همه

در اكثر كتاب هاي منتشره كه پيرامون فرقه ها و مذاهب نوشته شده است، نصيريه را گروهي از غلات شيعه محسوب داشته اند كه به الوهيت ائمه اطهار خصوصاً مولي الموحَدين اعتقاد دارند و در بيان وجه تسميه آنها به نصيريه انتساب آنها به محمد بن نصير نميري را عامل اين نام گذاري دانسته اند.[1] يا به قول دكتر عبد ...

نام علويه بعد از رحلت پيامبر اسلام ـ صلّي الله عليه و آله ـ در جامعه اسلامي به وجود آمده است، براي همين قبل از پرداختن به سوال، بايد تعريفي از علوي ارائه گردد تا روشن شود مراد از علويه چيست و امروزه به چه كساني علويه مي گويند؟ تعريف علويه:1. كساني كه از اولاد حضرت علي ـ عليه السّلام ...

مذهب علوي بنا به نقل برخي از تاريخ نويسان، منسوب به محمد بن نصير نميري است كه در زمان امام حسن عسگري ـ عليه السّلام ـ مي زيست و به طرفداران وي نصيريّون اطلاق مي شد و بعد از سال 1920م بر آنان علويان اطلاق شده است.[1]علويّون امروزه در شمال لبنان و ساحل سوريه و كوه هاي علويين و مناطق ...

ديدگاه هاي متفاوت درباره نصيريه، پاسخ صريح به اين پرسش را با مشکل مواجه مي کند. بر اين اساس لازم است اجمالي از اقوالي که درباره وجه تسميه اين فرقه به نصيريه و همچنين عقايد و احکام عملي که به اين فرقه نسبت مي دهند آورده شود.اما در مورد وجه تسميه اين فرقه به نصيريه، عده اي بر اين باورند ...

نصيرية سوريه كه به نام علويون[1] نيز شناخته شده اند، شيعة دوازده امامي و پيرو فقه جعفري[2] مي باشند. اين گروه علاوه بر سوريه در مناطق جنوبي تركيه و مناطق شمالي لبنان نيز حضور دارند.[3]همانطور كه گفته شد آنها در اصول اعتقاديشان داراي معتقدات شيعة اثني عشري مي باشند و همچون اماميه، ادلة تشريع را قرآن، سنت، اجماع و عقل ...

بنابر آنچه مورخان نوشته‌اند: نصيريه نام ديگر علويون مي‌باشد.[1] كه غالباً در شمال لبنان و ساحل سوريه و كوه‌هاي علويين و مناطق اسكندرون و بعضي مناطق جنوبي تركيه ساكن مي‌‌باشند.[2] و ليكن با اين وجود مي‌توان فرقة نصيريه را به دو گروه غلات و شيعيان اثني عشري تقسيم كرد.[3] گروه اثني عشري در مناطق شامات (سوريه، لبنان و تركيه) سكونت ...

براي فهم بيشتر ارتباط اين دو فرقه توجه به دو نكته اساسي ضروري است: اول: پيدايش دوم: افكار ها و باورها. در تاريخ پيدايش فرقه اهل حق اختلاف نظر فراواني وجود دارد به طوري كه برخي پيدايش آن را قرن اول توسط نصير غلام حضرت علي ـ عليه السلام ـ مي دانند كه آن حضرت را خدا مي دانسته است.[1] ...

از آنجا كه بنابر يکي از اقوال فرقة نصيريه طايفه‌اي از جمعيت شيعة اثني عشري است كه راه غلو را در پيش گرفتند و با اين سلوك از مسير اصلي منحرف گشتند، دانستن مذهب تيمور و نحوة سلوك وي با شيعيان زمانه خود مي‌تواند پاسخي براي سوال باشد.درمورد مذهب تيمور، گفته شده كه وي سني و پيرو فقه حنفي است ...

