همه

موارد مشروعیت تجسس در فقه امامیه (4) تجسّس در مقام ادای تکلیف واجب نصیحت یکی از حقوق واجب بر هر مسلمانی- خواه والی باشد یا رعیّت، از رده بالای مسؤولین باشد یا پایین “نصیحت” است؛ ازاین رو ابتدا، آیات و اخباری را که دلالت بر وجوب نصیحت دارد نقل می‌کنیم؛ سپس به تفسیر و شرح کلمه تجسّس در مقام ادای ...

موارد مشروعیت بخش در فقه امامیه (3) تجسّس مغیّا به انگیزه و غرض شرعی و عقلایی صحیح یکی از مواردی که تجسّس در آن به اندازه‌ی لازم جائز می‌باشد، مواردی است که تجسّس مغیّا به غرض و انگیزه‌ی خیر شرعی و عقلایی باشد. تا جایی که حتی شیخ انصاری در تحلیل ادلّه‌ی غیبت مواردی را که مغیّا به هدف انتقاض ...

موارد مشروعیت تجسس در فقه امامیه (5) تجسّس از کسی که خود ساتر عیوب و اسرار گناهانش نیست جستجوی عیوب مردمان و امور منفی آنها زمانی حرام است، که مردم خود از فاش و آشکارشدن آن عیوب جلوگیری نمایند و تلاش کنند که عیوبشان مخفی و پوشیده بماند. حال چنانچه فردی از فاش شدن عیوبش هراسی نداشت و یا تجسّس ...

موارد مشروعیت تجسس در فقه امامیه (6) موارد جواز تجسّس، تفقّد و تفحص حاکم و حکومت اسلامی (1) حاکم اسلامی در موارد بسیاری می‌تواند در راستای مقاصد حکومت اسلامی به تجسّس از حریم خصوصی افراد بپردازد. البته باید گفت که منظور از حاکم کسی است، که در احکام اسلامی به درجه‌ی اجتهاد رسیده و در فهم قواعد کلی و موارد ...

قوانین عمومی در شناخت مصادیق جواز تجسّس موارد جواز تجسّس از نگاه قانون در این نوشته، به برخی از قوانین عامه و عمومی که در بسیاری از موارد جائز تجسّس به عنوان قانون کلی به کار بردیم، به طور موجز اشاره می‌نماییم. به طور کلی این قوانین به صورت عمومی از کبری‌های قیاس تشخیص مصادیق موارد جواز تجسّس از نگاه ...

موارد مشروعیت تجسس در فقه امامیه (7) موارد جواز تجسس، تفقد و تفحص حاکم و حکومت اسلامی (2) 2- از جمله موارد تجسّس جائز موردی بود که، تجسّس مغیّا به غرض و انگیزه‌ی خیر شرعی و عقلایی باشد. تا جایی که حتی شیخ انصاری در تحلیل ادلّه‌ی غیبت صرفاً مواردی که مغیّا به هدف انتقاض مؤمن و آزار و اذیت ...

هوشنگ سیحون عنصر فرهنگ بهائی از عناصر بهائی که در عرصه فرهنگ نفوذ گسترده‌ای داشت، مهندس هوشنگ سیحون، بهائی یهودی تبار، رئیس دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران و عضو کلوپ روتاری شمال بود. هوشنگ سیحون عنصر فرهنگ بهائی   نویسنده: مریم صادقی   از عناصر بهائی که در عرصه فرهنگ نفوذ گسترده‌ای داشت، مهندس هوشنگ سیحون، بهائی یهودی تبار، رئیس ...

احسان یارشاطر عنصر بهائی فرهنگی یکی از چهره‌های معروف بهائی در عرصه فرهنگ در روزگار اقتدار محمدرضا پهلوی، احسان یارشاطر بود. وی متهم به ارتباط پنهانی و آشکار با آژانس‌های جاسوسی غرب و کانون‌های قدرت وابسته به جریان جهانی سلطه بود و هنوز هم در احسان یارشاطر عنصر بهائی فرهنگی   نویسنده: مریم صادقی   یکی از چهره‌های معروف بهائی ...

