همه

مهدویت و انتظار به روایت زیارت عاشورا زیارت عاشورا در دو فراز به طور صریح به مهدویت اشاره دارد؛ نخست بعد از سلام به وجود مقدس امام حسین(علیه السلام) و ابراز برائت نسبت به دشمنان ایشان و مباشران و زمینه سازان آن واقعه جنایت،و در دومین فراز مهدویِ این زیارت دوباره از خدا می خواهیم که در زمره سپاه امام ...

جبر و اختیار انسان در دستیابی به شادکامی هرکه گمان ببرد خداوند به بدی و زشتی امر می‌کند، در حقیقت، بر خدا دروغ بسته است و هر که گمان برد که خیر و شر، بدون مشیت خدایند، در حقیقت، خدا را از پادشاهی‌اش بیرون دانسته است. جبر و اختیار انسان در دستیابی به شادکامی این حیات، حیاتی است حقیقی و ...

معانی صفات خداوند ما با خدایی رو به رو هستیم که «یکتا و یگانه» است. لذا با خدایان متعددی که موجب تشویش و سرگردانی می‌گردند، رو به رو نیستیم. معانی صفات خداوند صفت «رئوف (مهرورز)»، فعول به معنای فاعل از «رأف» است. به گفته صاحب بن عباد، رأفت یعنی: «رحمت» و به گفته جوهری، یعنی: «رحمت شدید». ابن اثیر گفته ...

مهم ترین مبانی انسان شناختی حکمت دیگر خلقت انسان، ابتلا و آزمایش است گفتنی است که آزمایش خداوند متعال به منظور آگاهی یافتن نیست؛ بلکه حکمت آن، شکوفا کردن استعدادهای انسان است. مهم ترین مبانی انسان شناختی انسان، از نگاه قرآن کریم، موجودی است مرکب از جسم  که ریشه در خاک دارد  و روح  که مبدأ آن، امر الهی است  ...

مهم‌ترین مبانی جهان‌شناختی دنیا، سرای عمل است که در آن افراد به انجام دادن طاعت و ترک معصیت فراخوانده می‌شوند. بنابراین، دنیا جایی نیست که فرد در آن آزاد باشد و هر رفتاری که می خواهد انجام دهد. مهم‌ترین مبانی جهان‌شناختی انسان، موجودی است که از دو بعد مادی و معنوی تشکیل شده و هر کدام، اقتضائات خود را دارند. ...

نظام ارزیابی و داوری خداوند فقدان نشاط، موجب انقباض روح و فقدان هیجان می‌شود و همین امر سبب فقدان توان لازم برای عمل می‌گردد و در نتیجه، به ناکامی می‌انجامد. نظام ارزیابی و داوری خداوند نکته اول این که انسان، موجودی ارزیاب و داوری کننده است که منشأ انتخاب‌های اوست. این یک اصل است. نکته دوم این‌که مبنای ارزیابی انسان، ...

بررسی ازدواج حضرت خدیجه (س) قبل از پیامبر اکرم(ص) آیت الله مکارم شیرازی ابراز داشتند: بنابر برخی نقل ها حضرت خدیجه(سلام الله علیه) قبل از ازدواج با پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) دو بار ازدواج کرده است و هنگام ازدواج 40 ساله و دارای فرزندانی از ازدواج های قبلی خود بودند؛ ولی این مطالب براساس تواریخ و تاریخ نویسان درست ...

منظور از آیات متشابه در قرآن چیست؟ طبق آیه 7 سوره آل عمران آیات قرآن به دو دسته محکمات و متشابهات تقسیم می شوند. درباره منظور قرآن از آیات محکم و آیات متشابه اقوال فراوانی بیان شده است از جمله اینکه آیات محکم آیاتی هستند که معنای روشن و واضحی از آن فهمیده می شود اما آیات متشابه آیاتی هستند ...

موضع علمای شیعه نسبت به تحریف قرآن قرآن، معیار تشخیص حق و باطل و مایه جدایی درست از نادرست است؛ به این معنا که هر سخنی حتی آنچه به اسم روایات به ما می رسد، باید به قرآن بازگردانده شود، اگر با آیات آن سازگار است، حق و در غیر این صورت، باطل است. موضع علمای شیعه نسبت به تحریف ...

