيه ...

ازدواج يك امر بسيار مقدس است. قرآن شريف و روايات بر آن تأكيد فراوان دارند.[1] در رابطه با ازدواج كه شامل:‌شرائط، احكام، و وظائف زوجين و مسئوليت حاكمان در قبال اين مسئله خطير مي باشد آيات متعددي در قرآن كريم آمده است و به بيش از پنجاه آيه مي رسد و در اين نوشتار به نمونه هاي از آن اشاره ...

خداوند تبارك و تعالي در آيه 34، سوره نساء مي‌فرمايد: «مردان، سرپرست و نگهبان زنانند، به خاطر برتريهاي كه خداوند (از نظر اجتماع) براي بعضي نسبت به بعضي ديگر قرار داده است و به خاطر انفاق هايي كه از اموالشان (در مورد زنان) مي‌كنند. و زنان صالح، زناني هستند كه متواضعند و در غياب (همسر خود) اسرار و حقوق او ...

آيه 223 سوره بقره دربارة عقيده هاي ناصحيح  يهود دربارة كيفيت آميزش و مسائل زناشويي مي باشد و به همين مناسبت نازل شده است[1].اختلاف در آيين و افراط و تفريط ها،‌سبب شد كه برخي از مسلمانان از محضر پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ در اين باره سؤال كنند كه در پاسخ آن ها آيات ياد شده ...

هر يك از واژگان سه گانه درسؤال بسيار كليدي و كاربردي است و در عرصه‌هاي گونا‌گون قابل بحث و قابل تقسيم است. در اين نوشتار به علّت اختصار، به ذكر چند آيه و روايت بسنده مي‌شود. بهداشت در آيينه‌ي قرآن:1. تأكيد قرآن شريف بر تغذية سالم و بهداشتي: در اين راستا مي‌فرمايد:«يا ايُّها النّاسُ كلُوا ممّا في الاَرضِ حَلالاً طيِّباً»[1] ...

طبق صريح آيه ي شريفه، مديريت خانواده به مرد محوّل شده است. اثبات اين امر، ما را در پاسخ گويي به سؤال كمك مي كند. مدير و سرپرست خانواده در قبال همسري كه وظيفه نشناس و ناشزه شده است، مسئوليت دارد كه خداوند تبارك و تعالي مراحلي را براي تنبيه زن به مردان پيشنهاد مي دهد. بنا بر اين، بايد ...

منكرين وجود آيه در قرآن در مورد متعه، معتقدند، كه در قرآن آيه‌اي براي حليت متعه نيامده است. و با تمسك به اصالت العدم و يا انكار به وجود حكم متعه در اسلام، آية 24 سورة نساء كه در آن خداوند فرموده است: «فما استمتعتم به منهن فآتوهن اجورهن فريضة»[1] را راجع به متعه نمي‌دانند. و با ترديد به اين ...

الف) ممكن است منشأ اشكال اوّل شما اين آيه باشد كه مي‌فرمايد: «و من اياته ان خلق لكم من انفسكم ازواجاً لتسكنوا اليها…»[1] و از نشانه‌هاي او اين است كه همسراني از جنس خود شما، براي شما آفريد، تا در كنار آنها آرامش يابيد.» در آية مذكور منظور اين نيست كه تنها زن آرامش و تسكين بخش مرد باشد، بلكه ...

چه رابطه‌اي با رستگاري دارد؟ گروهي است يا انفرادي؟ عواقب ترك آن چيست و زمان آن كي است تفاوت يدعون با يأمرون چيست؟ابتداء ترجمة آيه: «بايد از ميان شما، جمعي دعوت به نيكي، و امر به معروف و نهي از منكر كنند و آنها همان رستگارانند.»1. خير چيست و آيا در همة زمان‌ها يكسان استخير در لغت عبارت از چيزي ...

«متعه» يا ازدواج موقت، ‌از جملة موضوعاتي است كه از جهات گوناگوني درباره آن بحث شده است. مفسران قرآن براي اثبات مشروعيت متعه از نظر قرآن به آيه 24 سوره نساء استناد نموده اند و پيرامون آن بحث كرده اند ما نيز به منظور بررسي ديدگاه قرآن و آراء مفسران، موضوع را پيرامون آيه شريفه دنبال مي نماييم.در آيه شريف ...

مقدمه:ابتداً لازم است جهت روشن شدن پاسخ به نكاتي اشاره شود:1. معناي انضباط: انضباط ازمادّة ضبط، به معناي همراه بودن چيزي است كه هرگز از او جدا نشود. و ضابط به كسي گفته مي‌شود كه داراي هيبت و قدرت و تنومندي در جسم باشد.[1] در اصطلاح نظامي، مراعات اموري است كه براي قدرت و توان يك ارتش نيرومند لازم است. ...