علی‌مراد داوودی عنصر فرهنگی بهائی یکی از بهائی‌ها که در عرصه فرهنگ به فعالیت می‌پرداخت، دکتر علی‌مراد داوودی بود. وی استاد دانشگاه، نویسنده، مترجم و از چهره‌های برجسته بهائیت بود. او در سال 1300ش، در خلخال آذربایجان متولد و در 18 سالگی راهی تهران شد علی‌مراد داوودی عنصر فرهنگی بهائی   نویسنده: مریم صادقی   یکی از بهائی‌ها که در ...

بهائیت در رادیو و تلویزیون پهلوی بهائیان تشکیلات منجسم و قدرتمندی را در رادیو و تلویزیون داشتند. حبیب ثابت پاسال تلویزیون ایران را در اواخر دهه‌ی 30 شمسی با کمک آمریکایی‌ها و مساعدت رژیم پهلوی راه اندازی کرد. در اصل تأسیس تلویزیون پایگاهی برای تبلیغ به بهائیت در رادیو و تلویزیون پهلوی   نویسنده: مریم صادقی   بهائیان تشکیلات منجسم ...

مطبوعات پهلوی عرصه‌ی تاخت و تاز بهائیت فعالیت بهائیان در این عرصه را باید از زمان روی کار آمدن حکومت پهلوی و آزادی عملی که بهائیان در این دوران بدست آوردند، دانست. بهائیان در این زمان با انتشار مجلهای اخبار امری و سپس آهنگ بدیع قدم دراین راه نهادند. آن‌ها بعدها مطبوعات پهلوی عرصه‌ی تاخت و تاز بهائیت   نویسنده: ...

توصیف قرآن این قرآن است و بی‌گفتگو كلام خداست. معجزه‌ای است كه تمامش از آغاز تا انجام، از باء «بسم الله» ‌تا سینِ «والناس» حرف به حرف و كلمه به كلمه توسّط فرشته‌ی خدا بر نبیّ اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم) نازل شده، بر دل پاكش (صلی الله توصیف قرآن   نویسنده: محمود رامیار   این قرآن ...

توصیف قرآن این قرآن است و بی‌گفتگو كلام خداست. معجزه‌ای است كه تمامش از آغاز تا انجام، از باء «بسم الله» ‌تا سینِ «والناس» حرف به حرف و كلمه به كلمه توسّط فرشته‌ی خدا بر نبیّ اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم) نازل شده، بر دل پاكش (صلی الله توصیف قرآن   نویسنده: محمود رامیار   این قرآن ...

نام‌های قرآن (1) درباره‌ی این كه در زمان رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) از مجموعه‌ی وحی الهی به چه نام مشخصی یاد می‌شده، سخن قطعی و روشنی در دست نیست. چه، هنوز باب وحی مسدود نشده بود. البته در همان آیاتِ صدر نزول هم كلمه‌ی نام‌های قرآن (1)   نویسنده: محمود رامیار   نخستین نام: درباره‌ی ...

نام‌های قرآن (2) این كلمه در عربی همچون كلمه‌ای اصیل از ریشه‌ی فَرَقَ (باب ضرب) به كار رفته، مثل خَسَرَ و خسران. در این صورت، مصدری است به جای اسم فاعل بر سبیل مبالغه. چنانكه گویند: «رجلٌ عدلٌ» یعنی مرد خیلی عادل و معنی فرقان می‌شود نام‌های قرآن (2)   نویسنده: محمود رامیار   فرقان: این كلمه در عربی همچون ...

تَحَنُّثِ پیامبر (ص) تا پیش از بعثت در زندگانی رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) گفته‌اند: چند سالی پیش از بعثت، هر چند گاه یكبار چند شب و یا به هر سالی یكماه را در غار حِراء مجاور و معتكف می‌گشت. تَحَنُّثِ پیامبر (ص) تا پیش از بعثت   نویسنده: محمود رامیار   گوشه‌گیری‌های «تَحَنُّث» پیامبر در ...