در اين باره اقوال مختلفي ذكر شده است كه به برخي از آنها اشاره مي‌كنيم:1. عده‌اي گفته‌اند كه پيدايش اهل سنّت به زماني بر مي‌گردد كه پيامبر اسلام ـ صلّي الله عليه و آله ـ خبر از چند دستگي قريب الوقوع امت خود به 73 فرقه را داده و فرمودند: كه فقط يك گروه از آنها اهل نجات است و ...

درباره ي اصطلاح اهل سنت دو مطلب قابل بررسي است، يکي معاني يا کاربرد هاي اين اصطلاح، و ديگري تاريخ پيدايش آن.1. کاربرد هاي اصطلاح اهل سنت: اين اصطلاح در يکي از معاني زير به کار مي رود:الف) در مقابل اصطلاح شيعه، يعني اعتقاد به اين که درباره امامت و خلافت نصي از کتاب و سنت وارد نشده و تعيين ...

مذهب اشعريه از معروف ترين مذاهب كلامي در دنياي اهل سنت است كه در آغاز قرن چهارم هجري پديد آمد. قبل از آن، مذهب حنبليه، مذهب رسمي و معروف ميان اهل سنت بود. مؤسس مذهب اشعريه ابوالحسن علي بن اسماعيل اشعري است، وي به سال 260 هجري قمري در بصره به دنيا آمد و به سال 324 يا 330 در ...

اشاعره نامي است براي پيروان ابوالحسن اشعري[1]، او نواده ابو موسي اشعري (260 ـ 324) كه در آغاز غيبت صغري در بصره به دنيا آمد، پدرش اسماعيل بن اسحاق مكني به  «ابي بشر» از طرفداران اهل حديث بود. اشعري در كودكي با عقايد اهل حديث خو گرفت،[2] او پس از آنكه از استادش ابوعلي جبّايي جدا شد، و محدثان را ...

پيروان ابومنصور محمد بن محمد بن محمود را ماتريدي يا «ماتريديه» گويند. وي از ائمه بزرگ كلامي سنّت و جماعت به شمار مي رفت. ابومنصور منسوب به «ماتريد» محله اي در سمرقند است. و ي با ابوالحسن اشعري (متوفي324 هجري) همعصر بوده و با او در مسائل كلامي اختلافاتي داشت. ماتريدي بسال 333 هجري قمري درگذشت.[1]ما در اين مجال اشارة ...

پس از درگذشت پيامبر اسلام ـ صلّي الله عليه و آله ـ امت اسلامي به گروه‌هاي گوناگوني تقسيم شد، و مذاهبي پايه‌گذاري گرديد، از اين رهگذر، سخت‌ترين و سهمگين‌ترين ضربه بر پيكر وحدت اسلامي فرود آمد و همگان طعم تلخ فرقه گرايي را در كام خويش چشيدند.البته ريشه هاي اختلاف در زمان پيامبر گرامي اسلام جوانه زده بود زيرا، جامعه ...

معتزله به عنوان فرقه اي كلامي و نهضتي سياسي در اواخر قرن اول هجري و اوائل قرن دوم هجري پا به عرصه وجود نهاد. تقريباً همه محققين اين مطلب را قبول دارند، اما اين واقعيت را نبايد انكار كرد كه شكل گيري يك نهضت و يا يك مذهب فكري و عقيدتي، بدون مقدمات نبوده و مسلماً زمينه هاي لازم جهت ...

در رأس معتزله و كسي كه اعتزال به صورت يك مكتب با دست او پايه گذاري شد، واصل بن عطاء غزّال قرار دارد. پيدايش اين گروه در اواخر قرن اوّل هجري و يا اوايل قرن دوم هجري صورت گرفت و به تدريج توسعه و تكامل يافت اصول عقائد و مشخّصات اصلي آن بدين شرح است:الف ـ توحيد: معتزله اعتقاد به ...