بررسی حضور یا عدم حضور مادر حضرت علی اکبر(ع) در کربلا لیلا علیها السلام دختر ابومرّة بن عروة بن مسعود ثقفی و میمونه دختر ابوسفیان، مادر حضرت علی اکبر علیه السلام و همسر امام حسین علیه السلام بود. وی یکی از مادران شایسته و برجسته تاریخ اسلام است که در تربیت فرزند برومند امام حسین علیه السلام حضرت علی اکبرعلیه ...

چرا گاهی از ضمیر جمع برای خدا در قرآن استفاده شده است؟ استفاده کردن ضمیر جمع برای انتساب کاری به خود، در زبان‌های گوناگون رایج بوده و می‌بینیم که در قرآن این مسئله وارد شده است. کاری که منافاتی با یکتایی خدا ندارد. چرا گاهی از ضمیر جمع برای خدا در قرآن استفاده شده است؟ آیا استفاده از ضمیر جمع ...

بررسی شبهه حج ناتمام امام حسین علیه السلام حج ناتمام به آخرین حج امام حسین(علیه السلام) پیش از واقعه کربلا اشاره دارد. در برخی نقل‌های تاریخی آمده است امام برای اینکه به دست مأموران یزید بن معاویه دستگیر نشود، حج خود را ناتمام گذاشت و نیتش را از عمره تمتع به عمره مفرده برگرداند اما بر اساس برخی شواهد تاریخی ...

توحید در اطاعت از خداوند (قسمت دوم) عامل بنیادین اصل شادکامی، به همان توحید برمی‌گردد. اگر زندگی انسان، مبتنی بر توحید شکل بگیرد، بنیان شادکامی تحقق یافته است. توحید در اطاعت از خداوند (قسمت دوم) در بعد خداشناسی که مبنایی بنیادین است، مهم ترین مبانی آن است که اولا «آفریدگار» همه هستی از جمله انسان و جهان است. لذا به ...

توحید در اطاعت از خداوند (قسمت اول) اگر قانون گذاری، منحصر به خداست، خواه ناخواه اطاعت از غیر او، در صورتی که فرمانش مخالف فرمان خدا باشد، به معنای شریک قرار دادن برای خدا در قانون گذاری است. توحید در اطاعت از خداوند (قسمت اول) در متون دینی، از دین به عنوان شریعتی آسان و راحت یاد شده است. در ...

توحید و نشاط در زندگی یکی از ارکان شادکامی، رضامندی و دیگری نشاط است. عامل بنیادین شادکامی، سبک زندگی موحدانه است که اساس آن، ایمان به خدا بوده و ره‌آوردش تنظیم زندگی بر اساس آموزه‌های اوست. توحید و نشاط در زندگی بخشی از متون به بیان نقش توحیدباوری و ایمان به خداوند در نشاط  که بُعد دوم شادکامی است پرداخته‌اند. ...

عامل اصلی شادکامی خداوند متعال، برنامه شادکامی را تنظیم نموده و کسی که بخواهد به شادکامی دست یابد، باید خدا را با تمام ابعادش «باور» داشته باشد و با تمام وجود خود، از برنامه‌هایش پیروی کند. عامل اصلی شادکامی همه چیز در توحید و باور به خدا نهفته است؛ باوری که واقعی باشد و تمام ابعاد زندگی را بر اساس ...

عوامل رضا‌مندی در زندگی انسان، از طلب خیر، خسته نمی‌شود، هر چه را که برای زندگی‌اش نافع ببیند، در طلبش بر می‌خیزد، و اگر شری به او برسد، بیش از اندازه دچار نومیدی و یأس می‌گردد. عوامل رضا‌مندی در زندگی واکنش‌ها را می‌توان به دو گونه منفی و مثبت طبقه‌بندی نمود. واکنش مثبت به خوشایند، شکر و سپاس‌گزاری است و ...

