همه

جریان نقل و تألیف کلمات قصار پیامبر در قرن اول از جمله کسانی که نقل کلمات قصار پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) در یک کتاب را انجام داده، فردی است به نام عبدالله بن عمرو بن عاص. او مثل پدرش فعالیت سیاسی نداشته بلکه بیشتر فعالیت فرهنگی داشته و دست جریان نقل و تألیف کلمات قصار پیامبر ...

س

مروری بر چالش‌های آیین بودایی بودا به پرسشهای متافیزیكی به خاطر نامفید بودن ، بی توجه بود و هیچ امر ثابتی را نمی پذیرفت و آتمن را نیز تأیید نمی كرد، با این همه آیین بودا، به دلیل نیاز به جنبه های متعالی و متافیزیكی نوع بشر، اندك اندك مواجه با مروری بر چالش‌های آیین بودایی   بودا به پرسشهای ...

دیدگاه‌های رایج درباره حدیث سده نخست هجری از نظر شیعه مسأله‌ای به عنوان منع کتابت حدیث وجود ندارد. آنچه شیعه به آن معتقد است، عکس این است یعنی در روایات متعددی وارد شده که امیرالمؤمنین (علیه السلام) به شاگردانشان توصیه می‌کردند احادیث را بنویسید و گزارش‌هایی دیدگاه‌های رایج درباره حدیث سده نخست هجری نویسنده: احمد پاکتچی   1. دیدگاه اهل ...

گسترش کتابت حدیث در سده دوّم هجری آغاز سده دوّم یعنی سال 101 هـ، دوره‌ای است که فرمان عمر بن عبدالعزیز صادر شده باشد یا نه، نوشتن حدیث رواج یافت. به هر حال بین مسلمین، هیج اختلافی وجود ندارد که در قرن دوّم، نوشتن حدیث در میان مسلمانان رواج پیدا گسترش کتابت حدیث در سده دوّم هجری نویسنده: احمد کتابچی ...

مسأله إسناد و ارزیابی حدیث مبحث را با یک سؤال آغاز می‌کنیم و آن این که در قرن یک وقتی اصحاب کلمات ائمه (علیه السلام) را نقل می‌کردند – به جز به شکل بیان خاطره – نمونه‌هایی داریم که اصحاب از امام معصوم (علیه السلام) به صورت مسأله إسناد و ارزیابی حدیث نویسنده: احمد کتابچی   مبحث را با یک ...

پیدایی اصحاب حدیث و اصحاب رأی به مثابه صنف یا گرایش (1) برای توضیح جریانات اصحاب حدیث و اصحاب رای و تقابل میان آنها باید به اندکی پیش از آنان اشاره کنم و سپس بحث را ادامه دهم. پیدایی اصحاب حدیث و اصحاب رأی به مثابه صنف یا گرایش (1) نویسنده: احمد پاکتچی   1. تقابل اصحاب اثر و اصحاب ...

واقعیت تاریخی ماجرای آیات شیطانی نامی که محققان غربی به ماجرایی داده‌اند که در سنت اسلامی به «قصه‌ی غرانیق» مشهور است. بنابر نقل‌های مختلف، ادعا شده است که محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) یک بار کلماتی را که شیطان به او القا کرد با واقعیت تاریخی ماجرای آیات شیطانی نویسنده: شهاب احمد مترجم: مهرداد عباسی   نامی ...

پیدایی اصحاب حدیث و اصحاب رأی به مثابه صنف یا گرایش (2) به سراغ دوره مورد بحث خودمان می‌رویم. راجع به سال‌های 110 تا حدود سال 135 هـ گفتگوهایی داشتیم. چرا بحث اسناد در عراق مطرح شد و این بحث در مدینه و شام مطرح نشد؟! پیدایی اصحاب حدیث و اصحاب رأی به مثابه صنف یا گرایش (2) نویسنده: احمد ...

جوامع روایی متقدم شیعه در مباحث قبل که بحث از اصول و مصنفات بود، اشاره کردم که در مقدمه «الفهرست» و در مقدمه «من لا یحضره الفقیه» به اصول و مصنفات اشاره شده است. شیخ طوسی می‌گوید: «کتب اصحابنا الامامیه من الاصول جوامع روایی متقدم شیعه نویسنده: احمد پاکتچی   1. تصنیفات متقدم امامیه در مقدمه‌ی کتابِ «الفهرست» و در ...

