همه

مي‌دانيم كه افعال از نظر اسلام احكام متفاوتي دارند، بعضي كارها لزوماً بايد انجام شوند يا بايد ترك شوند و بعضي كارها بهتر است انجام شود يا انجام نشود و بعضي كارها انجام يا ترک آنها تفاوتي ندارد. و از جهتي بيشترين عنايت به افعالي است كه يا بايد انجام شوند يا بايد انجام نشوند به گونه‌اي كه «اگر كار ...

از آن جا که دين اسلام به بصيرت و توجه در اعمال و دقت نظر در آنها اهتمام زيادي قائل است لذا به قدر ادراك بشري، فلسفه و حكمت آنها را بيان نموده است تا در پرتو آگاهي به فلسفه و حكمت آنها علاوه بر تعبّد و تسليم در برابر فرمان حق، با بصيرت و شناخت بيشتري به انجام اعمال ...

درست است كه هدف ازتشريع نماز نهادينه كردن روح معنويت, عبوديت و بندگي در برابر خداي متعال، در ضمير انسان‌ها است و در روايتي از امام رضا ـ عليه السّلام ـ  آمده است: خداوند بدان جهت نماز را براي مردم واجب كرد و مداومت بر آن را لازم فرمود تا مردم به ربوبيت خداوند اعتراف نموده, آفريدگار خويش و مدبّر ...

هر مكتبي از دو عنصر جهان بيني و ايدئولوژي، تشکيل شده است جهان‌بيني يعني شناخت و دقت نظر در جهان پيرامون خويش و ايدئولوژي يعني يكسري بايدها و نبايدها. مكتب هنگام بهره‌گيري و استفاده از جهان‌ هستي، ما را با توجه به دستورات خويش بر غايت و هدفي مي‌رساند. مكتب اسلام (دين اسلام) هم، داراي جهان بيني و ايدئولوژي خاص ...

جايگاه نماز در اديان غير ابراهيمياز آنجائي كه خداوند سرشت انسان را خداپرست آفريده و خداشناسي و خداگرايي فطري است، لذا بشر در طول تاريخ همواره به دنبال پرستش و عبادت معبودي بوده است كه مظهر و نمود عيني آن عبادت در اديان الهي، در نماز تجلّي يافته است. امّا اگر بيشتر درباره اين موضوع كنكاش كنيم در مي يابيم ...

بطور كلي مي توان شرايط يك نمازگزار واقعي را به دو بخش اصلي تقسيم كرد: يكي صفات و ويژگي هاي انسان نمازگزار در خارج از نماز و ديگري آداب و شرائطي كه مي بايست يك نماز گزار واقعي آنها را در درون نماز رعايت كند.الف: در بخش اول از باب نمونه مي توان به اين امور اشاره كرد:1. تقوي و ...

اولاً : چون هر كاري كه انسان انجام مي‌دهد، ‌آثار و پيامد خاصي دارد، ‌اعمال عبادي انسان نيز از اين قاعده بيرون نيست. لذا مي‌توان گفت يكي از راه‌هايي كه انسان به خوبي ميتواند بفهمد كه اعمال عبادي او نظير نماز،‌روزه، حج‌ و هر عبادت ديگر او مورد قبول خداوند قرار گرفته است يا نه، اين است كه ببيند آيا ...

براي آن كه پاسخ سؤال، جامع‌ و همه جانبه تقديم شود، لازم است در چند محور بحث گردد:1. قبل از هر مطلبي بايد ماهيت نماز مشخص گردد كه اساساً نماز چيست؟نماز كه از آن در لسان قرآن و سنت به «الصلوة» ياد شده و به عنوان يكي از تكاليف واجب همه روزه (يوميّه) انسان مكلف و مسلمان مطرح است، عبارت ...

براي جواب به اين سؤال مناسب است به چند مسئله توجه داشته باشيد.اولاً اين كه نماز به عنوان پايه و اساس دين معرفي شده است وجايگاه ويژه و خاصي در ميان عبادات به آن اختصاص داده شده است. در قرآن كريم و در روايات معصومين ـ عليهم السّلام ـ به طور گسترده‌اي به آن توجه شده است. و نماز به ...

عبادت به معناي اظهار ذلّت، عالي ترين نوع تذلّل و كرنش در برابر خدا است.[1]در اهميت آن، همين بس كه آفرينش هستي و بعثت پيامبران براي عبادت است.[2]آنچه انسان را به پرستش و بندگي خدا وادار مي كند، اموري است، از جمله: 1ـ عظمت خدا; 2ـ احساس فقر و وابستگي انسان در برابر خدا; 3ـ توجه به نعمت هاي الهي; ...

