همه

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي انفال هجرت و کرانه هاي جهاد هشتمين سوره ي قرآن، انفال ناميده شده، چه، گفتار نخست آن، در پيرامون غنيمتهاي اضافي است که « نفل » نام دارد و آن هر زيادتي است که داده مي شود. در حديثي صحيح از امام باقر و امام صادق (عليه السلام) روايت شده: هجرت و کرانه ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي يونس توکّل بر خدا در رويارويي با سرکشان انسان، ناگزير بايد در برابر فشارهاي طبيعت و ترس آفريني سرکشان، به پروردگار سبحان تکيه کند، همانگونه که بزرگ پيامبران، حضرت نوح (عليه السلام)، چنين کرد يا آن سان که موسي (عليه السلام) قومش را به انجام دادن آن، توکّل بر خدا در رويارويي با ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي هود پايداري، راهي فراسوي بهشت شايد (آيات 112-120) در پايان سوره، چارچوب عمومي آن را مشخص سازد، چه، اين آيات به پيامبر (صلي الله عليه و آله و سلم) پايداري، دوري از ستمگران، برپاداري نماز، صبر و نيکوکاري را فرمان مي دهد؛ همانگونه که باقي پايداري، راهي فراسوي بهشت   نويسنده: آيت الله ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي هود حاکميت از آنِ خدا داستان يوسف پيامبر (عليه السلام)، کمابيش اين سوره را، که به نام او ناميده شده، دربرگرفته است، آن گونه که مجالي براي پرسش در پيرامون سبب اين نامگذاري، برجاي نمي گذارد. حاکميت از آنِ خدا   نويسنده: آيت الله سيدمحمدتقي مدرسي مترجم: محمد تقدمي صابري    نگاهي به ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي رعد نشانه هاي طبيعت، راهي فراسوي ايمان اين سوره به سوره ي رعد نامبردار شد، چه، آيه اي محوري در آن جاي گرفته که ما را از راهبرد عمومي سوره آگاه مي کند، اين راهبرد از گذار نشانه هاي هستي ما را به ايمان و هدايت مي رساند. رعد، حالتي در طبيعت است ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي حجر بشريّت، از مادّه تا ارزشهاي آسماني سوره حجر، در پيرامون قوم ثمود سخن مي گويد که آنان فرستادگان خداي را تکذيب کرده، از آيات او رويگردان شدند و بر خانه هاشان که از سنگ تراشيده شده بود، تکيه کردند، ليک اين، بي نيازشان نساخت، بلکه پروردگار آنان را به بشريّت، از مادّه ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي ابراهيم ابراهيم پيامبر، نماد و الگو اين سوره به نام ابراهيم پيامبر (عليه السلام)، که نماد توحيد و ويرانگر بتهاست، ناميده شده، چه، اين سوره گرد محور رسالت توحيدي، که پيامبران آن را بر دوش کشيدند و خويش را بدان وانهادند، مي گردد. ابراهيم پيامبر، نماد و الگو   نويسنده: آيت الله سيدمحمدتقي ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي نحل نعمتهاي الهي و قلمرو رفتار ما از آن رو که اين سوره براي ما نعمتهاي الهي را يادآور مي شود، نزد برخي به سوره ي « نِعَم » و نزد ديگران به سوره ي نحل نامبردار است. چارچوب عمومي سوره، گويا اين است که چگونه با نعمتهاي الهي رفتار کنيم؟ در اين ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي کهف اخلاق در نهضت الهي بي گمان ميان اين دو سلسله از قضايا، پيوندهاي مهمي برقرار است، چه، انساني که سلاح هدايت و علم در دست دارد، در برابر زيور زندگاني دنيا، موضعي منفي مي گيرد و خويش را بالاتر از آن مي داند، امّا آنکه از اين سلاح برخوردار اخلاق در نهضت ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي اِسراء انسان؛ مسؤول سرنوشت خويش شايد مهمترين موضوعي که سوره ي اسراء به آن پرداخته، مسؤوليت آدمي در برابر کردار خويش در چارچوب رسالت الهي باشد. سوره در پيرامون دسته اي از مسؤوليّتهاي ما در برابر جامعه سخن مي گويد، اين مسؤوليّتها از پدر و مادر انسان؛ مسؤول سرنوشت خويش   نويسنده: آيت ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي طه انسان کيست؟ امري که شگفتي آدمي را برمي انگيزد اين است که نزديک به نود آيه از اين سوره ي صد و سي و پنج آيه اي، عهده دار کاوش در داستان پيامبر خدا، موسي (عليه السلام) است و چهل آيه ي باقيمانده موضوعات گوناگون ديگري را بررسي انسان کيست؟   نويسنده: ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي مريم پيوند انسان با خانواده گرايش عمومي سوره ي کهف، کاوش در رابطه ي انسان با زيور زندگي دنيا بود، امّا سوره ي مريم، رابطه ي انسان با خانواده و فرزندان يا همان استمرار نسل بشر و چارچوب درست آن را روشن مي سازد. پيوند انسان با خانواده   نويسنده: آيت الله سيدمحمدتقي ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي حج تقوا و درمان بيماري هاي روحي سياق آغازين سخن در (آيات 1-7) وجدان آدمي را با به تصوير کشيدن لحظات سخت وقوع رستاخيز، به شدتّ تکان مي دهد، سپس در دومين سياق، آيات سوره ي حج، با هدف گسترش روحيه ي ترس از خدا، هراسهاي رستاخيز را تقوا و درمان بيماري هاي ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي انبياء مسؤوليّت انسان در برابر پيامبران آغاز اين سوره، وجدان آدمي را به لرزه درمي آورد و پايان آن، نور اميد را مي افشاند و ميان اين آغاز صاعقه آسا و پايان پرمهر، قرآن آيه هاي هشياري را برما مي خواند تا بيماري غفلت، روي گرداني، بازي و سرگرمي ما را درمان مسؤوليّت ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي مؤمنون مؤمنان و برنامه اصلاحگري قرآن چارچوب عمومي سوره ي مؤمنون- با اختصار بسيار- ايمان است يا ويژگيهاي گروه برجسته اي از انسانها که همان مؤمنان هستند. مؤمنان و برنامه اصلاحگري قرآن   نويسنده: آيت الله سيدمحمدتقي مدرسي مترجم: محمد تقدمي صابري   نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي مؤمنون چارچوب عمومي ...

