همه

سلاح هسته‌ای برای هیچ کس نخستین کنفرانس بین‌المللی خلع سلاح و عدم اشاعه شنبه 28 فروردین ماه با پیام حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای آغاز و با حضور بیش از 14 وزیر خارجه، 10 معاون وزیر و 8 نماینده از سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی به مدت 2 روز در سلاح هسته‌ای برای هیچ کس   نویسنده: حجت ‌الاسلام‌ دکتر احمد مبلغی ...

معرفی برخی از منابع کتابخانه ای اصیل در شناخت تمدن اسلامی در این نوشته به معرفی مهم ترین منابعی می پردازیم که بیشترین اطلاعات تمدنی را دربر دارند و نوشته های مختلف مسلمانان، به ویژه شیعیان و شاگردان ائمه علیهم السلام را گزارش کرده اند و در آنها به گونه ای دیدگاه های تمدنی ائمه علیهم السلام نمایان است. معرفی ...

واژه ی « تمدن» در اندیشه ی مسلمانان تمدن از کلمه ی مدن، مدینه و مدنیت، به معنای یک جانشینی، شهرنشینی و شهرآیینی می باشد. معادل انگلیسی آن Civilization است. فیلسوفان مسلمان ذیل حکمت عملی و سیاست مدن، درباره ی این مفهوم بحث کرده اند. پیش از همه، فارابی واژه ی « تمدن» در اندیشه ی مسلمانان   نویسنده: غلامحسن ...

علم و تمدن اسلامی، از آغاز تا شکوفایی (1) آغاز علم و تمدن اسلامی در عصر ظهور اسلام بی تردید، عصر پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم، به ویژه ده سال حضور آن حضرت در مدینه، نقطه ی آغاز تمدن اسلامی است؛ زمانی که مسلمانان عرب در سایه ی پیروی از آیین مقدس اسلام، از حالت قبیلگی خارج، ...

علم و تمدن اسلامی از آغاز تا شکوفایی (2) علم و تمدن اسلامی در عصر فتوحات پس از رحلت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و فرونشانده شدن شورش های موسوم به ارتداد و سرکوب مدعیان دروغین پیامبری در دوره ی خلافت ابوبکر، عصر فتوحات آغاز شد و در دوران حکومت خلفای اولیه و حاکمان بنی امیه با ...

علم و تمدن اسلامی از آغاز تا شکوفایی (4) تمدن اسلامی در عصر توسعه ی علم آغاز نگارش مستقل در علوم طبیعی و توسعه ی جدی علوم اسلامی، نقلی و ادبی به قرن سوم مربوط می شود، با این حال نمی توان گفت مسلمانان پیش از این زمان، تألیفی مستقل نداشته اند؛ بلکه این نگارش ها از اواسط قرن دوم ...

علم و تمدن اسلامی از آغاز تا شکوفایی (3) علم و تمدن اسلامی در عصر ترجمه با آغاز دوران خلافت عباسیان، عصر ترجمه آغاز شد. در عصر اموی به ترجمه ی علوم بیگانه توجهی نمی شد و عالمان تنها به علوم شریعت و ادبیات عرب اهتمام داشتند. به همین دلیل در این زمان شاعران بزرگی ظهور کردند، و محافل شعر ...

با تأکید بر نقش امامان شیعه علیهم السلام زمینه ها و عوامل شکل گیری تمدن اسلامی (1) زمینه ها، عوامل و اسباب شکل گیری و گسترش تمدن اسلامی، ریشه در عصر دعوت دارند. به عبارت دیگر، مهم ترین علل و عوامل فکری تمدن اسلامی در معارف قرآن که محور دعوت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم بود، ...

با تأکید بر نقش امامان شیعه علیهم السلام زمینه ها و عوامل شکل گیری تمدن اسلامی (2) یکی از علل توسعه ی تمدن اسلامی، در نظر دانشمندان و محققان عرصه ی تمدن اسلامی، تلاش های عالمان غیر مسلمان، به ویژه مسیحیان سریانی است که حاملان علوم آن دوره بودند. این زمینه ی مساعد، معلول تسامح رهبران، بزرگان و زمینه ها ...