مروری بر زندگی‌نامه آیت الله محی‌الدین حائری شیرازی آخرین دغدغه‌های یک مجاهد آیت الله محمدصادق حائری شیرازی، مشهور به محی‌الدین، در دوازدهم بهمن 1315 در شیراز در خانواده‌ای روحانی دیده به جهان گشود که به تعبیر وی، «رغبت‌شان إلی الله بود.» پدرش آیت الله عبد الحسین حائری، مجتهد زاهد و عارفی بود که آخرین دغدغه‌های یک مجاهد   آیت الله ...

کتب اربعه‌ی شیعه چیست (1) عنوان کتب اربعه، عنوان شناخته شده‌ای به نظر می‌رسد. در قالب یک سوء تفاهم، کتب اربعه در تقابل با صحاح سته اهل سنت درنظر گرفته می‌شود، گویی که اگر آن‌ها صحاح سته دارند، ما هم کتب اربعه داریم و در واقع کتب اربعه‌ی شیعه چیست (1) نویسنده: احمد پاکتچی   عنوان کتب اربعه، عنوان شناخته ...

کتب اربعه‌ی شیعه چیست (2) در مورد «من لایحضره الفقیه» باید گفت که یک مقدار وضع این کتاب واضح‌تر و روشن‌تر از کافی است. به هر حال این کتاب به دوره‌ای تعلق دارد که این مقدار ابهام را در مورد آن نداریم. کتب اربعه‌ی شیعه چیست (2) نویسنده: احمد پاکتچی   2. من لا یحضره الفقیه در مورد «من لایحضره ...

کوشش‌هایی در عرض کتب اربعه در حوزه تاریخ حدیث وقتی روی کتب اربعه متمرکز می‌شویم، مقداری توجه خود را به کوشش‌های دیگری که در عرض کتب اربعه صورت گرفته از دست می‌دهیم. به خصوص با در نظر گرفتن این که سه عدد از کتب کوشش‌هایی در عرض کتب اربعه   نویسنده: احمد پاکتچی   در حوزه تاریخ حدیث وقتی روی ...

حدیت نزد فِرَق زیدیه به دو فرقه‌ی اسماعیلیه و نصیریه زیاد نپرداختیم چون تعداد منابعشان گاهی منحصر به فرد است در این فصل به زیدیه می‌پردازیم. حدیت نزد فِرَق زیدیه نویسنده: احمد پاکتچی   به دو فرقه‌ی اسماعیلیه و نصیریه زیاد نپرداختیم چون تعداد منابعشان گاهی منحصر به فرد است در این فصل به زیدیه می‌پردازیم. 1. معرفی اجمالی زیدیه ...

تعریف امانت داری و ابعاد آن در حرفه امانت داری از فضایل مهم رفتاری در زندگی شخصی، شغلی و حیات سازمانی است. این مسأله با رهیافتهای مختلف روان شناختی، جامعه شناختی، اخلاقی و حقوقی قابل بررسی است. در روی آورد اخلاقی، امانت داری تعریف امانت داری و ابعاد آن در حرفه نویسنده: احد فرامرز قراملکی (1)   چونکه آید او ...

عوامل و پیامدهای امانت داری در حرفه شناخت پیامدهای امانت داری و آثار زیانبار خیانت ورزی انگیزه افراد را به تحقق فضیلت امانت داری در خود، سازمان و جامعه افزایش می‌دهد. توجه به عوامل امانت داری و زمینه‌های کوتاهی در آن، مهارت پای بندی عوامل و پیامدهای امانت داری در حرفه نویسنده: رضا نوروزی (1)   قال اجعلنی علی خزائن ...

مبانی فقهی و حقوقی امانت داری امانت عبارت از آن است که مال کسی با اذن مالک یا شارع بدون خیانت در آن تحت اختیار امین قرار گیرد. امانت دو نوع است: امانت مالکیه و امانت شرعیه. امانت مالکیه آن است که مال نزد امین به اذن صاحب آن یا مبانی فقهی و حقوقی امانت داری نویسنده: سید محمد رضا ...

