همه

 آيا شخصي كه خودش به معروف عمل نمى‏ كند و مرتكب گناه مى ‏شود؛ حق دارد ديگران را امر و نهى كند؟ همه مراجع: آرى، بر او هم واجب است كه با تحقّق شرايط، امر به معروف و نهى از منكر كند. البته بايد بداند كه اگر بخواهد سخنش در قلب ديگران جاى گيرد و تأثير بگذارد، با عمل و رفتار ...

الف- انواع غصب در اموال شخصي: 1. فرزند بدون اجازه پدر، پول از جيب پدر بردارد. 2. مرد بدون رضايت زن، در اموالش تصرف كند. 3. زن بدون اجازه شوهر، از اموال شوهرش به ديگران بدهد. 4. پدر بدون اجازه پسرش در اموال او تصرف كند. ( آيات عظام تبريزي، مكارم: اگر پدر فقير باشد و اظهار نياز به پسر ...

اگر براى سلام نماز فقط جمله «السلام عليكم ورحمةاللّه وبركاته»بگوييم، كافى است، يا دو سلام قبلى هم لازم است؟ همه مراجع: آرى، كافى است؛ ولى بهتر است دو سلام قبلى را نيز بگويد. منبع: توضيح ‏المسائل مراجع، م 1105؛ آيت‏ الله وحيد،توضيح ‏المسائل، م 1114 و آيت ‏الله نورى، توضيح ‏المسائل، م 1106؛ دفتر آيت‏ الله خامنه‏ اى.  

آيا دختر و پسر عاقل و بالغ، مى توانند بدون اطلاع خانواده براى ازدواج با هم صحبت كنند و سپس خانواده را مطلع سازند؟ همه مراجع: خواستگارى و گفت وگوى پيش از عقد، اگر مفسده نداشته و بدون قصد لذت و ترس افتادن در گناه باشد، اشكال ندارد. پي نوشت: توضيح المسائل مراجع، م ۲۳۷۶؛ آيت الله مكارم، استفتائات، ج ...

آيات عظام رهبري، صافى، وحيد: احتياط واجب آن است كه مسح سر با دست راست باشد. ساير مراجع: مسح سر با دست راست واجب نيست؛ ولى بهتر است.   منبع: آيت الله صافى، توضيح المسائل مراجع، م 249؛ آيت الله وحيد، توضيح المسائل، م 255؛ آيت الله خامنه‏ اى، اجوبه، س 113.

آيا كسي كه معناى الفاظ عربى صيغه ازدواج را نمى داند، مى تواند آن را به عربي بخواند؟ همه مراجع (به جز بهجت): خير، جايز نيست؛ مگر آنكه معناى هر كلمه از عقد را جداگانه بداند و كلمات آن را صحيح ادا كند. آيت اللّه  بهجت: بنابر احتياط واجب، نمى تواند آن را به عربى بخواند؛ مگر آنكه بخواهد ترجمه آن را به زبان فارسى و ...

1. اگر زن و شوهري چندين سال متمادي از هم دور باشند، آيا خود به خود از هم جدا مي‌شوند؟ 2. اگر زني، از سلامت همسر خود خبر نداشته و مطمئن از زنده يا مرده بودنش نباشد، آيا مي‌تواند ازدواج كند؟ 3. اگر اين زن ازدواج كرد و بچه‌دار شد و بعد از مدتي شوهر اولش برگشت، حكم ارتباط آنها و فرزندانشان چيست؟ ...

همه مراجع: خوابي كه طي آن چشم نبيند و گوش نشنود، مبطل وضو است و اگر يكى از اين دو مشخصه نباشد، وضو باطل نمى ‏شود.  پي نوشت: توضيح ‏المسائل مراجع، ج 1، م 323. دفتر: رهبري. آيت الله وحيد، توضيح ‏المسائل، م 329. آيت الله نورى، توضيح‏ المسائل، م 324.   