تفاوت‌هاي زيادي بين عقايد معتزله و اشاعره وجود دارد. به علّت نظم بحث ابتدا بر طبق اصول پنج‌گانه معتزله، فرق دو مكتب را بررسي و در آخر به ديگر اختلاف‌ها، فهرست‌وار اشاره مي نمائيم.1ـ توحيد: معتزله اعتقاد به توحيد صفاتي دارد، به اين معنا كه صفاتي مانند: علم، قدرت، حيات و اراده، جداي از خداوند نبوده و از ذات پروردگار ...

فرقه كلامي معتزله يكي از مكاتب منسجم كلامي است، كه در اوائل قرن دوم هجري تأسيس شده و اصول مكتب خود را در پنج اصل خلاصه كرد كه در ذيل به نام مؤسس و بزرگان اين مكتب اشاره مي شود.1. ابوحذيفه و اصل بن عطاء (متولد:80، متوفي: 131)وي مؤسّس مذهب اعتزال و معروف به غزّال است. كه در سال 80 ...

در آغاز قرن چهارم هجري ابوالحسن اشعري ]كه متولد260 و متوفي324 يا330 قمري است[ در صدد ارائه طرحي براي اصلاح عقايد ديني اهل سنت از لغزشها و انحرافاتي كه بر پايه عقل‌گرايي بيش از حدّ معتزله و ظاهر گرائي اهل حديث پيدا شده بود، برآمد وي كه پدرش از طرفداران اهل حديث بود توانست از كودكي با عقايد اهل حديث ...

تا آنجايي كه تاريخ گواهي مي دهد در عصر خلافت معاويه، امت اسلامي بنام دو گروه علويه و عثمانيه معروف بودند و بعد از آن، در اثر تحولات، بنابر يك قول در زمان عمر بن عبدالعزيز و بنابر قول ديگر در زمان خلفاي عباسي اصطلاح اهل سنت بر عثمانيان اطلاق شده و علويان به عنوان اوليه خود كه شيعه باشد ...

مذهب ماتريدي يك مكتب كلامي است كه در قرن چهارم به وجود آمد. موسس آن شخصي به نام ابومنصور محمد بن محمود ماتريدي سمرقندي است. (متولد 248 يا 250 و متوفي 333 هـ . ق) ماتريد قريه اي است در نزديكي سمرقند در آسياي ميانه (ماوراء النهر) كه فقه رايج در آن مناطق حنفي است و آراء و نظرات مختلف ...

ماتريديه پيروان محمد بن محمد بن محمود ابومنصور ماتريدي مي باشند. وي منسوب به «ماتريد» از روستاهاي سمرقند است كه در سال (333) در سمرقند در گذشت. نسب او به ابوايوب انصاري ـ صحابي معروف و ميزبان پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ به هنگام هجرت ـ منتهي مي شود.[1]اهل سنت از قديم از نظر كلامي و ...

پس از رحلت پيامبر گرامي ـ صلي الله عليه و آله ـ از جمله مسائلي كه در ميان مسلمين مطرح گرديد، مسئله كيفيت صدور فعل از انسان بود. گروهي عقيدة جبر را برگزيده و انسان را فاعل مجبور دانستند، و گروهي ديگر نقطة مقابل اين نظريه را گرفته و تصور كردند، كه انسان موجودي به خود واگذار شده است و ...

علماي اهل سنت كه از ائمة اطهار ـ عليهم السّلام ـ و حافظان اصلي دين اسلام فاصله گرفته بودند و در نتيجه از تعاليم نجات بخش عترت پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ محروم بودند. به فكر اصلاح عقايد ديني خويش افتادند كه در عراق، ابوالحسن اشعري متوفي 330 ق مكتب اشاعره را بنا نهاد و در ماوراء ...

بعد از رحلت پيامبر اسلام ـ صلّي الله عليه و آله ـ برخي از مسلمين از مسير ولايت دور شدند و در اثر همين دوري بود، كه به دو گروه تقسيم شدند:1. اهل حديث:‌ اين گروه كليه عقايد خود را از ظواهر آيات و روايات مي گيرند و براي عقل ارزشي قايل نيستند براي همين عقايدي مانند جبر، رؤيت خدا ...