امانت داری در اخلاق حرفه‌ای امانتداری از مقوله‌های بسیار مهم و دارای نقش در زندگی انسان‌ها است و چون امین نسبت به امانتگذار محسن است، وصف ضمانت را از وی سلب می‌کنند. متبادر عرفی امانت همان چیزی است که فقیهان از آن به ودیعه امانت داری در اخلاق حرفه‌ای نویسندگان: سید محمد رضوی (1) سید محمد رضا امام   چکیده ...

بازخوانی شخصیت ابراهیم (ع) در قرآن حدود 245 آیه در 25 سوره‌ی قرآن به ابراهیم، جدّ قوم اسرائیل، اشاره دارد. میان شخصیت‌های کتاب مقدس، تنها به موسی توجه بیشتری شده است و در قرآن، ابراهیم و موسی تنها پیامبرانی‌اند که به صراحت صاحب بازخوانی شخصیت ابراهیم (ع) در قرآن نویسنده: رئووِن فایرستن مترجم: حسن رضایی   حدود 245 آیه در ...

بررسی تطبیقی اخلاق تجارت در جهان امروز و اسلام در جهان امروز گسترش اطلاعات و فناوری ارتباطات، دگرگونی‌های بسیاری را در نظامهای اقتصادی و روابط تجاری پدید آورده است. مشکلات ناشی از این دگرگونی‌ها مسائل و مباحث جدیدی در حوزه رفتارهای بررسی تطبیقی اخلاق تجارت در جهان امروز و اسلام نویسنده: غلامرضا بیات (1)   چکیده در جهان امروز گسترش ...

تزاحم اهمّ و مهم در فعالیت‌های اطلاعاتی بسیار پیش آمده که انسان در زندگی روزمره و عادی خود، در موقعیتی قرار گرفته که ناچار بوده است از میان دو منفعت، یا دو ضرر، یکی را برگزیند و به عبارت دیگر، سر دو راهی قرار بگیرد. این جاست که به حکم تزاحم اهمّ و مهم در فعالیت‌های اطلاعاتی نویسندگان: علی نقی ...

بررسی تزاحم اهم و مهم در فعالیت‌های اطلاعاتی وجود سازمان‌های اطلاعاتی در کنار نظام‌های سیاسی یک ضرورت است و با توجه به تهدیدهای داخلی و خارجی که برای هر نظام سیاسی وجود دارد، واحدهای اطلاعاتی و امنیتی یکی از عوامل مهم قوام و بقاء حکومت‌ها بررسی تزاحم اهم و مهم در فعالیت‌های اطلاعاتی نویسنده: غلامحسین دیناروند (1)   مقدمه وجود ...

ضوابط اجرای قاعده ضرورت در فعالیت‌های اطلاعاتی یکی از مسائل مورد ابتلا در هر جامعه‌ای، فعالیت‌های اطلاعاتی است. در این میان، از نظر اسلامی باید حکم شرعی این‌گونه فعالیت‌های روشن شود، یکی از قواعدی که مورد استناد برای فعالیت‌های اطلاعاتی می‌تواند ضوابط اجرای قاعده ضرورت در فعالیت‌های اطلاعاتی نویسنده: سید محمدرضی آصف‌آگاه (1)   مقدمه یکی از مسائل مورد ابتلا ...

اشراف اطلاعاتی امیرالمؤمنین و کشف توطئه‌های دشمنان امروزه پنهان نگه داشتن اسرار یک ملت یا یک کشور جزء ضروریات آن کشور محسوب می‌شود و دولت‌ها و ملت‌ها معمولاً تلاش دارند که آن اسرار در دست دشمنان و یا بیگانگان قرار نگیرد تا مبادا بر اثر اطلاع دشمنان اشراف اطلاعاتی امیرالمؤمنین و کشف توطئه‌های دشمنان نویسنده: احسان کرمی (1)   مقدمه ...