شخصي كه موهاى جلوى سرش بلند است و آن را بالاى سر جمع مى ‏كند؛ چگونه در هنگام وضو مسح نمايد؟ همه مراجع: يا بايد بيخ موها را مسح كند و يا فرق سر را باز كرده، پوست سر را مسح نمايد. منبع: توضيح ‏المسائل مراجع، م 251؛آيت ‏الله وحيد، توضيح ‏المسائل، م 257؛ آيت ‏الله نورى، توضيح ‏المسائل، م ...

همه مراجع (به جزآيات عظام فاضل و مكارم): ناقص بودن بچّه مجوز شرعى براى سقط جنين محسوب نمى ‏شود. آيت اللَّه مكارم: اگر در مراحل ابتدايى جنين باشد و به صورت انسان كامل در نيامده (هنوز روح در آن دميده نشده باشد) و تولد ناقص آن باعث مشقت و حرج شديد براى پدر و مادرش گردد اشكال ندارد و بنابر ...

همه مراجع: اگر مردى زنى را دوبار طلاق دهد و به او رجوع كند يا دوبار او را طلاق دهد و بعد از هر طلاق عقدش كند، بعد از طلاق سوم، آن زن بر او حرام مى‏ شود و احتياج به محّلل دارد.  نكته1. محلل به مردى گفته مي شود كه زن بعد از طلاق سوم با رعايت شرايط خاص با ...

پرت شدن حواس در نماز – در حالى ‏كه حمد و سوره مى ‏خواند – نماز را باطل مى‏ كند يا خير؟ همه مراجع: حواس‏ پرتى و غرق شدن در افكار مختلف، نماز را باطل نمى ‏كند؛ مگر به حدى غافل ‏شود كه اگر از او بپرسند چه مى‏ كنى، نتواند پاسخ دهد كه نماز مى ‏خوانم. منبع: توضيح ‏المسائل ...

همه مراجع(به جز آيت الله تبريزى): مادر، دختر و خواهر لواط دهنده، بر لواط كننده حرام مى‏ شود. آيت الله تبريزى: بنا بر احتياط  واجب مادر، دختر و خواهر لواط دهنده، بر لواط كننده حرام مى‏ شود. منبع: توضيح المسائل مراجع، م2405 ؛ آيت الله وحيد، توضيح المسائل، م 6924 و آيت الله نورى، توضيح المسائل، م 2401 و دفتر: رهبري. ...

خوردن گوشت خرگوش و جوجه تيغي چه حكمي دارد؟   همه مراجع: خوردن گوشت خرگوش و جوجه تيغي حرام است.   منبع: توضيح المسائل مراجع م 2460

همه مراجع: خير، زن زناكار عده ندارد. منبع: آيت الله خامنه‏اى، استفتاء، س 982 ؛ آيت الله وحيد، منهاج الصالحين، ج 3، م 1471 ؛ آيتالله تبريزى، منهاج الصالحين، ج 2، م 1471 ؛ امام خمينى، آيت الله نورى، آيت الله مكارم، آيت الله فاضل و آيت الله سيستانى، تعليقات علىالعروة، ج 2، الفصل الرابع، م 1 ؛ دفتر: آيت ...

يكي از مهمترين كاربردهاي عقد موقت، دوران آشنايي قبل از عقد دائم است. لذا اين سوال اهميت مي يابد كه حداقل و حداكثر مدت در عقد موقت چه مقدار است؟ آيات عظام امام، صافى، فاضل، نورى: عقد موقت اندازه معيّنى ندارد و مقدار آن با توافق دو طرف انجام مى ‏پذيرد. آيت اللَّه سيستانى: عقد موقت اندازه معينى ندارد و مقدار ...

در دو صورت، بايد نماز را با نيت «ما في الذمه» بجا آورد نيت نماز با توجه به زمان خواندن آن توسط نمازگزار، به دو صورت «ادا» – در داخل وقت – يا «قضا» – در خارج وقت- بجا آورده مي شود. اما در دو صورت بايد نماز را به نيت «ما في الذمه» ( نه ادا، نه قضا) خواند: 1. شخصي كه ...