فتاواي اهانت آميز وهابيت نسبت به پيامبر خدا (1) بنيان اعتقادي و مباني فکري وهّابيت برگرفته از آموزه هاي تند و راديکاليسمي است که ابن تيميه ( متوفّاي 728 هـ ق. ) آن را در قرن هفتم هجري پايه نهاد و چهار قرن پس از وي با پيماني تاريخي که ميان محمّد بن عبدالوهّاب فتاواي اهانت آميز وهابيت نسبت به ...

فتاواي اهانت آميز وهابيت نسبت به پيامبر خدا (2) اِصرار و پافشاري در تخريب آثار و نشانه هاي حرم نبوي تا جايي پيش رفت که در ابتداي امر، ابن قيّم جوزيه، شاگرد ابن تيميه و مروّج افکار وي، مسجد نبوي را به مسجد ضِرار تشبيه نمود و خواستار تخريب آن و ديگر مساجدي که در فتاواي اهانت آميز وهابيت نسبت ...

روايات اهانت آميز نسبت به پيامبر خدا (2) از همين دسته است، رواياتي که درباره پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم روايت کرده و گفته اند: پيامبر به زباله دان فلان قبيله رفته و در آن جا ايستاده بول کرد. روايات اهانت آميز نسبت به پيامبر خدا (2)   نويسنده: سيد مجتبي عصيري   9. پيامبري که ...

روايات اهانت آميز نسبت به پيامبر خدا (1) روايات فراواني در کتب صحاح اهل سنّت نقل شده که گروه بي شماري از مردم از سوي پيامبر اکرم ( صلي الله عليه و آله و سلم ) مورد لعن و نفرين هاي نابه جا قرار مي گرفته اند و چون حضرت متوجّه مي شدند، مي فرمودند: با خداي روايات اهانت آميز ...

روايات اهانت آميز نسبت به پيامبر خدا (3) روزي پيامبر از کوچه هاي مدينه مي گذشت. زنان و بچه هايي که از مجلس عروسي بازگشته بودند با آن حضرت برخورد کردند. آنها دست مي زدند و آواز مي خواندند. پيامبر به ايشان فرمود: خداوند مي داند که شما محبوب ترين افراد روايات اهانت آميز نسبت به پيامبر خدا (3)   ...

آيا معتقدان به روايات بخاري و مسلم اين روايات را نيز مي پذيرند ؟ (1) کساني که روايات مسلم و بخاري را تالي تِلوِ قرآن دانسته و رواياتي در توهين به مقام شامخ پيامبر گرامي اسلام صلي الله عليه و آله و سلم در اين دو کتاب نقل کرده اند، ناچارند روايات بسيار زياد ديگري از اين دو کتاب را ...