آغاز بعثت پیامبراسلام (ص) چهل سالگی سنّی است كه كمال انسانی و عقلانی شمرده شده و در آن سن عقل به نهایت صفا و اوج كمال خود می‌رسد. در قرآن حكیم هم بدین مرحله از رشد اشاره‌ای است (46: 15). بیشتر اخبار حاكی از آن است كه در حدود یك چنین سنّی آغاز بعثت پیامبراسلام (ص)   نویسنده: محمود رامیار ...

جبرئیل امین كیست؟ كسی كه وحی الهی را به پیامبراكرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می‌رساند و واسطه‌ی وحی خدائی بود، فرشته‌ای است كه «جبرئیل» نام دارد. او مكلف به ابلاغ وحی به رسول خدا بود. او یكی از چهار فرشته‌ی مقرّب است كه عبارتند از جبرائیل، جبرئیل امین كیست؟   نویسنده: محمود رامیار   كسی كه وحی ...

بهائیان و فعالیت در عرصه اقتصاد از زمانی که بهائی‌ها توانستند قدم در سیاست گذارند و درصدد برپا نمودن هویت سیاسی مستقلی برآمدند، فعالیت در بخش اقتصاد و تجارت را شروع کردند. رهبران بهائی همواره بهائیان را توصیه کرده‌اند که لحظه‌ای از اندیشه عمران و ترقی بهائیان و فعالیت در عرصه اقتصاد   نویسنده: مریم صادقی   از زمانی که ...

حبیب ثابت پاسال در خدمت اقتصاد بهائیت حبیب‌الله ثابت پاسال در یک خانواده بهائی یهودی تبار، در تهران به دنیا آمد. اجداد او از یهودیان کاشان بودند. وی ابتدا کارگر ساده‌ی تعمیر دوچرخه و سپس راننده‌ی کامیون شد و گاراژی برای تعمیر اتومبیل ساخت. حبیب ثابت پاسال در خدمت اقتصاد بهائیت   نویسنده: مریم صادقی   حبیب‌الله ثابت پاسال در ...

امین امین، سرمایه‌دار بهائی امین امین یکی از سرمایه داران بزرگ بهائی بود که با بخشش اموال خود به شوقی افندی، سهم بسزایی را در ورود بهایان به فعالیت‌های کلان اقتصادی ایفا کرد. امین امین، سرمایه‌دار بهائی   نویسنده: مریم صادقی   امین امین یکی از سرمایه داران بزرگ بهائی بود که با بخشش اموال خود به شوقی افندی، سهم ...

هژبر یزدانی عنصر اقتصادی بهائیت هژبر یزدانی فرزند رضاقلی، متولد 1313ش، در سنگسر از توابع سمنان، از جمله عناصر مهم و کلیدی در صحنه‌ی اقتصادی رژیم پهلوی بود که با حمایت بهائیان و دربار پهلوی به ثروتی مثال زدنی و بی‌مانندی رسید. پدر هژبر یزدانی گله هژبر یزدانی عنصر اقتصادی بهائیت   نویسنده: مریم صادقی   هژبر یزدانی فرزند رضاقلی، ...

کمپانی نفت و بهائیت از زمان تأسیس اولین چاه نفت در مسجد سلیمان، این ثروت ملی توسط دولت‌های بیگانه بخصوص انگلیس به تارج رفت،به طوری که کمپانی نفت (انگلیس و ایران) از سال 1293ش الی 1329ش، بیش از 324 میلیون تن نفت ایران را تاراج کمپانی نفت و بهائیت   نویسنده: مریم صادقی   از زمان تأسیس اولین چاه نفت ...

2 عنصر بهائی حاضر در فعالیت‌های نفتی دوره‌ی پهلوی یکی از عناصر برجسته‌ی بهائی که کارمند عالی رتبه‌ی شرکت نفت انگلیس و ایران و محرم راز روسای آن بود فؤاد روحانی، پسر میر علی‌اکبرخان روحانی میلانی (محب السلطان) می‌باشد. پدر وی از بهائیان فعال تهران و از تبار عباس میلانی 2 عنصر بهائی حاضر در فعالیت‌های نفتی دوره‌ی پهلوی   ...