جستاری در حقائق التفسیر و رویکرد تأویلی آن (2) تفسیر مهم دیگری که جزء مجموعه حقائق التفسیر است، تفسیر ابن عطاء است. ابوالعباس احمد بن محمد بن سهل ادمی بغدادی (متوفی، 309) عارف و مفسر و محدث حنبلی، معروف به ابن عطاء آدمی، از کسانی مانند ابویعقوب یوسف بن موسی جستاری در حقائق التفسیر و رویکرد تأویلی آن (2)   ...

جستاری در حقائق التفسیر و رویکرد تأویلی آن (1) حقائق التفسیر یکی از کهن ترین تفاسیر عرفانی محسوب می شود. این تفسیر مجموعه ای فراهم آمده از تفاسیر امام صادق (علیه السلام)، تفسیر ابن عطاء، تفسیر ابوالحسین نوری و تفسیر حسین بن منصور حلاج است. انتساب بخش مربوط به جستاری در حقائق التفسیر و رویکرد تأویلی آن (1)   نویسنده: ...

تکوین شخصیّت علمی و مذهب فقهی امام شافعی مسأله ی این پژوهش، تکوین شخصیّت علمی و مذهب فقهی امام شافعی است. رهیافت جدید معرفتی و روشی شافعی در اجتهاد و استنباط فقهی، برآیند شرایط زمانی و مکانی بود. او با ارائه ی خوانشی جدید از اجتهاد مبتنی بر نقل صحیح و عقل تکوین شخصیّت علمی و مذهب فقهی امام شافعی ...

ماهیت و وظیفه عقل در فقه شیعه (2) محمد بن یعقوب کلینى (متوفاى 329هـ) در مقدمه کتاب کافى، پس از بیان این که خداوند کتابى را فرو فرستاده که بیانگر تمام احکام الهى است و نیز پس از ذکر حدیثى منقول از امامان که دال بر وجوب پیروى از قرآن و سنت پیامبر و پرهیز از ماهیت و وظیفه عقل ...

ماهیت و وظیفه عقل در فقه شیعه (1) مقاله حاضر، گستره وسیعى از آراء و سخنان فقیهان شیعه را در بر مى گیرد. با این همه، نباید آن را تنها گزارش تاریخى ساده اى درباره جایگاه عقل دانست، بلکه مقصود آن ارائه تصویرى، هرچند اجمالى، از زمینه (تأویل) است. ماهیت و وظیفه عقل در فقه شیعه (1)   نویسنده: محمد ...

ماهیت و وظیفه عقل در فقه شیعه (3) خلاصه سخن این که، براساس مبانى شیعه، فقیهان در صورت نیافتن حکم قطعى براى مسئله اى قادر نیستند به پاره اى از اصول اجتهادى یا عقلى چون برائت، اصالت عدم و یا مانند آنها تمسک جویند ماهیت و وظیفه عقل در فقه شیعه (3)   نویسنده: محمد تقی کرمی   خلاصه سخن ...

ماهیت و وظیفه عقل در فقه شیعه (4) حسن عبدالحمید معتقد است که طرح معرفت شناسى تکوینى براى تبیین مراحل تکوینى روش در اندیشه عربى/ اسلامى مى تواند ما را به فهم دقیق مسئله مورد بحث رهنمون کند؛ زیرا معرفت شناسى تکوینى در باب چگونگى رشد و تکوین علم، ماهیت و وظیفه عقل در فقه شیعه (4)   نویسنده: محمد ...

شیطان پرستی و پیدایش آن در موسیقی استفاده از موسیقی مهمترین ابزار این فرقه در جهت تبلیغ عقاید خود و نیز تحت تأثیر قرار دادن جامعه به خصوص قشر جوان می باشد. گاه این گروه ها خود اذعان می کنند که شیطان پرست هستند و برخی از آنان این ادعا را ندارند ولی در شیطان پرستی و پیدایش آن در ...