در ابتدا لازم است كه با مفهوم نماز آشنا شويم: مفهومي كه امروز از كلمه «نماز» در زبان فارسي و «صلوة» در زبان عربي مي فهميم، همين فريضه معلوم و معين است كه با اركان خاصه و مقدمات و مقارنات و شكل و هيات معين به قصد قربت پروردگار، أدا مي شود، كه اول آن تكبيرة الاحرام و آخر آن ...

بر اثر حكمت خداي سبحان، هيچ كاري بيهوده از او صادر نمي‎شود، چون خداوند حكيم است و هر حكيمي كارش را با هدف انجام مي‎دهد؛ پس كار خداوند داراي هدف است و بر اثر غناي ذاتي او هيچ چيزي نمي‎تواند هدف ذات حق باشد؛ زيرا لازمه‎اش آن است كه ذات حق بدون آن هدف كامل نبوده و با نيل به ...

اين پرسش دو بخش دارد كه در ابتدا هر كدام جداگانه طرح شده و آن گاه پاسخ مستقل داده مي‌شود:1. چرا در شرع مقدس بر اقامه نماز اصرار و تأکيد فراوان شده است؟2. آيا درست است كه در حال خطر مانند غرق شدن انسان به خواندن نماز مكلف باشد؟پاسخ سؤال اول در چند محور طرح و تبيين مي‌شود:اولاً، در اين ...

مؤمن در اصطلاح كلامي و اعتقادي به كسي گفته مي شود كه به نبوت، امامت و معاد اعتقاد داشته باشد و مسائل ضروري اسلام مثل نماز، روزه، حج و ساير واجبات را قبول داشته باشد، امّا مسلمان که معناي اعم از مؤمن دارد به کسي که خدا را به وحدانيت قبول داشته و حضرت محمد ـ صلي الله عليه و ...

موضوع ياد شده از جهات مختلف مي‌تواند مورد بررسي واقع شود، يكي از راهكارها اين است كه موانع و عوامل بازدارندة حضور قلب در نماز را بشناسيم و سپس براي رفع آنها بكوشيم. برخي افراد اصل فلسفة عبادت و به خصوص نماز را نمي‌دانند، لذا نمي‌توانند در موقع نماز حضور قلب پيدا كنند. سعي كنيد كه در مورد فلسفه و ...

از آنجايي كه روح و حقيقت نماز، بر وجود حضور قلب استوار است و آثار و فوايدي كه براي نماز در آيات و روايات آمده، مخصوص نماز با حضور قلب است، لذا ائمه معصومين ـ عليهم السلام ـ در روايات متعددي بر اين مسئله مهم تأكيد داشته اند، که به عنوان نمونه به ذکر يک روايت اکتفا مي کنيم: امام ...

مقدمه:حضور قلب وتوجه، در هر عبادتي مخصوصاً در نماز يكي از مسائلي است كه در آيات و روايات شريف به آن توصيه شده است و حضور قلب را امري ضروري و با ارزش تلقي كرده‌اند و در مقابل، نماز بدون توجه و حضور قلب مذمت شده است. قرآن كريم در توصيف مؤمنان مي‌فرمايد:«الّذين هُم في صَلاتِهِم خاشعون»؛ كساني كه در ...

رسيدن به لذت عبادت و بار يافتن در محضر حضرت حق، تنها زماني ميسر و ممكن مي‎گردد كه آيينة قلب آدمي از هرگونه قذارت و آلودگي پاك و مصفا گردد، بگونه‎اي كه در آن جز نقش «واحد» هيچ نماند و البته پس از رسيدن به آن مقام و مرتبت، حصول معنويت و لذت عبادت خود بخود و به فضل لاينقطع ...

شيطان آن دشمن قسم خوردة آدمي، كه به ذات الهي قسم ياد كرده كه همه را گمراه مي كنم: «فبعزتك لأغويّنهم اجمعين»؛[1] همواره در كمين انسانها به خصوص انسانهاي مؤمن كه در صراط مستقيم گام بر مي دارند، نشسته است تا آنها را با نيرنگ و مكايد خود گمراه سازد. چنانكه خودش گفته «لأ قعُدنَّ لهم صراطكَ المستقيم»[2] من در ...