آيات عظام امام و رهبري: واجب نيست خمس آن را بدهد، اگر چه احتياط مستحبّ آن است كه اگر از مخارج سالش زياد بيايد، خمس آن را هم بدهد. آيات عظام سيستانى و صافى: اگر از مخارج سالش زياد بيايد، بايد خمس آن را بدهد. آيت الله تبريزى: اگر از مخارج سالش زياد بيايد و آن هديه چيز كم يا ...

همه مراجع (به جز آيت ‏الله فاضل): ذكر تسبيحات اربعه يك مرتبه كافى است؛ ولى بهتر است سه بار بگويد و خواندن آن بيش ازسه مرتبه به قصد ذكر، اشكال ندارد. آيت‏ الله فاضل: احتياط واجب آن است كه تسبيحات اربعه را سه بار بگويد. منابع : همه مراجع ، توضيح ‏المسائل مراجع، م 1005 و آيت‏ الله نورى، توضيح ...

همه مراجع: خير، ازدواج دائم و موقّت با آنان جايز نيست.  تبصره. فرقه بهائيت محكوم به كفر است و ازدواج كافر – خواه دائم و خواه موقت – صحيح نيست. منبع: آيات عظام نورى، تبريزى، فاضل، بهجت و سيستانى، توضيح المسائل مراجع، م 2397 ؛آيت الله وحيد، توضيح المسائل، م 2461 ؛آيت الله خامنه‏اى، استفتاء، س 156 ؛ امام، تحريرالوسيله، ج 2، ...

آيات عظام امام خميني، رهبري، بهجت، صافى و فاضل : تنها با غسل جنابت مي توان نماز خواند؛ ولى با غسل‏هاى ديگر بايد وضو هم گرفت. آيات عظام تبريزى ، سيستانى ، نورى و وحيد: با همه غسل‏هاى واجب و مستحب معتبر – غير از غسل استحاضه متوسطه  – مي توان نماز خواند؛ اگر چه احتياط مستحب آن است كه ...

بايد توجه داشت همانطور كه مهريه حق زن است، طلاق نيز حق مرد است و اگر زنى بخواهد بدون دليل مشروع و به واسطه كراهتى كه از ادامه زندگى با شوهر دارد طلاق بگيرد بايستى رضايت شوهر در صرف نظر از حق طلاق را جلب نمايد.لازمه اين سخن آن است كه اگر زنى به دليل عسر و حرج ناشى از ...

سوال: كساني كه در كوچه وپياده رو محدوده خانه هايشان درخت ميوه كاشته اند آيا حق تملك به آن درختان را دارند؟ (مرجع تقليد: حضرت آيت الله خامنه اي) پاسخ: اگر در زميني بكارد كه خود مالك آن نيست بايد از صاحبش اجازه بگيرد ويا اجاره كند و زمين هاي كوچه در تصرف شهرداريست و اگر انها ممانعتي ندارند، كاشت ...

سوال: چند سال قبل در كنكور تقلب كردم و الان پشيمانم و نميدونم چيكار كنم! نميتونم برگردم و از اول شروع كنم. آيا ميتونم با انجام كار خوب، جبرانش كنم؟!چيكار بايد كنم؟ (مرجع تقليد:آيت الله مكارم شيرازي) پاسخ: تقلب كردن حرام  و درامد حاصل از مدرك تقلبي هم اشكال دارد. حال اگر تقلب به اندازه اي بوده كه در قبولي ...

در فقه شيعه چند نوع طواف واجب و مستحب وجود دارد كه در پى يادآور مى شويم.  1. طواف تحيت يا طواف ورود كه وقتى انسان داخل مكه مى گردد مستحب است به طواف خانه كعبه بشتابد و دور آن خانه مقدس را طواف نمايد. اين طواف در فقه شيعه‏(1) و نيز فقه مذاهب حنفى، شافعى و حنبلى مستحب است.(2)  ...