مهم‌ترین مبانی دین‌شناختی (قسمت دوم) انسان علاقه‌مند به سعادت و بهروزی، نیازمند شناخت مصالح و مفاسد است و امر و نهی خداوند حکیم می‌تواند بهترین راهنمای‌وی باشد. مهم‌ترین مبانی دین‌شناختی (قسمت دوم) امور و علم و عملی که فطرت انسانی انسان را به سوی آن دعوت می‌کند، لوازم زندگی سعید انسانی و آن زندگی است که جا دارد نامش را ...

مهم‌ترین مبانی دین‌شناختی (قسمت اول) شادکامی، برنامه و نقشه راه می‌خواهد. کسی می‌تواند برنامه ارائه کند که از ماهیت انسان و شادکامی، باخبر باشد و از هوس پاک باشد، و این کسی جز خداوند آگاه و سبحان نیست. مهم‌ترین مبانی دین‌شناختی (قسمت اول) دنیا سرایی است که اصالت ندارد و مقدمه ای برای حیات جاویدان انسان است. از این رو، ...

تأثیر ماورای طبیعت بر ساحت اندیشه و رفتار آثار دینی و مذهبی تأکید می کنند که هر اندازه نفس انسان پاک تر باشد، بهره بیشتری می تواند از الهام و اشراق ببرد. تأثیر ماورای طبیعت بر ساحت اندیشه و رفتار افزون بر فیلسوفان و عالمان قدیم و جدید، اسلام نیز از الهامات و اشراقات سخن گفته، و آن را پذیرفته ...

رابطه خواب و رویا با الهام برخی از خواب‌ها، در نتیجه ادامه اشتغال فکر به کارهایی است که شخص در بیداری به آنها مشغول بوده، و پاره‌ای از آنها یادآوری برخی حوادث گذشته است. رابطه خواب و رویا با الهام خواب دیدن، یکی از پدیده‌های روانی رایج در میان مردم است و دانشمندان در دوره های گوناگون تاریخ، کوشیده اند ...

عالم الوهیت و عالم طبیعت ملائکه و فرشتگان از نظر وحی اسلامی موجوداتی‌اند که وجودشان یقینی است. آنها به نسبت موجودات عالم طبیعت، به ذات پروردگار نزدیک‌ترند و قاهر و سیطر بر عالم طبیعت‌اند. عالم الوهیت و عالم طبیعت گفتنی است عوالمی که با دلایل روشن برای ما ثابت و قطعی است، دو عالم الوهیت و طبیعت است که به ...

نقش الهام و اشراق در جهت دهی رفتار غزالی در کتاب المنقذ من الضلال مدعی می شود که بسیاری از معلومات بشر که مربوط به نیازهای زندگی است، ابتدا به شکل الهام صورت گرفته است. وی در بحث نبوت و وحی نیز تأکید می کند که فقط لطف الهی از راه الهام، بشر را هدایت کرده است. نقش الهام و ...

تسلیم و پذیرفتن تقدیر وقتی انسان بداند که مالکیت از آن خداوند است و او مالکیتی ندارد، از آنچه خداوند انجام می‌دهد، ناراضی نمی‌گردد. تسلیم و پذیرفتن تقدیر اگر روشن شد که همه امور، به دست اوست و بدون خواست و اراده او هیچ اتفاقی در دنیا نمی‌افتد، و اگر روشن شد که خداوند متعال، به مصلحت بشر عمل می‌کند ...

تکیه‌گاهی به غیر از خدا، انتخابی غلط هیچ انسانی نیست که به تکیه‌گاه نیاز نداشته باشد. اگر انسان احساس کند که در زندگی، هیچ پشتوانه و تکیه‌گاهی ندارد، دچار احساس ناامیدی، ناکامی و نارضایتی خواهد شد. تکیه‌گاهی به غیر از خدا، انتخابی غلط بی تردید باید یکی از عوامل مهم نارضایتی را تکیه بر غیر خدا دانست. بر اساس تفکر ...

دین اسلام، لذت ستیز نیست به عنوان یک واقعیت، قضای الهی، همیشه مبتنی بر خیر است و خیر بودن، پایه رضامندی است و برای خیرباوری باید نظام ارزیابی خیرگرا داشته باشیم. دین اسلام، لذت ستیز نیست خیرگرایی، با لذت گرایی در تضاد است و نظام ارزیابی خیرگرا باید از لذت محوری به دور باشد. هر چند دین اسلام، لذت ستیز ...