امیرحسین مثل ماه

تکنیک‌های اطلاعاتی به کار گرفته شده توسط امام علی ساختار سیستم اطلاعاتی امیرالمؤمنین علی (ع) میر سید علی حائری می‌گوید: «وَلَا تَجَسَّسُوا» به معنای این است که دنبال لغزش‌های مؤمنان نروید و از عیوب مسلمین که آن‌ها را پوشانیده‌اند بحث نکنید (حائری تهرانی، 1377 شمسی، ج 1: 200). ساختار سیستم اطلاعاتی امیرالمؤمنین علی (ع) نویسندگان: عابد عبدالهی (1) حسین بقایی ...

استفاده از نفوذ جهت کشف نقشه‌های دشمن اطلاعات در لغت به معنی دانش و آگاهی است و در مفهوم خاص عبارت است از دانش و آگاهی و اطلاعاتی که برای نقش آفرینان، سیاست مداران و تصمیم‌گیران جنبه تعیین کننده دارد و سیاست خارجی و داخلی بر اساس استفاده از نفوذ جهت کشف نقشه‌های دشمن نویسندگان: محمد حسین رجبی دوانی (1) ...

سیره معصومان در نفوذ و کشف توطئه‌های دشمنان نگاه به سیره معصومان می‌تواند با رویکردهای مختلفی انجام پذیرد. در بحث از سیره سیاسی، از جنگ‌های سه امام نخست که بگذریم مخالفان مذهبی شیعه، میان ائمه و خلفا یا حاکمان وقت ایشان دشمنی چندانی نمی‌بیند. سیره معصومان در نفوذ و کشف توطئه‌های دشمنان نویسنده: مصطفی صادقی (1)   مقدمه نگاه به ...

از آغاز غیبت صغرا تا افول آل بویه مناسبات امامیه و زیدیه امامیه و زیدیه ، دو گروه اثرگذار شیعی، هماره در تاریخ اسلام مطرح بوده‌اند. نقش آفرینیِ سیاسی و فکری این دو نحله در پاره‌ای از زمان‌ها بارز و انکارناپذیر است. از این رو، ضروری است روابط این دو فرقه با مناسبات امامیه و زیدیه نویسنده: سید اکبر موسوی ...

دوران طلایی اهل حدیث اصحاب حدیث با امامیان دوران حضور در مبانی اختلاف داشتند و آنان را اهل بدعت و خارج شده از اجتماع مسلمانان می‌پنداشتند؛ با این حال اختلاف‌های آنان به جز مسئله خلافت و امامت، در دیگر مؤلفه‌های عقیدتی و دوران طلایی اهل حدیث نویسنده: علی امیرخانی (1)   درآمد اصحاب حدیث با امامیان دوران حضور در مبانی ...

کلام امامیه پس از دوران حضور با افول مدرسه‌ی کوفه، در اواخر قرن دوم هجری بخشی از اندیشه‌های کلامی این مدرسه با اندکی تغییر از طریق مدرسه‌ی قم در میان امامیه ادامه یافت. در بغداد نیز برخی پیروان مدرسه‌ی کلامی کوفه همچنان از کلام امامیه پس از دوران حضور نویسنده: سیدعلی حسینی‌زاده خضرآباد (1)   درآمد با افول مدرسه‌ی کوفه، ...

حفاظت گفتار در سیره پیامبر اکرم (ص) و ائمه معصومین (ع) زبان یکی از نعمت‌های بزرگ الهی است که نقش بسزایی در نیک بختی آدمی دارد. این عضو کوچک می‌تواند سرچشمه گناهان بی‌شماری گردد و خرمن سعادت انسان را به آتش بکشد. از این رو باید به این فکر باشیم که حفاظت گفتار در سیره پیامبر اکرم (ص) و ائمه ...

سیره نبوی و علوی در استفاده از نفوذ اهل بیت عصمت و طهارت به عنوان برترین الگوهای انسانی، راهنمای هدایت و سعادت مؤمنان در زندگی خود و پس از آن بوده و هستند. آن بزرگواران با قول و فعل و تقریر خویش بهترین سبک زندگی فردی و اجتماعی سیره نبوی و علوی در استفاده از نفوذ نویسندگان: حسین ملایی فاطمه ...