ابو منصور محمد بن محمد، بنيان گذار مكتب ما تريدي، در حوالي سال 238 ق، در ماتريد به دنيا آمده و در سال 333 ق از دنيا رفت، ماتريد قريه اي از سمرقند در ماوراء النهر مي باشد. براي همين او و پيروانش را ماتريدي مي‌‌خوانند. وي علم دين را از ابونصر عياضي و ابوبكر جورجاني آموخت. از شاگردان ابي ...

1. معناي لغوينصب در لغت به معناي عداوت و جنگ آمده است:[1]و ناصبي در اصطلاح به كساني گفته مي‌شود كه بغض و كينه علي ـ عليه السّلام ـ و ساير اهل بيت ـ عليهم السّلام ـ را به دل داشته باشند، زبيدي مي‌نويسد: (النواصب و الناصبه و اهل النصب) و هم (المتدينون ببغضة) سيدنا امير المؤمنين و يعسوب المسلمين ابي ...

در سال 1282 ه‍. مدرسه‌اي در هند و در شهر «ديوبند» توسط محمد قاسم «نانوتوي» و رشيد احمد كنكوهي تأسيس شد و در آن مدرسه تعدادي از طلاب در رشته علوم ديني و خصوصاً فقه حنفي مشغول تحصيل گرديدند، و از همين مدرسه زيربناي مكتب «ديوبندي» شكل گرفت.اين فرقه طبق ادعاي خودشان مسلمان، و اهل سنت و جماعت مي‌باشند. در ...

مكتب ديوبندي زير نفوذ شاه ولي ‌الله (محدث سني) به صورت يك نهضت احياي اسلام بنا شد. او در زمان تيپو سلطان از همراهان و دوستداران وي بود و جنبش اتحاد اسلامي را بنا كرد و اهل سنت و جماعت را تبليغ به اتحاد نمود. وي مي‌گفت: بدون تكريم اهل بيت ـ عليهم السلام ـ رستگاري ممكن نيست و ذات ...

پس از اينكه نتيجه جنگ صفين به حكميت و داوري كشيده شد، گروهي كه خودشان حكميت را به امام علي – عليه السلام – تحميل كرده، بودند، نسبت به آن معترض شده و از اردوي امام علي ـ عليه السلام ـ كناره گرفتند كه در تاريخ به خوارج مشهورند و چون بر اين عقيده بودند كه: فرماني جز فرمان خدا ...

بعد از رحلت پيامبر بزرگ اسلام ـ صلّي الله عليه و آله ـ ، به علت فاصله گرفتن امت اسلام از اهل بيت(ع) انحرافاتي در ميان مردم در اثر جهل و ناداني،‌و نبودن پاسخي قانع كننده از سوي گردانندگان امور بوجود آمدند.در اين ميان گروهها و نحله هاي فكري مختلفي به وجود آمدند، كه يكي از آنها «فرقه مرجئه» بود، ...

بايد قبل از جواب سؤال در معني و چگونگي و نيز تاريخ پيدايش مرجئه مختصر توضيحي آورده شود تا سؤال و جواب آن واضح‌تر باشد.مرجئه اسم فاعل از ارجاء به معني تأخير انداختن است البته معني دومي نيز گفته شده كه آن اميد دادن و اميدواري مي‌باشد.[1] و در اصطلاح به گروهي از مسلمانان كه ايمان را جدا از عمل ...

اين دو مذهب از مذاهب کلامي اهل سنت مي­باشند. مذهب معتزله در اوايل قرن دوّم هجري توسط واصل بن عطاء (80ـ131) پديد آمد و مذهب ما تريديه توسط ابو منصور ماتريدي (متوفاي 333) در آسياي مركزي (سمرقند) در قرن سوم و چهارم هجري ظهور كرد.اين دو مكتب در برخي از مسائل اعتقادي، اختلافاتي با هم دارند. اهمّ اين اختلافات به ...