شکرگزاری خداوند بسیاری از کسانی که در مصیبت‌های فقدان، بی تاب می‌شوند و از خدا شکایت می‌کنند، چنین می‌پندارند که خداوند، به زور، آنچه را مال آنان و حق مسلم آنان بوده، از دستشان خارج کرده است؛ کاری که نباید انجام می‌داده است. شکرگزاری خداوند از دیدگاه این لغت شناسان و دیگران، شکر، واکنشی به احسان و انعام طرف مقابل ...

عاقبت‌اندیشی در اسلام درک خیر بودن قضای الهی، متوقف بر نظام ارزیابی خیرگراست و نظام ارزیابی خیرگرا، متوقف بر فضیلت حزم و عاقبت‌اندیشی. بنابراین، برای شناخت و درک خیر بودن قضای الهی باید عاقبت‌اندیشی را پرورش داد. عاقبت‌اندیشی در اسلام آنچه مهم است این که مرکز ثقل آموزه‌های اسلام، لذت نیست؛ بلکه خیر وصلاح انسان است. این، رویکردی دیرین است ...

واجب بودن صبر بر مؤمنان اگر آدمی متوجه حقیقت ملک خدای تعالی بشود و آن ملکیت را نسبت به خود حساب کند، می بیند که خودش ملک مطلق پروردگارش است. واجب بودن صبر بر مؤمنان بهترین کار، این است که انسان، مال را امانتی بداند که باید به صاحبش برگرداند، و با این اعتقاد که از دست رفتن مال را ...

نیازمندی انسان به تکیه‌گاهی محکم هر تکیه‌گاهی نمی‌تواند قابل اعتماد باشد. تقریبا همه انسان‌ها برای خود تکیه‌گاهی قرار میدهند؛ تفاوت آن‌ها در انتخاب تکیه‌گاه است. نیازمندی انسان به تکیه‌گاهی محکم انسان به داشتن یک تکیه‌گاه مطمئن نیاز دارد. ضرورت حیات انسانی، آن است که به یک نقطة قابل اعتماد، اتکا کند. این، یک اصل اساسی در زندگی همه انسان‌هاست. انسان ...

واکنش‌های منفی از نظر قرآن کریم (قسمت دوم) دلیل این‌که حرص، موجب جزع در بلایا می‌گردد، «شر» ارزیابی کردن بلاهاست. واکنش‌های منفی از نظر قرآن کریم (قسمت دوم) در آیه‌ای از قرآن کریم آمده است: « و چون به انسان آسیبی رسد، ما را – به پهلو خوابیده یا نشسته یا ایستاده – می‌خواند، و چون گرفتاری‌اش را برطرف کنیم، ...

واکنش‌های منفی از نظر قرآن کریم (قسمت اول) چون به مردم زیانی برسد، پروردگار خود را در حالی که به درگاه او توبه می‌کنند، می‌خوانند، و آن‌گاه که از جانب خود، رحمتی به آنان چشانید، به ناگاه، دسته‌ای از ایشان به پروردگارشان شرک می‌آورند. واکنش‌های منفی از نظر قرآن کریم (قسمت اول) برخی از افراد، بر اساس الگوی «دعا – ...

واکنش‌های منفی انسان به موقعیت‌های خوشایند و ناخوشایند افرادی که از خدا غفلت می‌کنند و همه چیز را در توانمندی خود و اسباب مادی می‌دانند و هیچ نقشی برای خدا قائل نیستند، به هنگام بلا و سختی که همه راه‌های مادی، بسته است و خود فرد نیز ناتوان می‌گردد، دچار یأس می‌شوند. واکنش‌های منفی انسان به موقعیت‌های خوشایند و ناخوشایند ...