شیطان پرستی در مصر و کردستان عراق افکار و عقاید پیروان گروه شیطان پرستان مصر بر این اساس استوار است که خداوند به شیطان ظلم کرد و بدون اینکه اجازه ی دفاع از خود بدهد، او را از بهشت بیرون کرد. از این رو باید او را پرستش کرد. زیرا به گفته ی آنان، او برای شیطان پرستی در مصر ...

علائم و نشان های شیطان پرستی Inverted Pentagram (پنج ضلعی وارونه): نشانه ی ستاره صبح، نامی که به شیطان تعلق دارد. این علامت در مراسم های کابالا و جادوگری برای احضار ارواح شیطانی استفاده می شود. این علامت را شیطان پرستان با دو ضلع در بالا و علائم و نشان های شیطان پرستی   نویسنده: سید محمدهادی مجیدی   سمبل ...

بررسی و تبیین سیر تطور کلام شیعه تا زمان ملاصدرا کلام شیعه به عنوان علمی که مبانی و دستمایه های خود را در عرصه ی تفکر و اندیشه از قرآن و سنت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلّم) و ائمه معصومین (علیهم السلام) گرفته و در اثر تعامل با فرهنگها و سایر حوزه های معرفتی مانند: فلسفه، بررسی ...

نقش امامان شیعه در گسترش علوم عقلی (1) سخنان امیرمؤمنان علیه السلام نخستین سرچشمه ی توجه شیعیان به علوم عقلی بود؛ ولی روی آوردن مسلمانان به این علوم، به طور رسمی و برای اولین بار، در قالب جریان معتزله پدیدار شد. معتزله یک جریان عقل گرا در میان مسلمانان بود نقش امامان شیعه در گسترش علوم عقلی (1)   نویسنده: ...

نقش امامان شیعه در گسترش علوم عقلی (2) بدون تردید، نخستین گروهی که در میان مسلمانان به طور رسمی شیوه ی عقل گرایی را اختیار کردند، معتزلیان بودند. مکتب معتزله در اواخر قرن اول هجری شکل گرفت. مؤسس این مکتب، واصل بن عطا بوده است. او از حلقه ی درس نقش امامان شیعه در گسترش علوم عقلی (2)   نویسنده: ...

بررسی نقش امامان شیعه در قلمرو عرفان (2) در عرفان عملی، هدف رسیدن به قرب خداوند است و در آن همواره باید از وضع نامطلوب به سوی وضع مطلوب تر و از وضع ناقص به سوی وضع کامل تر در حرکت بود. به طور دقیق می توان گفت: عرفان عملی، مجموعه برنامه ها و بررسی نقش امامان شیعه در قلمرو ...

بررسی نقش امامان شیعه در قلمرو عرفان (1) بی تردید عرفان حقیقی، اصیل، سودمند و بدون پیرایه و انحراف، در مکتبی است که دربردارنده ی حقایق زلال و اصیل برآمده از وحی آسمانی باشد و غرض و هدف آن، تهذیب و تزکیه ی انسان ها و هدایت آنان براساس معارف آسمانی باشد. بررسی نقش امامان شیعه در قلمرو عرفان (1) ...

بررسی نقش امامان شیعه در قلمرو عرفان (3) یکی از جریان های اجتماعی که در تاریخ تمدن اسلامی حضوری دائم دارد، جریان اجتماعی تصوف و گروه صوفیه است که از اواخر قرن دوم هجری (1) در میان مسلمانان پدید آمده است. تصوف مصدر باب تفعل از ماده ی صوف به معنای بررسی نقش امامان شیعه در قلمرو عرفان (3)   ...

بررسی و نقد روش ابن ابی الحدید معتزلی در شرح نهج البلاغه (2) هر چند در مقاله ی پیشین در مقام دفاع از شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید نسبت به اشکال نقل های استطرادی و بیش از حد وی بر آمده و این اشکال را آن گونه که شارحان دیگر نهج وارد کرده بودند نپذیرفتیم، اما به هر حال، ...