اگر نرم افزار توليد خود فرد بوده و آن را به فروش مي رساند، درآمد حاصل از آن حلال است اما نرم افزار توليد شده توسط ديگران بايد با رضايت و اذن  مالك به فروش رسد و در صورت عدم رضايت، معامله مشروع نيست. درامد حاصل از تبليغ در نرم افزار ها نيز تابع همين شرط است و با رضايت ...

1. افراد نابالغ. 2. زنان حائض و نفساء. 3. افراد مجنون. 4. افرادي كه بي اختيار بي هوش بوده اند. 5. كافران.   منبع: جامع احكام، م 307. 

همه مراجع: اگر پول را به شخصى بدهيد و هر ماه به طور مشخص سود بگيريد ; ربا و حرام است و براى دورى از ربا، چند راه وجود دارد: 1. گيرنده پول را وكيل كنيد تا با پول شما، كالايى بخرد و آن را به هر كس كه بخواهد (هر چند به خودش )، به صورت نسيه بفروشد. در ...

اگر به شكل عادي نمي توانيد نماز بخوانيد ولي مي توانيد بايستيد وظيفه شما انستكه حمد وسوره را در حالت ايستاده خوانده و براي ركوع به هر اندازه كه مي توانيد خم شويد و ركوع نمائيد وبراي سجده هم اشاره كرده ويا ميزي جلوي خود گذاشته و با قراردان مهر روي آن سجده كنيد. به طور كلي تا حدي كه ...

اگر كسى پشه‌اى را كه به بدنش نشسته بكشد و نداند خونى كه از پشه بيرون آمده از او مكيده و يا از خود پشه است، پاك است و هم چنين اگر بداند از او مكيده ولى جزو بدن پشه حساب شود نيز پاك است، اما اگر فاصلۀ بين مكيدن خون و كشتن پشه به قدرى كم باشد كه بگويند ...

توضيح مقدماتي: حَدِّ تَرَخُّص مسافتي است كه مسافر بايد از آنجا به بعد نمازش را شكسته بخواند و مي‌تواند روزه خود را افطار كند. (يكي از شرايط شكسته شدن نماز مسافر آن است كه مسافر تصميم داشته باشد دست‌كم ۸ فرسخ شرعي (بين ۴۰ تا ۴۵ كيلومتر) مسافرت كند. به ۸ فرسخ، مسافت شرعي گفته مي‌شود.) مسافر زماني مي‌تواند نمازش را ...

الف- قهقهه عمدي: همه مراجع: مبطل نماز است.   ب- خنده: آيات عظام رهبري، سيستاني، خويي: فقط قهقهه مبطل نماز است. آيات عظام زنجاني، مكارم: خنده عمدي و با صدا مبطل نماز است. آيت الله بهجت: خنده عمدي هر چند بي صدا، اگر مقدمات آن اختياري باشد، مبطل است و الا بنابر احتياط واجب مبطل مي باشد. بقيه مراجع: خنده ...

 كسي كه بعد از غسل بفهمد به قسمتي از بدنش آب نرسيده است: غسل ارتماسي بوده: بايد دو باره غسل كند، چه جاي آن را بداند يا نداند. غسل ترتيبي بوده وجاي آن را نمي داند: بايد دوباره غسل كند. غسل ترتيبي بوده و جاي آن را مي‌د‌اند:        در طرف چپ است: شستن همان مقداري كه شسته نشده كافي ...

در خصوص قهر احاديث و روايات فراواني از ائمه اطهار نقل شده كه همه آنان اين عمل ناپسند را مذمت مي نمايند به عنوان نمونه پيامبر اكرم مي فرمايند:  «لا يَحِلُّ للمُؤمنِ أن يَهجُرَ أخاهُ فَوقَ ثَلاثَةِ أيّامٍ » روا نيست كه مؤمن بيش از سه روز با برادرش قهر باشد(1). و يا در روايت ديگري ايشان مي فرمايند:  لا تَدابَرُوا، ولا تَقاطَعُوا، وكُونواعِبادَ ...