تاريخچة تعدد زوجاتبا مطالعة وضع اجتماعي قبل از اسلام به اين نتيجه مي‌رسيم كه تعدد زوجات به طور نامحدود امري عادي بود، كه بين اعراب و ايرانيان قبل از اسلام مرسوم بوده است، چنانچه در بعضي مواقع بت‌پرستان به هنگام مسلمان شدن بيش از ده زن هم داشته‌اند و در بعضي مواقع به بيست زن هم مي‌رسيد.[1]ويل دورانت مي‌گويد: «علماي ...

الف: برخورد شديد با متخلّفين از جنگ:قرآن شريف متخلّفين، از انضباط نظامي را سرزنش و داستان آنها رابه عنوان عبرت در قرآن مطرح نموده است، از جمله مي‌فرمايد: «وَ عَلَي الثَّلاثَةِ الَّذِينَ خُلِّفُوا حَتَّي…» آن سه نفر را كه در (مدينه) بازماندند (و از شركت در تبوك خودداري كردند و مسلمانان از آنان قطع رابطه نمودند) تا آن حَدْ كه ...

از آنجا كه هارون فرد پاك و صالحي بود و در پاكي و پرهيزكاري ضرب‌المثل بود، به همين خاطر در ميان بني‌اسرائيل هر كس را مي‌خواستند به پاكي و پرهيزكاري معرفي كنند مي‌گفتند او برادر يا خواهر هارون است.[1]در حديثي آمده كه پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ مغيره را براي دعوت مسيحيان به اسلام به نجران ...

سامري، كه قرآن كريم از آن به عنوان شخصي فريب‌كار و هم‌عصر حضرت موسي ـ عليه السلام ـ  نام مي‌برد، با نام شهر سامّرا تفاوت دارد. سامرا نام فرد است و منسوب به شهر سامرا نيست. سامرّا شهري در عراق است كه بين بغداد و تكريت بر شرق دجله قرار دارد. گفته شده كه اين شهر به وسيله سام بن ...

خدا حكيم است[1] و قرآن را هم حكيم معرفي مي‌كند.[2] بنابراين قرآن از بيهوده‌گويي به دور بوده،[3]و هدفمند است و هدف مهم آن، عاقل ساختن انسان است[4] تا در ساية آن به هدف نهايي خود (هدايت انسان)[5]، دست يابد. و براي رسيدن به آن، از شيوه‌هاي مختلف مثل تكرار و …. استفاده كرده است.[6]نكات كلي:1 ـ تكرار يكي از فنون ...

بايد به عرض رساند، يكي از آسيب‌هاي بزرگي كه حضرت يوسف ـ عليه السّلام ـ را تهديد مي‌كرد و «جان و شخصيت» او را با خطر جدّي مواجه مي‌ساخت، «آتشفشان شهوت» بوده است كه از خارج او را تهديد مي‌كرد. در مورد اوج اين داستان قرآن مجيد مي‌فرمايد:«و زني كه يوسف در خانة او بود از يوسف از طريق ملايمت، ...

بخش مهمي از مباحث فلسفه تاريخ را شناسايي عامل يا عوامل محرك تاريخ تشكيل مي‌دهد، و كاوشگران فلسفة تاريخ، در اين مورد، قريب بيست عامل معرفي كرده‌اند كه هر كدام براي خود بحث و گفتگويي دارد.[1] ما در اينجا به طور اختصار به ديدگاه قرآن درباره محرك‌هاي تاريخ، بيان مي‌كنيم:1. هر امتي، دوره و اجلي دارد: «لكُلِّ أُمَّةٍ اَجَلٌ»؛[2]دانشمندان براي ...

ابتدا لازم است رشته‌هاي علمي كه مربوط به تاريخ مي‌شود توضيح داده شود و آن گاه به پاسخ پرسش پرداخته شود، در واقع سه علم مربوط به تاريخ مي‌شود كه با هم رابطة نزديك و تنگاتنگي دارند.1. «تاريخ نقلي»، يعني علم به وقايع و حوادث و اوضاع و احوال انسانها در گذشته، در مقابل اوضاع و احوالي كه در زمان ...

قرآن كريم، به بعضي از انتظارات و حوائج افراد، كه به دنبال حق و حقيقت بودند پاسخ مثبت داده است. در اينجا به نمونه هايي از آن اشاره مي شود:طبق اين آيه شريفه، حضرت ابراهيم ـ عليه السّلام ـ از خداوند تبارک و تعالي درخواست امنيت شهر مكه و فراواني رزق و روزي آن را نمود كه هر دو انتظار، ...

قصّه‌هاي قرآن، كه شرح زندگي پيشينيان و پيغمبران و اقوام مختلف است، اگرچه، براي عدّه‌اي كه دچار نوعي ملال خاطرند سبب تسلي مي‌گردد، و نقل آن قصّه‌ها باعث تفريح و تنوع شمرده شده است. وليكن در حقيقت اين قصّه‌ها نه براي تفريح و نه براي سرگرمي و تنوع است، بلكه اگر با دقت و معرفت به اين قصّه‌ها بنگريم، مشاهده ...