امیرعباس هویدا و فعالیت‌های اقتصادی در این مقاله به نقش امیرعباس هویدا در مسائل اقتصادی، به ویژه در حوزه نفت می‌پردازیم. امیرعباس هویدا پسر عین الملک، در زمان ریاست عبدالله انتظام، به مدت هفت سال قائم مقام انتظام و عضو هیئت مدیره‌ی شرکت ملی نفت ایران بود. امیرعباس هویدا و فعالیت‌های اقتصادی   نویسنده: مریم صادقی   در این مقاله ...

وحی در لغت بنا به تعریف علماء، وحی كلام الهی است كه بر فرستادگانش نازل می‌گردد. در حقیقت این اصطلاحی و تعبیری است از ارتباط میان خدا و پیغمبر. این ارتباط یا توسط پیغام آوری است كه خود دیده و سخنش شنیده می‌شود، مانند تبلیغ جبرئیل بر وحی در لغت   نویسنده: محمود رامیار   بنا به تعریف علماء، وحی ...

فَترت وَحی گفته‌اند كه چون پیامبر خدا از حِرا بازگشت، و پس از نخستین وحی، تا چندی این وحی منقطع گشت. مدتی كه آن را از سه روز تا سه سال گفته‌اند، وحی قطع شده بود. (1) این مدت را بیشتر 15 روز و یا سه سال گرفته‌اند. اما چرا بلافاصله پس فَترت وَحی   نویسنده: محمود رامیار   گفته‌اند ...

سابقه‌ی وحی و نبوت و امتی نبود كه در میان آنها بیم دهنده و راهنمایی نباشد.» تا حجت خدا بر خلق تمام گردد و كسی را در برابر او حجتی نماند. اگر حضرت آدم استقامت و عزمی كه درخور بود نداشت. (20: 115) مسلماً از زمان نوح تا دوران پیغمبر اكرم اسلام، سابقه‌ی وحی و نبوت   نویسنده: محمود رامیار ...

شهادت قرآن بر وحی محمدی (ص) قرآن خود بر درستی وحی محمدی (صلی الله علیه و آله و سلم) بزرگترین گواه و شاهد است. البته از شهادات قرآن كنه و ماهیّتِ وحی فهمیده نمی‌شود، اما شهادت برتری است بر صدق رسول و درستیِ وحی. شهادت قرآن بر وحی محمدی (ص)   نویسنده: محمود رامیار   قرآن خود بر درستی وحی ...

وحی در قرآن وحی و ایحاء در قرآن مجید به وجوه مختلف آمده كه در بعضی موارد خیلی دور از معنی لغوی آن نیست. وحی در قرآن   نویسنده: محمود رامیار   وحی و ایحاء در قرآن مجید به وجوه مختلف آمده كه در بعضی موارد خیلی دور از معنی لغوی آن نیست. به همان معنی لغویِ «اشاره‌ی پنهانی» در ...

سنت و حدیث در علوم اسلامی [پس از قرآن کریم]، ركن دوم و مصدر دوم علوم اسلام و دومین دلیل احكام شرعی سنت رسول خداست. سنت در لغت راه و روش و در اصطلاح گفتار، یا كردار و یا تقریر و یا حالت و صفتی است كه از پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) (و به سنت و ...

حدیث قدسی چیست؟ قُدْس یعنی پاكی، ارض مقدسه یعنی زمین پاك، و حدیث قدسی می‌گویند چون حدیثی است كه به خدا نسبت داده شده است. از اینجا آن را «حدیث ربّانی و الهی» و اسرارالوحی هم گفته‌اند. این احادیث بیشتر مواعظ و مطالبی است كه رسول خدا از حدیث قدسی چیست؟   نویسنده: محمود رامیار   قُدْس یعنی پاكی، ارض ...

چگونگی وحی بر پیامبران درباره‌ی چگونگی و صورت‌های مختلف وحی نیز در قرآن مجید توضیحات زیادی می‌توان دید. اما این صورت‌های مختلف وحی را در مورد پیامبراكرم، در احادیث و سیره‌ی رسول (صلی الله علیه و آله و سلم) مفصل‌تر می‌توان یافت، چه از چگونگی وحی بر پیامبران   نویسنده: محمود رامیار   درباره‌ی چگونگی و صورت‌های مختلف وحی نیز ...