بعد از رحلت پيامبر اسلام _ صلّي الله عليه و آله _ پيروان آن حضرت به علت دور شدن از اهل بيت پيامبر ـ عليهم السّلام ـ با برداشتهاي متفاوت از احكام و عقايد اسلامي و عوامل ديگر به گروهها و فرقه هاي مختلف تقسيم شدند. در اين ميان مرجئه و خوارج از فرقه هاي اهل سنت هستند كه تقريباً ...

گروه طالبان در سال 1994 م توسط ملا محمد عمر در شهر قندهار افغانستان تأسيس گرديد و عده‌اي از طلبه‌هاي ديني اهل سنت كه در مدارس پاكستان تربيت شده بودند با او بيعت نموده و او را به عنوان امير المؤمنين پذيرفتند.اعضاي گروه طالبان را قوم پشتون كه غالباً در جنوب و جنوب شرقي افغانستان ساكن هستند تشكيل مي‌دهد و ...

خوارج، جمع خارجي، و از خروج به معناي سرکشي و طغيان گرفته شده و معادل فارسي آن شورشيان، جمع شورشي است، کلمه خرج هرگاه با حرف (علي) متعدي شود دو معنا دارد:1. اعلان مبارزه با ديگري.2. سرپيچي از فرمان والي و حاکم[1] گروه خوارج را بدان جهت به اين نام خوانده اند، که از فرمان علي ـ عليه السلام ـ ...

براي آگاهي از فرق بين سني و سني ناصبي و ناصبي لازم است هر كدام را جداگانه تعريف كنيم:سني و اهل سنت به كسي گفته مي شود كه خود را پيرو سنت پيامبر گرامي اسلام(صلي الله عليه وآله)، صحابه و خلفاء راشدين بداند، كلمه «سنت» برگرفته از كلام نبي گرامي اسلام است كه فرموده: به سنّت من عمل كنيد[1] و ...

تشيّع در سه حوزه اساسي با مذاهب اربعه اهل سنّت و وهابيّت اختلاف جدّي دارد. اين سه حوزه اختلاف عبارتند از:1. از نظر تاريخي. 2. از نظر كلامي. 3. از نظر فقهي.1. از نظر تاريخي:تشيّع يك مكتب كلامي يا سياسي نيست كه دربارة علل پيدايش آن در ميان امت اسلامي پس از رحلت پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ...

بعد از واقعه سقيفه بني ساعده آن گاه که عده اي از مسلمانان امامت امير المؤمنين علي ـ عليه السلام ـ را انکار کرده[1] و از صراط مستقيم منحرف شدند، زمينه تفرقه و جدايي بين مسلمانان ايجاد شد و در اثر عوامل مختلف فرقه هاي متعدد و متنوعي به وجود آمد.بر اساس داده هاي تاريخي و پژوهش هايي که در ...

مذهب حنفي روش فقهي اي است که بر اساس نظريات فقهي ابو حنيفه بنا شده است، بنيان گذار و پيشواي آن، نعمان بن ثابت بن ذوطّي ايراني الاصل مکنّي به ابو حنيفه بوده است، او در سال 80 هجري در کوفه زاده شده و در سال 150 هجري در سن هفتاد سالگي، در بغداد در گذشته است.[1]ابو حنيفه در حضور ...

به شيوه و مسلک خاص محمد بن ادريس شافعي در استخراج و استنباط احکام شرعي از منابع ديني در عرصه مباحث فقهي را مذهب شافعي گفته و پيروان او را شافعي مي نامند.محمد بن ادريس بن عباس بن عثمان در سال 150 هـ.ق به دنيا آمد.[1] با آن که نسب او را به قريش مي رسانند ولي محل تولد او ...

همة‌ دين ها پس از اندك زماني از تأسيس و مؤسس آن، به فرقه ها و گروه هاي متعدد منشعب مي گردند. معمولاً اختلاف بر سر مسائلي در رابطه با خداوند، جبر و اختيار، چگونگي عبادت و تنوع مشرب ها و … فرقه ها و گروه هايي را پديد مي آورد، دين اسلام هم از اين قاعده مستثني نشده و ...