آيا معتقدان به روايات بخاري و مسلم اين روايات را نيز مي پذيرند ؟ (2) آيا آنان که روايات فوق را به پيامبر گرامي اسلام صلي الله عليه و آله و سلم نسبت مي دهند و اين روايت را نيز در صحيح بخاري روايت کرده اند که آن حضرت فرمود: « وَ مَن لَعَنَ مُؤمِناً فَهُوَ کَقَتلِهِ؛ کسي که مؤمني ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي نور ويژگيهاي خانواده اسلامي همانگونه که ديوار بلند، خانه، شرف و ارزشهاي آدمي را نگاه مي دارد، قوانين الهي در جامعه نيز، چنين اند. ويژگيهاي خانواده اسلامي   نويسنده: آيت الله سيد محمد تقي مدرسي مترجم: محمد تقدمي صابري   نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي نور همانگونه که ديوار بلند، خانه، ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي فرقان قرآن؛ ارمغاني آسماني براي زمينيان از آن رو که اين سوره، حقايقي از وحي را آشکار مي سازد و بدان سبب که مهم ترين ويژگي وحي، جداسازي حق از باطل است، به سوره ي (فرقان) نامبردار شده، که به آيات محکم قرآن اشاره دارد. قرآن؛ ارمغاني آسماني براي زمينيان   نويسنده: آيت ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي نمل از داده هاي عدل الهي از نمل ( مورچه ) در داستان سليمان پيامبر (عليه السلام) يادي رفته، بدين سبب اين سوره نام نمل به خود گرفته است. آيا شگفت انگيز نيست بزرگترين حکومتي که پروردگار بنده اي از بندگان خويش را داده، با نام نمل سنجيده شود؟ از داده هاي عدل ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي شعراء حقيقت کشمکش ميان رسالتهاي الهي و فرهنگ بشري اين سوره به نام « شعراء » نامگذاري شده، چه، از رويارويي رسالتهاي الهي با فرهنگهاي بشري سخن مي گويد. حقيقت کشمکش ميان رسالتهاي الهي و فرهنگ بشري   نويسنده: آيت الله سيدمحمدتقي مدرسي مترجم: محمد تقدمي صابري   نگاهي به درونمايه و محورهاي ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي عنکبوت کاخ کفر و خانه ي عنکبوت عنکبوت حشره ي کوچکي است، امّا تارهاي او در همه جا، ديده مي شود. او بر خانه ي خود اعتماد دارد که اکنون سرايي آباد است، ليک وزش نسيمي بسنده است تا آن را از جاي برکند. خداوند، اينگونه براي پيوندهاي شرک آلود، نمونه کاخ کفر ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي قصص داستانهاي قرآن؛ از بينشهاي آگاهانه تا رهيافت حقايق ظاهر قرآن، حُکم و باطن آن دانش است، روايات اينگونه کتاب پروردگار شکست ناپذير را توصيف کرده اند. چنانچه به ظاهر سوره ي قصص بنگريم بسياري از احکام را از آن برمي گيريم، ليک اين سوره در باطن خود، بينشهايي علمي داستانهاي قرآن؛ از ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي لقمان حکمت الهي در سينه ي سپاسگزاران لقمان پيامبر نبود بلکه مردي حکيم بود. او از حکمتي الهي برخوردار بود و قرآن، حکمت او را در آيه هاي خود جاودانه ساخت تا مشعل و هدايتي فرا روي انسانها باشد. قرآن اين سوره را به نام او نامبردار کرد تا از واقعيت بنده اي، ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي روم نيروي پروردگار، مسؤوليّت انسان و ايمان به آخرت نام سوره از واقعيت تاريخي مهمي الهام گرفته شده که به روزگار پيامبر (صلي الله عليه و آله و سلم)، ميان پارسيان و رومياني که در ظاهر بر آيين عيسي (عليه السلام) بودند، رخ نمود. نيروي پروردگار، مسؤوليّت انسان و ايمان به آخرت   ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي سجده قلب مؤمن، جلوه گاه پروردگار در چهار سوره ي قرآني، سجده کردن، هنگامي که آيه بدان فرمان مي دهد، واجب مي گردد. اين سوره ها به « عزايم » نامبردارند و سوره ي سجده در ترتيب سوره هاي قرآن، نخستين سوره از سوره هاي عزايم است، از اين رو شايسته قلب مؤمن، ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي سبأ مسؤوليّت انسان، سنّت الهي نام سوره از داستاني برگرفته شده، که نزد عرب مشهور است و قرآن پند اساسي آن را بيان داشته است. اين داستان، داستانِ تمدّن سبأ است، که به سبب کجروي و تباه کاري خود، با سيل « عَرِم » به نابودي رسيد. مسؤوليّت انسان، سنّت الهي   نويسنده: ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي احزاب استوارسازي پايه هاي رهبري مکتبي در ميان امّت نام احزاب براي اين سوره، از داستان جنگ خندق، الهام گرفته شده است؛ جنگي که در آن قريشيان و يهوديان، عليه مسلمانان با يکديگر هم پيمان شدند، خداوند نيز نيرنگ آنان را بازگرداند و شايد اين نيرنگ، بزرگترين گزندي باشد که استوارسازي پايه هاي ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي فاطر شناخت خدا، سرچشمه ي نيکيها سوره ي فاطر، کارهاي ستايش برانگيز پروردگاري را به ياد ما مي آورد که پديدآورنده ي آسمانها و زمين است و فرشتگان را فرستادگاني گمارده و آفرينش را نيکوداشته و هستي را به شايستگي اداره مي کند و او شکست ناپذيري سنجيده کار است. شناخت خدا، سرچشمه ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي يس حقيقت رسالت الهي؛ ستون زندگاني نام سوره، از نخستين واژه ي آن گرفته شده است. اين واژه، هماني است که گفته شده، نامي براي پيامبر گرامي ما، حضرت محمّد (صلي الله عليه و آله و سلم) است و شايد اشاره اي به او باشد، همانگونه که واژه (طه) به او اشاره دارد، ...