صورت (گونه) ‌های مختلف وحی در لسان پیامبر اكرم (ص) و شاهدان حارث بن هشام (م18هـ) كه روز فتح مكه ایمان آورده و ظاهراً اواخر وحی است كه از رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) می‌پرسد كه وحی چون آید؟ پیامبر فرمود: «اوقاتی چنان باشد كه آوای جرس «صلْصَلةِ الجَرَس» و آن بر من صورت (گونه) ‌های ...

آیا اسلام رونوشتی از دیگر ادیان است؟ چه شگفت‌آور است كه با این همه دلیل و برهان، به روشنی صبح تابان، باز در پی كنكاش و جدل باشند، چنانكه بوده‌اند. این سخن تازه‌ای نیست كه اسلام پی سپر راه یهود و نصاراست و این ادامه‌ی همان راه است. البته كه اسلام مصدّق آنهاست. آیا اسلام رونوشتی از دیگر ادیان است؟ ...

وحی چیست؟ چنین بود آغاز و چگونگی نزول وحی الهی. در اینكه وحی چه بوده و چگونه بوده، سخن بسیار رفته و دانشمندانی كتابها در این باره نوشته‌اند و آن را از نظر علمی و فلسفی و دینی، و نیز از دیدگاه‌های مخلتف دیگر مورد تحقیق و وحی چیست؟   نویسنده: محمود رامیار   چنین بود آغاز و چگونگی نزول ...

تفاوت الهام با وحی بحث درباره‌ی وحی، سخن را بدانجا می‌كشاند كه آیا وحی همان الهام است و از همان نوع است یا نه؟ زیاد می‌شنویم كه گفته می‌شود: «چنان بود كه گوئی به من الهام شده بود.» این الهام از همان جنس وحی است؟ نه، الهام وحی نیست، بلكه با آن فرق دارد. تفاوت الهام با وحی   نویسنده: ...

بررسی افسانه‌ی غرانیق این سخنی است كه جملگی برآنند: پیامبر باید كه در تلقی وحی مصون از خطا باشد. همه، حتی آنها كه در اصلِ عصمتِ انبیاء گفتگو دارند، عصمت رسول را در امرِ ابلاغ وحی پذیرفته‌اند. نبی در دریافت وحی، حفظ و ضبط آن و ابلاغ به مردم بررسی افسانه‌ی غرانیق   نویسنده: محمود رامیار   این سخنی است ...

تفاوت رسول و نبی در پایان یك چنین بحثی، از نظری بی‌مناسبت نیست كه سخنی هم درباره‌ی رسالت و نبوت و فرق میان آنها گفته شود. گرچه در بادی امر ممكن است چنین به نظر برسد كه چه فرق می‌كند، رسول یا نبی، هر یك كه مقدم باشد یا معنی وسیع‌تر و یا تفاوت رسول و نبی   نویسنده: محمود ...

كلمات قرآن از كیست؟ از سخنان شگفت‌آوری كه گفته‌اند، حرفی است كه از سمرقندی درباره‌ی نزول قرآن و نحوه‌ی این توسط در سه قول نقل شده است. گوینده‌ی اصلی را نگفته‌اند كیست اما خود این نقل قول بدون نقد و بررسی بعدها موجب جنجال فراوانی گشت. كلمات قرآن از كیست؟   نویسنده: محمود رامیار   از سخنان شگفت‌آوری كه گفته‌اند، ...

دلیل نزول تدریجی قرآن بهترین دلیل بر این نزول تدریجی و پراكنده و گهگاه آمدن وحی الهی، قول خداوند است كه فرمود: «وَ قُرْآناً فَرَقْنَاهُ لِتَقْرَأَهُ عَلَى النَّاسِ عَلَى مُکْثٍ (17: 106) و قرآنی كه آن را پراكنده فرستادیم تا با درنگ آن را به مردم بخوانی» (و نیز 25: 32 و 33). دلیل نزول تدریجی قرآن   نویسنده: محمود ...

مدت زمان نزول قرآن دوره‌ی نزول قرآن مجید بر پیامبراكرم، از آغاز مبعث شروع شده و تا نزدیك پایان زندگیش (صلی الله علیه و آله و سلم) امتداد یافته است. این مدت را 20 یا 23 و یا 25 سال گفته‌اند. زیرا در مدت اقامتش در مكه بعد از بعثت، خلاف است كه آیا مدت زمان نزول قرآن   نویسنده: ...