آيا لازم است قضاي نمازهاي يوميه در زمان خود خوانده شود؟ (مرجع تقليد: آيت الله بهجت) كسي كه نمازهاي يوميه را در وقت آن نخوانده يا آن را خوانده ولي شرعاً باطل بوده، بايد قضاي آن را در خارج از وقت به جا آورد؛ و نياز نيست قضاي نماز را در وقتش خواند و مي تواند هر زماني از شبانه روز آن ...

 ۱. نماز عيد فطر و قربان در عصر حاضر (كه زمان غيبت كبري است) واجب نيست، بلكه مستحب است. ۲. نماز عيد فطر و قربان دو ركعت است، در ركعت اول بعد از خواندن حمد و سوره بايد پنج تكبير بگويد و بعد از هر تكبير يك قنوت بخواند و بعد از قنوت پنجم تكبير ديگري بگويد و به ركوع ...

1. از بين رفتن يكي از شروط در اثناء نماز. 2. باطل شدن وضو يا غسل در اثناء نماز عمدا يا سهوا. 3. گذاشتن دست ها روي هم، عمدا با اين قصد كه جزء نماز است. 4. گفتن آمين، عمدا بعد از سوره حمد. 5. روي برگرداندن از قبله. 6. حرف زدن عمدي. 7. خنديدن عمدي (قهقهه). 8. گريه كردن ...

1. روز عيد فطر 2. روز عيد قربان 3. ايام تشريق براي كسي كه در منا است. 4. روزه يوم الشك (روزي كه نمي داند آخر شعبان است يا اول رمضان) به نيت ماه رمضان. 5. روزه سكوت. 6. روزه وصال (كه طي آن علاوه بر روز، شب را نيز تا سحر روزه بگيرد). 7. روزه مستحبي زن در جايي ...

  – كسى كه قسم مى‌ خورد اگر حرف او راست باشد قسم خوردن او مكروه است و اگر دروغ باشد حرام و از گناهان بزرگ مى‌ باشد. – اگر قسم بخورد كه كارى را انجام دهد يا ترك كند،چنانچه عمداً مخالفت كند،گناه كرده و بايد كفّاره بدهد. كفاره قسم آيات عظام امام، مكارم، نوري و بهجت: كفاره قسم آن است ...

همه مراجع: اصل ازدواج در اسلام واجب نيست و از مستحبّاتى است كه به آن بسيار سفارش شده؛ ولى اگر كسى به واسطه نداشتن همسر، به حرام بيفتد، ازدواج بر او واجب مى‏ گردد و حق ندارد تا پايان عمر مجرد باشد.   پي نوشت:  عروة الوثقي، ج2، ص797.

دعاي زير در تعقيب نماز عشا وارد شده،اما خواندن آن در وقت شروع كسب وكار نيز اهميت دارد : اللَّهُمَّ إِنَّهُ لَيْسَ لِي عِلْمٌ بِمَوْضِعِ رِزْقِي وَ إِنَّمَا أَطْلُبُهُ بِخَطَرَاتٍ تَخْطُرُ عَلَى قَلْبِي فَأَجُولُ فِي طَلَبِهِ الْبُلْدَانَ فَأَنَا فِيمَا أَنَا طَالِبٌ كَالْحَيْرَانِ لَا أَدْرِي أَ فِي سَهْلٍ هُوَ أَمْ فِي جَبَلٍ أَمْ فِي أَرْضٍ أَمْ فِي سَمَاءٍ أَمْ فِي بَرٍّ أَمْ فِي بَحْرٍ ...

۱. انجام عبادت هاي قضا شده آنها مانند نماز، روزه، حج، كفاره روزه و … ۲. تلاوت قران و هديه ثواب آن به اموات ۳. جبران حق الناس و يا پرداخت بدهكاري به مردم در صورتي كه ديني به عهده آنان باشد. ۴. حلاليت و رضايت صاحبان حق اگر حق معنوي از كسي ضايع شده مانند غيبت ويا بد اخلاقي ...