سؤالي كه، در مورد مواقع ضروري مطرح شده است بستن چشم در نماز، براي تحصيل حضور قلب است.با توجه به اينكه يكي از مهمترين شرايط قبولي نماز در پيشگاه خداوند متعال حضور قلب است، نمازگزار بايد تمامي همّت خود را به كار برد تا هنگام نماز خيالش به جاي ديگري پرواز نكند. يكي از عواملي كه باعث مي‎شود نمازگزار حضور ...

براي پاسخ دادن به سؤال مذكور دانستن دو مقدمه لازم است؛ اول اين كه پرخوري يكي از موانع سير و سلوك معنوي به شمار رفته و در روايات اهل بيت ـ عليهم السلام ـ  به شدّت ما را از پرخوري منع كرده اند. البته روشن است كه مقصود از پر بودن شكم كه مذموم است، پرخوري است و و شكمي ...

مقدمه:

پرستش، از نيازهاي اساسي انسان است.پرستش يعني حالتي كه انسان از ناحية باطني خود به حقيقتي كه او را آفريده است و خود  را در قبضة قدرت او مي‌بيند، توجه داشته باشد و خودش را نيازمند و محتاج او ببيند.عبادت، قطع نظر از هر فايده و اثري كه داشته باشد، خود يكي از نيازهاي روحي بشر است و انجام ندادن ...

قبل از پرداختن به اصل پاسخ شما، به عنوان مقدمه لازم است به اين نكته اشاره كنم كه در انسان به طور فطري دو گرايش عمده وجود دارد. يكي گرايش به سوي خوبي‌هاست و كمالات انساني و ديگري ميل به زشتي‌ها و انحرافات اخلاقي. اين دو گرايش هميشه در نهاد و سرشت انسان وجود دارند و دايم در حال درگيري ...

با الهام از آيات و روايات و سفارش بزرگان اخلاق و عرفان، آن چه مي توان براي جويندگان راه سعادت بيان نمود تا رغبت به عبادت پيدا كنند و ميلشان به ذكر و توجه به خداوند بيشتر شود، مسأله ارتباط چشم و گوش انسان با ميل و آرزوي وي مي باشد.آن چه انسان در طول شبانه روز و ماه و ...

مقدمه: همة انسان ها به طور فطري خداجو مي باشند. اين را هنگام تولد با خود دارد به عبارت ديگر كودكان به دنبال خدا هستند اما هميشه با زبان منطق و استدلال نمي توان اين استعداد فطري را بيدار نگاه داشت و پرورش داد. به جاي آن در كودكان احساسات و عواطف و خميرماية اوّلية گرايش هاي مذهبي وجود دارد ...

در مقدمه لازم است به اين نكته اشاره كنيم كه اگر از طرف والدين تعليمات لازم مذهبي راجع‌ به خدا، پيامبر، دعا و نماز و ديگر برنامه‌هاي عبادي قبل از ورود دانش‌آموزان به مدرسه و سن بلوغ داده شود، علاقه آنان به نماز جماعت و ديگر برنامه‌هاي عبادي بيشتر خواهد بود. امام صادق ـ عليه السّلام ـ در مورد آموزش ...

در خصوص نقش رسانه‌ها در مورد نماز بايد گفت كه: همة رسانه‌ها به ويژه صدا و سيما مي‌توانند نقش اساسي در ترويج فرهنگ نماز در جامعه داشته باشد، امّا قبل از پرداختن به بيان نقش رسانه‌ها در مورد نماز لازم است به كاركردهاي اصلي رسانه‌ها اشاره كنيم تا بر اساس كاركردهاي متنوع رسانه‌ها بتوانيم نقش و قابليت‌هاي آن را در ...

در برخورد با اينگونه افراد بايد از روش‎هاي هدايت و ارشاد و شيوة صحيح امر به معروف و نهي از منكر استفاده نماييد. براي توضيح بيشتر، لازم است به نكات زير، اشاره شود:1. شناخت علل و زمينه‎هاي ترك نماز در افراد.قبل از هر چيز لازم است علل و عوامل اينكه اين افراد نماز نمي‎خوانند را شناسايي نماييد، عوامل بسياري مي‎تواند ...

مقدمه: از آنجايي كه براي حل مسأله ابتدا بايد علت ريشه‌يابي شود در ابتداي بحث به علل نماز نخواندن اشاره مي‌كنيم و سپس راه‌هاي اصلاح (بينشي، اخلاقي، روان شناختي و عاطفي) را متذكر خواهيم شد و در آخر از بحث نتيجه‌گيري خواهيم كرد علل نماز نخواندننماز نخواندن يك مسلمان مي‌تواند براثر يك علت يا علل متعددي باشد كه برخي از ...