بررسی و نقد روش ابن ابی الحدید معتزلی در شرح نهج البلاغه (1) یکی از شرح های نهج البلاغه، «شرح نهج البلاغه» ابن ابی الحدید معتزلی است. مؤلفه هایی که شارح، در جهت تفسیر و شرح کلام امام بهره جسته درخور توجه است، اما با وجود این، وی همچون دیگر شارحان نهج البلاغه از آسیب هایی در بررسی و نقد ...

قرآن و اصول فقه از نظر پیدایش و تأسیس، علم اصول فقه، بعد از فقه پدید آمده، اما نظراً و منطقاً اصول فقه مبنا و منطق علم فقه است. لذا ذاتاً و ماهیتاً بر آن تقدم دارد. فقهای فریقین ( اهل تشیع و اهل تسنن) با استناد به بعضی آیات روشن شناسانه قرآن کریم، به قرآن و اصول فقه   ...

قرآن و فقه فقه و دین پژوهی ( تفقه در دین) در قرآن کریم به عنوان واجب کفایی شمرده شده است.و چه در پاسخ سؤالات فقهی مردم درباره اموری بسیار ساده، نظیر حیض یا کلاله (نوعی ارث) چه به صورت تشریعی تأسیسی، آیات بسیاری قرآن و فقه   نویسنده: بهاء الدین خرمشاهی   فقه و دین پژوهی ( تفقه در ...

قرآن و کلام به فقه، علم فروع ( شناخت چون و چند احکام فرعی شرعی: نماز، روزه، حج، جهاد و غیره همه و هر یک با شرایطش) و به کلام علم اصول عقاید می گویند. کلام عقیده شناسی و در مرکز آن خداشناسی است و شاید بتوان گفت « جدال احسن» قرآن و کلام   نویسنده: بهاء الدین خرمشاهی   ...

قرآن و حدیث حدیث را تحت عنوان سنت، پیشتر تعریف کردیم، در اعتبار و تأیید کلی حدیث ( صحیح الصدور: قابل اطمینان در اینکه راویان ثقه و صادق آن را از حضرت رسول (ص) یا سایر معصومان، و از نظر اهل سنت از صحابیان صادق القول، و در قرآن و حدیث   نویسنده: بهاء الدین خرمشاهی   حدیث را تحت ...

قرآن و فلسفه علی الاصول رهیافت فلسفه به جهان از جمله سه مسئله عظیم و جدلی الطرفین مبدأ ( و در ذیل آن قدم یا حدوث جهان)، جبر یا اختیار انسان، و معاد، عقلی و استدلالی بوده و هست و فلسفه خود را نیازمند به اخذ رأی، نظر، استدلال، و حجت از قرآن و فلسفه   نویسنده: بهاء الدین خرمشاهی ...

قرآن و عرفان عرفان با دین یک شباهت عظیم دارد و آن، توجه یافتن و توجه دادن به این حقیقت است که هستی واقعی فقط یکی است و آن هم ذات « اول و آخر و ظاهر و باطن» خداوند است که در عین بی نیازی و کمال ذاتی، به قصدی حکیمانه ( چون قرآن و عرفان   نویسنده: بهاء ...

بررسی رابطه‌ی ملامحمد بن شهرآشوب بابلی با ابن شهرآشوب ساروی هدف از ارایه این مقاله بررسی رابطه بین شخصیت های ملامحمدبن شهرآشوب بابلی و ابن شهرآشوب ساروی با توجه به اسناد و مدارک مکتوب و موجود در زمینه معماری بقعه‌ها و آرامگاه‌ها می‌باشد. تشابه اسمی این دو شخصیت منجر شده بررسی رابطه‌ی ملامحمد بن شهرآشوب بابلی با ابن شهرآشوب ساروی ...