الف- اگر موجر (مالك) شرط كند كه فقط خود مستاجر از آن استفاده كند: همه مراجع: مستاجر نمي تواند آن را به ديگري اجاره دهد. ب- صراحتا شرط نكرده اما هر دو طرف بدون ذكر اين شرط مي دانند كه حق چنين كاري را ندارند (مثل اجاره هاي متعارف كنوني): همه مراجع: مستاجر نمي تواند آن را به ديگري اجاره دهد. ج- موجر شرط نكرده ...

در مجالس عقد و عروسى شاباش مى دهند؛ آيا اين پول حرام است؟ همه مراجع: اگر در قبال رقص ندهند، اشكال ندارد ولي اگر پول را در مقابل رقص بدهند، حكم آن تابع حكم رقص است. اگر رقص حرام باشد، اين پول نيز حرام است و در غير اين صورت جايز است. نكته: به پولي كه در جشن عروسي بر سر عروس ...

 آيا خون كمتر از درهم كه در نماز بخشيده شده، پاك است  همه مراجع: خير، نجس است؛ ولى اگر در بدن و لباس نمازگزار باشد، نماز با آن صحيح است. نكته: درهم تقريبا به اندازه يك بند انگشت اشاره است. پي نوشت:  توضيح المسائل مراجع، م ۸۴۸. آيت الله وحيد، توضيح المسائل مراجع، م ۸۵۴. دفتر: رهبري. رساله دانشجويي، سيد مجتبي حسيني،م 546.

در قوانين اسلامى، نفقه نيز مانند مهر وضع مخصوص به خود دارد و نبايد با آنچه در دنياى غيراسلامى مى  گذشته يا مى گذرد يكى دانست.در اسلام سه نوع نفقه وجود دارد:نوع اول: نفقه اى كه مالك بايد صرف مملوك خود بكند.نوع دوم: نفقه اى است كه انسان بايد صرف فرزندان خود در حالى كه صغير يا فقيرند و يا صرف پدر و مادر ...

كمك كردن به فردي كه وضو مي گيرد به سه صورت ذيل مي تواند اتفاق بيفتد كه در يك صورت مبطل وضو است: 1. آوردن آب براي وضو گيرنده: هيچ مانعي ندارد.2. ريختن آب در كف دست وضو گيرنده: مكروه است.3. ريختن آب روي اعضاي وضو گيرنده يا شستن آن: وضو باطل است.  پي نوشت:توضيح المسائل مراجع، م285. العروة الوثقى، شرائط الوضو، التاسع. انوار ...

غيبت يعنى در غياب شخصى كارهاى بد و ناپسند و يا عيوب و نقائص جسمى و اخلاقى او را براى ديگران بازگو كردن و به طور كلى گفتن هر چيزى كه غيبت شونده از گفتن آنها ناراحت مى ‏شود. علماى اخلاق و نيز فقها در اين نكته اتفاق نظر دارند كه مواردى پيش مى آيد كه غيبت كردن در آن ...

انواع صدقات واجب عبارت است از : زكات اموال، زكات فطره، انواع كفارات، ردّ مظالم، هبه معوضه (يعني در هنگام هديه دادن، شرط كند كه طرف مقابل هم در صورت قبول هديه، بايد هديه اي بدهد.). و صدقات مستحب عبارتست از: هبه و وقف.شرائط صدقه دهنده:1. بالغ باشد.2. عاقل باشد.3. با اختيار صدقه بدهد (مجبور نباشد.)4. با قصد قربت باشد.5. سفيه ...

آيا دعاي قنوت نماز را مي توان به زبان غير عربي خواند و در اين صورت، آيا وظيفه قنوتي اداء مي شود؟آيات عظام امام، رهبري: بنابر احتياط واجب وظيفه قنوتي با غير عربي اداء نمي شود؛ اما نمازش صحيح است.آيت الله سيستاني: وظيفه قنوتي با غير عربي بنابر احتياط واجب اداء نمي شود و لكن نماز صحيح است.آيت الله شبيري: جايز است ...