فعالیت های فرهنگی امام هادی (ع) (بخش اول) در دوران امام هادی (ع) مکتب‏های عقیدتی گوناگونی چون (معتزله و اشاعره) گسترش یافته و پراکندگی آرای فراوانی در سطح فرهنگی جامعه پدید آمده بود. امام با همه این مکاتب مبارزه کردند، آنحضرت با موضعی صریح و جدی، ضمن برائت و دوری جستن از آنان، به دیگران هم امر به برائت جستن ...

آینده بشریت از دیدگاه قرآن با توجه به آیات فراوانى از قرآن کریم که به آینده بشریت نظر دارد و سرانجام حکومت جهان را از آن بندگان صالح مى‏ داند میتوان پی برد که آینده بشریت، آینده ‏اى کاملا روشن و امیدوار کننده مى ‏باشد و آن این که آینده از آن صالحان است . آینده بشریت از دیدگاه قرآن ...

زنان پرچم دار غدیر حضور زنان در حجة الوداع بارزترین و ماندگارترین نوع شرکت در صحنه‏ هاى اجتماعى است. اخبار فراوانى که به وسیله راویان زن از این مراسم عظیم نقل شده، گویاى تلاش گسترده زنان در پاسدارى از این میراث مقدس است. زنان پرچم دار غدیر آینه داران غدیر شواهد موجود در کتب تاریخی گویای این حقیقت است که ...

بررسی وجوه اعجاز قرآن کریم قرآن معجزه جاویدان پیامبر اسلام و سند زنده حقانیت راه اوست. قرآن عزیز تنها معجزه حاضر در عصر ماست که گواه همیشه صادق اسلام و راهنمای انسانها است. بررسی وجوه اعجاز قرآن کریم ابعاد اعجاز قرآن قرآن از ابعاد و زوایا مختلف،معجزه به شمار میرود و اعجاز آن اختصاصی به فصاحت و بلاغت ندارد.برخی از ...

نگاهی به ویژگی های شخصیتی امام حسن مجتبی علیه السلام سلاله مصطفی، نور چشم مرتضی، امام حسن مجتبی (ع)، کانون سماحت بود، و منبع عدالت، و سمبل شهامت. آنگاه که مصلحت دین اقتضا می کرد، مانند شیر بیشه شجاعت بر قرارگاه فرماندهی سپاه در جنگ جمل می تاخت و سرچشمه فتنه را می خشکاند، و آن زمان که آرامش را ...

تنظیم رغبت‌های دنیوی یاد مرگ، موجب تعدیل لذت‌گرایی می‌شود و به همین دلیل، موجب تعدیل واکنش‌های منفی می‌گردد. تنظیم رغبت‌های دنیوی یاد مرگ هم در خوشایند زندگی نقش دارد و هم در ناخوشایند آن و در هر دو موقعیت، موجب مهار پیامدهای منفی می‌شود. هر کدام از این دو موقعیت، ممکن است پیامدهای منفی داشته باشند؛ ترف و بطر (رفاه ...

چگونه تکیه‌گاهی صحیح انتخاب کنیم؟ نمی‌شود کسی به خداوند توکل کند، ولی راهی برای خروج از مشکلات بر وی نگشاید و امورش را سامان ندهد! چگونه تکیه‌گاهی صحیح انتخاب کنیم؟ در هر قضا و قدری به خدا توکل می کنم. این بدان جهت است که بر اساس مبانی توحیدی، خداوند، بر همه امور وکیل است. لذا تنها منبعی است که ...

خداوند، منبع یاری و یاوری زندگی، نیازمند امکاناتی است که باید تأمین شوند و همراه با مشکلاتی است که باید تحمل گردند و چاره‌ای برای آن‌ها در نظر گرفته شود. از این رو، نیازمند یاری است و به همین جهت کسب یاری، نقش مهمی در رضامندی خواهد داشت. خداوند، منبع یاری و یاوری حسرت در ناخوشایند و مستی در خوشایند ...

در دعا کردن پیش‌دستی کنید دعا کردن در هنگام آسایش، نیازهای هنگام گرفتاری را برآورده می‌سازد. لذا هر کس بترسد که بلایی به او برسد و قبل از آن دعا کند، خداوند عزوجل هرگز آن بلا را به او نشان نمی‌دهد. در دعا کردن پیش‌دستی کنید آنچه در اجابت دعا و برآورده شدن نیازها مهم است، دعای هنگام خوشایند است ...