اقدامات اطلاعاتی و ضد اطلاعاتی در سیره امیرالمؤمنین (ع) در صدر اسلام طلایه‌داران به افرادی اطلاق می‌شد که نقش آن‌ها روشن ساختن اطلاعات و به دست آوردن آن بوده است. در صدر اسلام و گذشته‌های دور طلایه‌داران افرادی بودند که از نقل و انتقالات مواضع و عقبه دشمن و اقدامات اطلاعاتی و ضد اطلاعاتی در سیره امیرالمؤمنین (ع) نویسنده: احمد ...

دفاع از اندیشه‌ی کلامیِ کوفه ابن راوندی از شخصیت‌های اثرگذار در تاریخ تفکر اسلام است که در دهه‌های میانیِ سده‌ی سوم، جریانی انتقادی را بر ضد معتزلیان به راه انداخت. درباره‌ی ابن راوندی و شخصیت و مذهب وی ابهام‌هایی وجود دارد. دفاع از اندیشه‌ی کلامیِ کوفه نویسنده: عباس میرزایی نوکابادی (1)   درآمد ابن راوندی از شخصیت‌های اثرگذار در تاریخ ...

عوامل شکل‌گیری مدرسه‌ی کلامی بغداد پس از افول مدرسه‌ی کلامی کوفه در اواخر قرن دوم هجری و در پی فترتی چند دهه‌ای، کلام امامیه بار دیگر از اوایل غیبت صغرا به آرامی نشاط و پویایی خود را بازیافت. علاوه بر متکلمان بنام نوبختی، عوامل شکل‌گیری مدرسه‌ی کلامی بغداد نویسنده: سیدعلی حسینی‌زاده خضرآباد (1)   درآمد پس از افول مدرسه‌ی کلامی ...

از آغاز تا عصر شیخ مفید جریان حدیثی امامیه در بغداد حدیث امامیه در طول حیات خود، به‌سان سایر پدیده‌های فکری و فرهنگی، تحولات و تطوراتی داشته است. میراث جریان حدیثی امامیه که همانند دیگر جریان‌های فکری امامی ریشه در مدرسه‌ی کوفه داشت، در دوره‌های جریان حدیثی امامیه در بغداد نویسنده: سید اکبر موسوی تنیانی (1)   درآمد حدیث امامیه ...

مواجهه با میراث امامیه شیخ مفید متکلم، فقیه، مورخ و حدیث‌شناس برجسته‌ی امامیه و یکی از اثرگذارترین عالمان در حوزه‌ی معارف شیعی است. نگاه انتقادی وی به اقوال مشهور میان متکلمان و محدثان و رویکرد خاص وی در استفاده از مواجهه با میراث امامیه نویسنده: عبدالهادی اعتصامی (1)   درآمد شیخ مفید متکلم، فقیه، مورخ و حدیث‌شناس برجسته‌ی امامیه و ...

مقایسه‌ی اندیشه‌های کلامی نوبختیان با شیخ مفید و سیدمرتضی در بستر میراث کلامی ابوسهل و ابومحمد نوبختی و در ادامه شیخ مفید و سیدمرتضی بزرگ‌ترین پرچمداران کلام امامیه در مدرسه‌ی بغداد از غیبت صغرا تا افول آل‌بویه‌اند. مدرسه‌ی کلامی امامیه در بغداد شاخصه‌هایی دارد که آن را در محتوا و در بستر میراث کلامی نویسنده: سیدعلی حسینی‌زاده خضرآباد (1)   ...

فهرست نامزدهای بخش مسابقه جشنواره فیلم زمین اعلام شد.

جایگاه عقل در کلام امامیه در مدرسه‌ی کلامی بغداد ورود به فرایند معرفت خداوند یکی از موضوعات بنیادی و بحث‌برانگیز در تفکر کلامیِ مذاهب اسلامی، جایگاه عقل در معرفت دینی است. عمده‌ی مسلمانان در دوره‌ی نخست چندان توجهی به مباحث عقلانی پیچیده نداشتند و می‌توان ادعا کرد که بیشتر ورود به فرایند معرفت خداوند نویسنده: محمدجعفر رضایی (1)   درآمد ...