بررسی ویژگی های فنی وهنری درب های چوبی امامزاده اسماعیل اصفهان امامزاده اسماعیل اصفهان یکی از مجموعه بناهایی است که ساخت آن از اوایل اسلام آغاز، در هر دوره تاریخی قسمت هایی به آن اضافه شده و مرمت آن تا به حال ادامه داشته است. بخش قابل توجهی از این مجموعه دارای آثار تاریخی و هنری بررسی ویژگی های فنی ...

جلوه‌های بلاغی سوره حدید قرآن کریم این کتاب معجز آسمانی و بی نظیر در مسائل علم بلاغت برای مخاطبان خود شیوه ای دلنشین دارد. سوره حدید پنجاه وهفتمین سوره این کتاب مقدس به دلیل داشتن وجوه متعدد بلاغی بسیار پر محتوا و از لحاظ اعجاز بیانی نیز در جلوه‌های بلاغی سوره حدید   نویسنده : سمیه هاشم زاده (1)منبع :راسخون ...

ضرورت ساده‌زیستی مسئولان با نگاهی به سیره‌ی امام علی (ع) چرا اسلام ساده‌زیستی مسئولان را یک ضرورت می‌داند؟ یکی از موضوعاتی که تأثیر بسیار چشمگیری بر زندگی فردی و اجتماعی انسان‌ها دارد، مقوله‌ی زهد و ساده‌زیستی است که متأسفانه در هیاهوی مدرنیته و عصر تکنولوژی کمتر به آن توجه می‌شود؛ درحالی‌‌که از نقطه‌نظر فرهنگ دینی و اسلامی چرا اسلام ساده‌زیستی ...

ضرورت تشکیلات و سازماندهی از دیدگاه شهید بهشتی شهید بهشتی را باید جزء آن دسته از معدود اندیشمندان و روحانیونی به شمار آورد که فعالیتها و مبارزات فکری، فرهنگی و سیاسی خود را از همان ابتدا در قالب سازمانها و تشکلها وکانونهای مختلف شروع کرد و تا آخر هم همچنان ضرورت تشکیلات و سازماندهی از دیدگاه شهید بهشتی   نویسنده ...

نگرشی بر روند تاریخی مکتب ماتریدیه در قرن دوم و سوم هجری اوضاع فکری جامعه¬ای اسلامی بسیار آشفته بود و اتحاد به واسطه¬ی بالا گرفتن اختلافات فکری و عقیدتی در معرض خطر قرار گرفته بود. زیرا از یک سوی معتزله که بیشتر بر عقل و عقل گرایی تأکید و به اثبات نگرشی بر روند تاریخی مکتب ماتریدیه   نویسنده : ...

بررسی نقش امامان شیعه در توسعه علوم نقلی و ادبی (2) یکی از مهم ترین فعالیت های ائمه علیهم السلام، آموزش فقه و استخراج احکام شرعی بود و آنان به معنای حقیقی کلمه، در احکام شریعت و مسائل فقهی محل رجوع مردم بودند. هیچ فقیهی از مراجعه به آنها بی نیاز نبود و هر کس در این زمینه بررسی نقش ...

بررسی نقش امامان شیعه در توسعه علوم نقلی و ادبی (1) علوم نقلی، بخشی از علوم متداول در میان مسلمانان بوده اند که در تنظیم حیات فردی و اجتماعی، و شکل دهی مظاهر تمدن اسلامی، مانند مؤسسات فرهنگی، اقتصادی، آموزشی و مذهبی مهم ترین نقش را داشته اند. این علوم را از این لحاظ نقلی بررسی نقش امامان شیعه در ...

علوم قرآنی علوم قرآنی، از برجسته ترین نمونه ها و مصادیق علوم [شرعی] اسلامی است و تاریخ تأسیس آن از همان عهد نزول قرآن است. همه می دانیم که قرآن کریم چون به لطف و رهنمود وحیانی الهی، همانگونه که گروه گروه آیاتش، دسته به دسته ( علوم قرآنی   نویسنده: بهاء الدین خرمشاهی   علوم قرآنی، از برجسته ترین ...