نمونه‌هایی از حكم پس از نزول و نزول پس از حكم در قرآن نزول تدریجی برحسب حكمتی كه برای تربیت مردم و نشر رسالت و اثبات الهی بودن كلام و اقتضاء زمان ایجاب می‌كرد پیش آمد. بیان حكم در زمان لازم بود. بنابراین بیشتر اوقات حكم پس از نزول بود. یعنی در ابتدا كریمه‌ی شریفه‌ای نازل نمونه‌هایی از حكم پس ...

تأثیر قرآن بر مردم معاصرش برای بررسی بهتر مسأله‌ی تألیف قرآن در زمان رسول خدا، شاید بهتر باشد كه نخست وضع قرآن و تأثیر آن را در اذهان مردم آن روزگار بسنجیم. گرچه این سخن در ابعادِ مختلف خود، درخور آن است كه كتابها در آن باره نوشته شود و چنانكه تأثیر قرآن بر مردم معاصرش   نویسنده: محمود رامیار ...

معنای لفظ «جمع» در علوم قرآنی یكی كلمه‌ی «جمع» است كه معمولاً به معنیِ گردآوری و افزودن چیزی بر چیز دیگر ترجمه می‌شود. در تاریخ علوم قرآن این كلمه را به معانی مختلفی به كار برده‌اند. در میان مستشرقان، نولدكه و شوالی كه در این زمینه از آنها زیاد صحبت معنای لفظ «جمع» در علوم قرآنی   نویسنده: محمود رامیار ...

مراقبت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) در جمع و تدوین قرآن نخستین مرحله‌ی جمع قرآن، نگهداری و حفظِ قرآن در سینه‌ها بود و این مرحله از شخص پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) آغاز می‌‌گشت. همه‌ی همت رسول خدا بر آن گماشته بود كه خود، قرآن را فراگیرد، حفظ كند، سپس آن را با درنگ ...

حافظه‌ی عرب و حفظ و ترویج قرآن در زمان پیامبر (ص) یاران وفا كیش پیغمبر همان راه را می‌رفتند كه او (صلی الله علیه و آله و سلم) می‌خواست. آنها نیز بیشتر امّی بودند و طبیعی است كه مردِ اُمّی ناخواننده در هرچه بخواهد به حافظه‌اش تكیه می‌كند. همه چیز را بدان می‌سپارد و از آن باز می‌خواهد. حافظه‌ی عرب ...

كوشش صحابه در حفظ و تدوین قرآن گذشته از حافظه‌ی قوی، دقت و كوشش یاران پیامبر نیز در اعلی درجه قرار گرفته بود و كتاب خدا جایگاه نخستین عنایتشان را داشت. به فراگرفتن و حفظش می‌كوشیدند و در آموزش و فهمش مسابقه داشتند و در میان خود برتری می‌جستند كوشش صحابه در حفظ و تدوین قرآن   نویسنده: محمود رامیار ...

حافظان قرآن در زمان رسول خدا (ص) در این باره كه حافظان قرآن و جمع كنندگان آن، یعنی همه‌ی آنها كه در زمان رسول خدا همه‌ی قرآن را از حفظ داشتند، چه كسانی بوده‌اند، تعدادشان چقدر بوده و هر یك چه اندازه از قرآن می‌دانسته‌اند، سخن بسیار رفته و مشكلاتی كه در این مورد حافظان قرآن در زمان رسول خدا ...

قرآن و دیگر کتاب‌های آسمانی (2) با مطالعه‌ی دقیق قرآن کریم و کتاب‌های آسمانی پیشین، به ویژه تورات کنونی و مقایسه‌ی معارف و داستان‌های موجود در آن‌ها، به این نتیجه می‌رسیم که گذشته از تفاو‌ت‌های ماهوی قرآن با عهدین از نظر برخورداری از ویژگی اعجاز و قرآن و دیگر کتاب‌های آسمانی (2)   نویسنده: محمّدتقی دیاری   5- تشابه و ...