تطوّر معرفت اضطراری در مدرسه‌ی کلامی امامیه در بغداد معرفت اضطراری خداوند موضوع معرفت‌شناسی – به ویژه معرفة‌الله – و چگونگی دستیابی به آن و به تعبیر دیگر، اکتسابی یا اضطراری بودن معارف، در محافل علمی مسلمان و در بین طیف‌ها و جریان‌های فکری آنان، همواره مسئله و دغدغه‌ی معرفت اضطراری خداوند نویسنده: علی امیرخانی (1)   مقدمه موضوع معرفت‌شناسی ...

آموزه‌ی بدا در اندیشه‌ی امامیه از آغاز غیبت تا پایان مدرسه‌ی بغداد تغییر در تبیین اندیشه‌ی بدا با مطالعه در عناوین و موضوعات کلامی به تعبیر و تحولاتی در آن برمی‌خوریم که گاه موجب فرسنگ‌ها فاصله میان دیدگاه‌های نخستین با نظریه‌ی دانشمندان دوره‌های بعدی است. مطالعات تاریخی و روش‌مند می‌توان ما تغییر در تبیین اندیشه‌ی بدا نویسنده: سیدجمال‌الدین موسوی (1) ...

کارنامه‌ی اسماعیلیّه در هند مسئله‌ی جانشینی، در طول تاریخ اسلام یکی از مسائل اساسی و سرنوشت‌ساز برای مسلمانان بوده و باعث پیدایش مشکلاتی در راه اتحاد آنان گردیده است. چند دستگی مسلمانان و پیدایش فرقه‌های گوناگون نیز متأثر از همین کارنامه‌ی اسماعیلیّه در هند نویسنده: سیاوش یاری   آغاز دعوت اسماعیلیان در سند مسئله‌ی جانشینی، در طول تاریخ اسلام یکی ...

نقش صوفیان در گسترش اسلام در هند صوفیان نقش مهم و مؤثری در تعمیق باورهای اسلامی و دینی در میان ساکنان شبه‌قاره‌ی هند داشتند. ویژگی‌های روحی و طبع ظریف و نرمخویی ساکنان این شبه‌قاره، زمینه‌ی بسیار مناسبی برای گسترش تصوف و آیین نقش صوفیان در گسترش اسلام در هند نویسنده: سیاوش یاری   نخستین صوفیان سند صوفیان نقش مهم و ...

آیا عدالت همان مساوات است؟ «عدالت» در لغت، اصلی است که بر حدّ وسط میان افراط و تفریط، و راست و مستقیم دلالت می‌کند، و بر مبنای این اصل، در معانی متعددی آمده است؛ از جمله: مساوات، استقامت، حکم به حق، همانندی، همسنگی، آیا عدالت همان مساوات است؟ نویسنده: مصطفی دلشاد تهرانی «عدالت» در لغت، اصلی است که بر حدّ ...

عدالت فردی عدالت فردی آن‌گاه به درستی تحقق می‌یابد، که انسان عدالت را مدار زندگی خود قرار دهد، و همه چیز را با آن بسنجد، و آن را حاکم بر همه‌ی امور قرار دهد، و به خلاف آن تن ندهد. امام علی (علیه‌السلام) خود چنین بود و عدالت فردی نویسنده: مصطفی دلشاد تهرانی عدالت فردی آن‌گاه به درستی تحقق می‌یابد، ...

عدالت اجتماعی مهم‌ترین رویداد برای تحقق عدالت در عرصه‌ی اجتماعی، پاسداشت حقوق و حدود است، زیرا هر جا دو طرف وجود دارد، چه دو فرد، یا دو گروه، یا فرد با گروه و گروه با فرد، روابط و مناسبات دو طرفه است، و حقوق و عدالت اجتماعی نویسنده: مصطفی دلشاد تهرانی مهم‌ترین رویداد برای تحقق عدالت در عرصه‌ی اجتماعی، پاسداشت ...

عدالت در عرصه‌ی سیاسی سیاست در پیوند با قدرت است، ولی اصل قرار گرفتن قدرت و قدرت‌مداری ماهیت سیاست را به قدرت‌زدگی می‌کشاند که منشأ تباهی، ستمکاری و تجاوزگری در این عرصه است. اگر قدرت مهار نشود، همه چیز را عدالت در عرصه‌ی سیاسی نویسنده: مصطفی دلشاد تهرانی نفی قدرت‌زدگی سیاست در پیوند با قدرت است، (1) ولی اصل قرار ...