خوش خوانی قرآن قرائت قرآن و موسیقی حدیثی هست به این مضمون: زَیّنوا القُرآنَ بِالصَّوتِ الحَسَنِ ( قرائت قرآن را به خوش خوانی خود بیارایید). البته تعداد این گونه احادیث در تشویق به خوش خوانی قرآن کم نیست و در مجموعه های حدیث و سیره نامه ها آمده است که عبدالله بن قرائت قرآن و موسیقی   نویسنده: بهاء الدین ...

خوشنویسی قرآن کریم بازنویسی یا کتابت وحی قرآنی از آغاز بعثت حضرت رسول (ص) و نزول وحی به دستور ایشان و کوشش کاتبان وحی که پیشتر اشاره ای به ایشان شد،(1) به مدت 23 سال، یعنی اندکی پیش از وفات حضرت (ص) ادامه داشته و جز یک نسخه خوشنویسی قرآن کریم   نویسنده: بهاء الدین خرمشاهی   بازنویسی یا کتابت ...

نقش و نفوذ قرآن در زندگی روزمره و فرهنگ عامه قرآن در زندگی روزمره مردم قرآن چنانکه گفته شده، و با ذکر شواهدی نشان داده شد و خواهد شد، فقط نقش تمدن سازی و آفریدن فرهنگ خاصه ندارد، که البته گستره و ژرفای این نقش و نفوذ، در حجمی برابر با یک رساله و کتاب 300-400 صفحه ای قابل بیان ...

معرفی برخی نهادهای قرآنی مهم در اینجا فقط از چند سازمان فعال به عنوان نمونه نام برده می شود: 1- سازمان تبلیغات اسلامی، 2- سازمان اوقاف و امور خیریه که هم در برگزاری مسابقات بین المللی قرآنی و هم در حمایت از بعضی نهادهای قرآن پژوهی مانند آنچه در فقره معرفی برخی نهادهای قرآنی مهم   نویسنده: بهاء الدین خرمشاهی ...

زندگی نامه ی ابوالفتوح رازی (1) ابوالفتوح جمال الدین حسین بن علی بن محمّدبن احمدخزاعی، دانشمند، فقیه، ادیب، واعظ و مفسّر قرآن کریم است که با تفسیر بزرگ روض الجنان و روح الجنان که نخستین تفسیر فارسی شیعی به شمار می رود، نامبردار است. وی آن گونه که از زندگی نامه ی ابوالفتوح رازی (1)   نویسنده: محمّد باهر   ...

زندگی نامه ی ابوالفتوح رازی (2) مرحوم محدّث ارموی در مقدّمه ی تفسیر گازر در تعلیقات خود بر کتاب النقض می نویسد: میرزا محمّد صادق آزادانی اصفهانی در کتاب شاهد صادق تاریخ درگذشت ابوالفتوح را سال 540 می نویسد(1)، و این تاریخ با تاریخ سه اجازه که از زندگی نامه ی ابوالفتوح رازی (2)   نویسنده: محمّد باهر   درگذشت ...

استادان و شاگردان ابوالفتوح رازی ابوالفتوح رازی از عالمان و مشایخ حدیث، روایات بسیاری نقل کرده و از دانشمندان روزگار خویش بهره ی علمی فراوان برده است. در میان منابع از شماری از استادان وی نام برده شده است که عبارت اند از: استادان و شاگردان ابوالفتوح رازی   نویسنده: محمّد باهر   استادان ابوالفتوح ابوالفتوح رازی از عالمان و ...

خاندان ابوالفتوح رازی ابوالفتوح رازی از دودمانی بزرگ و در خاندانی نام آوار و پرآوازه برخاست. خاندان ابوالفتوح در شهر ری از خاندانهای بزرگ علم و دانش و فضیلت و پرهیزگاری بوده و همگی از داناترین و آگاهترین مردم به حدیث و رجال و دیگر دانشها به خاندان ابوالفتوح رازی   نویسنده: محمّد باهر   ابوالفتوح رازی از دودمانی بزرگ ...