براي اين‌كه بتوانيد فرزندان خود را به نماز و مسايل ديني علاقمند سازيد قبل از هر چيز بايد بدانيد كه جوان حساس است و در شيوة دعوت او به مسائل ديني بايد بسيار دقيق بود؛ هرگز صفات خوب ديگران را با صفات بد آنان مقايسه نكنيد و اخلاق خوب ديگران را تو سر آنها نكوبيد و هرگز در مسايل ديني ...

كساني كه بر اين باور هستند كه ما زماني عباداتي همچون نماز را قبول داريم و به آن عمل مي كنيم كه فايده و اثر عملي آنرا با چشم ظاهر زود ببينيم اين افراد بايد به چند نكته توجه داشته باشند.1. ما از هر عملي كه صورت مي گيرد بايد واكنش و اثر و فايدة متناسب با آن فعل را ...

هنگامي كه در حركت‌هاي آگاهانه و رفتار‌هاي انساني خود دقت مي‌كنيم در مي‌يابيم كه دو دسته از عوامل در آن‌ها نقش اساسي ايفا مي‌كنند:1. عوامل شناختيعواملي كه موجب مي‌شوند انسان مطلبي را بفهمد و بپذيرد.2. عوامل درونيشايد تأثير اين عوامل در رفتار ما بيشتر از عامل هاي شناخت باشد.احساسات، تمايلات و غرايز عواملي هستند كه ميل به حركت را در ...

براي حل هر مشكلي در ابتدا بايد، نوع مشكل كاملاً واضح و آشكار شده باشد؛ سپس فرضيه سازي كنيد؛ يعني يك سري علل و عواملي را كه مي تواند باعث ايجاد اين مشكل مي شود را در مقابل خودتان ليست كنيد ـ بدون توجه به ميزان تاثير آنها ـ بعد از اين ريشه يابي و پي بردن به عوامل احتمالي، ...

در پاسخ به اين سؤال مناسب است نكاتي را جهت تبيين فلسفة نماز و عبادت بيان كنم.1. نماز ميراث همة انبياء الهي و بهترين هدية آنان براي ارتباط خلق با خالق خويش است. زيباترين تجلّي نيايش را در سيماي نماز مي توان به مشاهده نشست. ركوع و سجود آن مظهر متلاشي شدن كوه انانيّت انسان و ظهور نشانه هاي ربوبي ...

براي قوي شدن اراده در هر كاري، شناخت آن عمل و شناخت آثار و فوائد آن و باور نمودن آثار و اهميّت دادن به آن عمل لازم است. بنابر اين جهت تقويت اراده براي خواندن نماز شب، به نكات ذيل بايد توجه نمود:

براي اهميت دادن به نماز و سبك نشمردن آن لازم است به جايگاه و اهميت و نقش نماز در زندگي توجه داشته باشيد.[1]به طور كلي ميزان همّت و پايبندي انسان در هر كاري وابسته به شناختي است كه از اهميت آن كار دارد. مثلا اگر پزشك به شما دارويي بدهد كه روزي پنج مرتبه بايد مصرف كنيد و بدانيد كه ...

نسبت به مسئله‌اي كه مطرح شده است مطالبي تقديم مي‌گردد: 1. دل‌بستگي شديد به دنيا:نسبت به دل نبستن به دنيا، آيات زيادي در قرآن و روايات بسياري در منابع روايي وارد شده است. كسي كه اين دل‌بستگي را دارد بايد به آن آيات و روايات مراجعه نمايد و با تفكر در آن‌ها وابستگي به دنيا را از خود دور سازد. ...

مقدمه:براي اهميت دادن به نماز و سبك نشمردن آن لازم است به جايگاه و اهميت و نقش نماز در زندگي توجه داشته باشيد. به طور كلي ميزان همت و پايبندي انسان در هر كاري وابسته به شناختي است كه از اهميت آن دارد. مثلاً اگر پزشك به شما دارويي بدهد كه روزي پنج مرتبه بايد مصرف كنيد و بدانيد كه ...

از انواع مسئوليت هاي انسان، مسئوليت او در برابر خداست. بدون شك انسان در برابر خداوند مسئول است. زيرا همه چيز از آن اوست، مال اوست، و به سوي اوست هيچ موجود ديگري در برابر او از خود استقلالي ندارد و همه چيز از براي اوست (له ما في السموات و ما في الارض)[1] هيچ يك از نعمت هايي كه ...