راه‌ حل‌هایی برای تغییر رغبت در انسان یقین، منشأ بسیاری چیزهاست، لذا در هر موضوعی، یقین متناسب با همان موضوع، کارایی خواهد داشت. راه‌ حل‌هایی برای تغییر رغبت در انسان اگر کسی نسبت به دنیا رغبت و نسبت به آخرت بی‌رغبت گردد، همه هستی و خوشبختی و هویت خود را در این دنیا می بیند. لذا با رویکرد دنیا بسیار ...

رغبت به آخرت و معنویت‌ دنیا گریزان، مردمی هستند که هرگاه آسایشی به آنان رسد، شکر می‌کنند و چون به سختی درافتند، شکیبایی می ورزند. رغبت به آخرت و معنویت‌ امام علی (علیه السلام) می‌فرمایند:« مردم، سه گروه اند: زاهد ثابت قدم، شکیبای ایستاده در برابر هوای نفس، و دنیاخواه پیرو خواهش‌های خویش. زاهد، نه برای آنچه خداوند به او ...

عوامل تقویت توکل هر چند عامل اصلی توکل، یقین است، اما باید توجه داشت که یقین، دامنه گسترده‌ای داشته و موضوعات متعدد و متفاوتی را شامل می‌شود. عوامل تقویت توکل توکل به معنای اعتماد است. لذا توکل، زمانی شکل می‌گیرد که اعتماد و اطمینان وجود داشته باشد. هر کس به خدا اطمینان داشته باشد، به او توکل خواهد کرد و ...

متعادل ساختن لذت‌جویی اگر آدمی متوجه حقیقت ملک خدای تعالی بشود و آن ملکیت را نسبت به خود حساب کند، می‌بیند که خودش ملک مطلق پروردگارش است. متعادل ساختن لذت‌جویی از جمله اموری که واکنش منفی در هر دو موقعیت را تعدیل می‌کند و واکنش مثبت را به وجود می آورد، تعدیل لذت‌جویی و خارج کردن لذت از محوریت زندگی ...

مرگ، نشانه ناپایداری دنیا پدیده‌ای شایسته دلبستگی است که پیامد منفی نداشته باشد. امور زیانباری که آینده انسان را تهدید می‌کنند، شایسته دلبستگی نیستند. مرگ، نشانه ناپایداری دنیا زهد در دنیا، ویژگی اولیای الهی دانسته شده که به تعبیر قرآن کریم، هیچ اندوهی ندارند و روش ارزیابی آنان از دنیا نیز بیان شده است. آنس نقل می‌کند که روزی از ...

معیارهای زهد و رغبت چیست؟ هر یک از امور پایدار و ناپایدار، همانند سکه، دورو دارند: یک روی سکه ناپایدار، لذت آنی و روی دیگر آن، محنت پایدار آینده است. معیارهای زهد و رغبت چیست؟ مهم ترین مسئله درباره معیارهای زهد و رغبت، «پایداری» و «ناپایداری» است. چیزی شایسته دلبستگی است که پایدار باشد. این را باید به عنوان یک ...

بررسی وجوه ابهام یا ایهام در ترجمه قرآن کریم لازمه برقراری ارتباط موفق زبانی این است که پیام به گونه‌ای ارسال شود که برای مخاطب قابل درک باشد. اما گاه به علل گوناگون، واژگان و یا ساختارهای زبان، مبهم می‌گردند و وجوه معنایی متعددی را برمی‌تابند. این مسئله می‌تواند روند فهم متن را تا جایی تحت تأثیر قرار دهد که ...

فعالیت های فرهنگی امام هادی (ع) (بخش دوم) بعضی دیگر از فرقه های ضاله که امام با آنها مبارزه کرد؛ فرقه های صوفیه، واقفیه، مجسمه و معتقدان به رؤیت خدا بودند. امام از این فرقه ها برائت جست، و همچنین برای پاسخ به اشکالات این فرقه ها رساله کلامی نوشتند، در این رساله، مبحث جبر و تفویض را که از ...