به شيوه و مسلک خاص مالک بن انس در استنباط احکام فقهي که يکي از ويژگي هاي آن حجت دانستن عمل اهل مدينه است، مذهب مالکي و به پيروانش مالکي مي گويند.مالک بن انس بن ابي عامر بن عمرو در سال 95 يا 97 هـ.ق در مدينه متولد شد.[1] در کرامات وي گفته شده که سه سال در رحم مادرش ...

به شيوه و مسلک خاص احمد بن حنبل در مسائل فقهي که بارزترين خصيصه آن عمل به احاديث ضعيف و قبول اصل سدّ ذرايع است، مذهب حنبلي و به پيروان وي حنبلي مي گويند.احمد بن حنبل در سال 164 هـ.ق در بغداد به دنيا آمد، جدش در زمان امويان حاکم سرخس بود و گفته شده که نسبتش به ذو الثديه ...

مسلمانان از لحاظ فقهي به پنج دسته تقسيم مي شوند، امامي، مالکي، شافعي، حنبلي، حنفي، که به غير از امامي که مشهور به جعفري يعني منسوب به امام جعفر صادق ـ عليه السلام ـ هستند بقيه سني مي باشند. پس عنوان سني همه اين چهار مذهب اهل سنت را شامل مي شود. بنابر اين مي توان گفت سني ها در ...

اهل سنت چهار مذهب فقهي معروف دارند كه عبارتند از:1. مذهب حنفي: موسس اين مذهب ابو حنيفه، نعمان بن ثابت بن زوطي مي باشند. وي اصالتاً ايراني بوده زيرا جدش، زوطي از اسيران كابل بوده است ولي ابوحنيفه در 80 هـ در كوفه متولد شد و در همانجا به آموختن فقه و علم كلام پرداخت و در سال 150 هـ ...

مذاهب اهل سنّت دربارة منابع استنباط ديدگاه‎هاي مختلفي دارند كه به طور اختصار و فشرده بيان مي‎گردد.فقهاي حنفي مذهب كه پيروان آنها بيشتر در شبه قاره هند، افغانستان و ماوراء النهر و شرق ايران زندگي مي‎كنند منابع استنباط را ده چيز مي‎دانند:1. قرآن كريم.2. سنّت متواتره.3. اجماع: در صورتي كه نقل اجماع ثابت شده باشد.4. گفتار صحابه: در چيزهايي مانند ...

مذاهب اهل سنّت دربارة منابع استنباط ديدگاه‎هاي مختلفي دارند كه به طور اختصار و فشرده بيان مي‎گردد.فقهاي حنفي مذهب كه پيروان آنها بيشتر در شبه قاره هند، افغانستان و ماوراء النهر و شرق ايران زندگي مي‎كنند منابع استنباط را ده چيز مي‎دانند:1. قرآن كريم.2. سنّت متواتره.3. اجماع: در صورتي كه نقل اجماع ثابت شده باشد.4. گفتار صحابه: در چيزهايي مانند ...

صحابه پيامبر اكرم ـ صلّي الله عليه و آله ـ در برخي از مسائل حتي در زمان حيات آن حضرت با هم اختلاف نظر داشتند كه با رجوع به وي اختلاف آنان بر طرف مي گرديد اما پس از آن حضرت از آنجايي كه اهل بيت ـ عليه السّلام ـ را منزوي كردند، شخص خليفه با مشورت ديگران و يا ...

اهل سنت در ابتداي پيدايش خود اسم خاصي نداشته و فقط به عنوان طرفداران عمر و ابوبكر شناخته مي‎شدند و بنا بر قول ابو حاتم رازي برخي از آنها بعد از كشته شدن عثمان در زمان معاويه و بعد از آن «عثمانيه» ناميده شده‎اند تا اينكه در زمان عباسيان بر عليه كساني كه خلافت سه خليفه اول را قبول داشتند ...