انتظار سبز:نامه را با اشك شوق گرفتم، مثل اين بود كه جبرئيل از آسمان نامه اي برايم آورده باشد، مدّتها انتظار فرارسيدن اين لحظه هاي خوش و معطر را كشيده بودم. نامه را بر چشمانم كشيدم و با شوق فراوان آن را گشودم. خط و امضاي آن درست بود. مولايم امام رضا ـ عليه السّلام ـ به همة سؤال هايم ...

در مورد اينكه فرموده ايد: آيا قضا شدن نماز، گناه شمرده مي شود يا نه بايد به اين نكته توجه شود كه گناه و معصيت، به معناي نافرماني و سرپيچي از دستور پروردگار است. هر جا كه خداوند عملي را واجب كرده است، ترك آن عمل، گناه و معصيت است؛ و نيز هر جا كه خداوند از كاري نهي كرده ...

مقدمه: انسان براي هر عملي كه از او سر مي زند بايد شوق و علاقه شديد داشته باشد و شوق از راه علم به اهميت و فوايد عمل براي انسان حاصل مي‌شود. عدم التفات و غفلت، باعث مي‌شود كه انسان به كارهاي بسيار حساس كه نقش كليدي در سعادت او دارد بي‌توجه بوده و به كارهاي عبث مشغول گردد. اينك ...

در خصوص منافع نماز شب سؤال فرموده بوديد، نماز شب منافع متعدد مادّي و معنوي دارد مرحوم آيت الله قاضي استاد مرحوم علامه طباطبايي در سفارشي به يكي از شاگردان فرموده بودند: «دنيا مي‌خواهي نماز شب بخوان، آخرت مي‌خواهي نماز شب بخوان».بنابراين منافع نماز شب صرفاً منافع اُخروي نيست بلكه منافع مادّي و معنوي فراواني در همين دنيا دارد از ...

از آنجا كه نماز شب سكوي پرش به سوي كمالات و ارزشهاست و تهجد سيرة انبياء ـ عليهم السلام ـ ، حضرات معصومين ـ عليهم السلام ـ و علماء سرافراز مكتب اهل بيت ـ عليهم السلام ـ بوده و به جهت آنكه نماز شب ياريگر خوبي براي انسان در مشكلات خواهد بود. توفيق يافتن بر اين امر مهم شرايط، مراتب ...

نماز شب، نردباني براي رسيدن به خداوند است. انسان مي‌تواند به وسيلة نماز شب به كمالات معنوي دست يابد و به خداوند تقرب جويد.ما مي‌توانيم با ايجاد انگيزه در خود و با فراهم آوردن زمينه‌هاي لازم و با كنار زدن موانع، براي نماز شب توفيق پيدا كنيم. پس راههاي توفيق يافتن بر نماز شب را به صورت زير بيان مي‌كنيم:1. ...

گريه كردن هنگام نيايش، برترين ادب نزد پروردگار است، چرا كه اوج هيجان و احساسات و عشق و علاقه در اين هنگام بروز مي‌كند و خبر از نرمي دل و خشوع قلب مي‌دهد و آن هم دليل پاك دلي و صفاي باطن فرد گريه‌كننده است. در روايت است كه امام صادق ـ عليه السلام ـ فرمودند: اگر نتوانستيد گريه كنيد، ...

هدف از خلقت انسان، خليفه و جانشين خدا شدن است[1]، كه همان كمال شايسته انساني است. بنابرآيه 56 از سوره «ذاريات» نيز هدف از خلقت انسان، عبوديت و بندگي خداست.[2] از اين دو نكته مي توان نتيجه گرفت كه كمال انساني در عبوديت اوست و هر چه بندگي او بيشتر باشد، كامل تر است. به همين دليل درتشهد نماز ابتدا ...

اكثر عبادات از جمله نماز و اجزاء آنها اموري تعبدي مي باشند؛ بدين معني كه حكمت و علت تشريع آنها بيان نشده و ما آنها را صرفاً به جهت اينكه از جانب خداوند عليم و حكيم صادر شده است، متعبد مي شويم و البته اين در صورتي است كه قبل از پذيرش تعبّدي احكام و فروع دين، با پذيرش تحقيقي، ...

نماز نور ديدة پيامبر[1] ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ و موجب تقرّب پرهيزكاران[2] و بهترين تكليفي است كه وضع شده است[3] و از بهترين و برترين كارها[4] و ستون دين بوده[5] که اقامه آن موجب دوري و پرهيز انسان از فحشاء و منكر مي باشد.[6]منظور از خواندن نماز فقط به خاطر رفع «تكليف» اين است که ...