زندگي و زمانه ابن ادريس حلّي فخرالدين ابو عبدالله محمد بن احمد بن ادريس يا محمد بن ادريس الحلي العجلي معروف به « ابن ادريس حلّي » از فقهاي بزرگ شيعه در قرن ششم مي باشد که ظاهراً در سال 543 ( هـ. ق ) در حلّه يکي از شهرهاي عراق زندگي و زمانه ابن ادريس حلّي   نويسنده: علي ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي صافّات افق پيوند ميان آفريدگار و آفريدگان سوره ي صافات، با آيات والاي خود، ما را به همان انديشه ها و حقايقي رهنمون مي سازد که آيات سوره ياسين بر آن تأکيد مي کرد، بگذريم که سوره ي صافات، آن انديشه ها و حقايق را با افزودنيهاي ديگر و در سبک تربيتي- رواني ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي ص شرک، پايه ي گمراهيها شرک ورزيدن به خدا، چارچوب تمامي جنايتها، لغزشها، گمراهيها و گناهان است و بسا که جملگي سوره هاي قرآن به درمان اين بيماري، که ريشه همه ي بيماريهاست، مي پردازند، امّا عوامل شرک، بسيارند و درمان قرآني نيز بسته به شرک، پايه ي گمراهيها   نويسنده: آيت الله ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي زمر انسان، کردار و وابستگي برخي از مردم هنگامي که مي بينند پيامبران و اوليا با سلاح اراده، پرهيزگاري، دانش و سخت کوشي بر ديگران پيروز مي شوند، به شگفت مي آيند و مي پندارند آنان فرزندان خدايند و با تکيه بر شفاعتگري ايشان، انجام دادن گناه در نگاهشان آسان مي گردد. انسان، ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي شوري شورا، راهکار از ميان برداشتن اختلاف با اينکه هر سوره اي در قرآن، محوري ويژه ي خود دارد، که آن سوره را از ديگر سوره ها جدا مي سازد، باز مي بينيم که تمامي سوره هاي قرآن، گرد محوري مشترک مي گردند. از اين رو براي کساني که در سوره هاي قرآن ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي فصلت پيوند ميان نشانه هاي طبيعت درگذر تاريخ سوره با سخني درباره ي قرآن آغاز مي شود، که آياتش با شيوايي رسايي، به روشني بيان شده است، اين شيوايي، براي داناياني که قرآن، آنان را به فرجامي نيک بشارت داده، سودمند مي باشد. همچنين قرآن، کساني را بيم مي دهد که به آيات ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي زخرف براي پاک کردن دلها براي اينکه قلبهايمان نور ايمان را پذيرا شود، ناگزير بايد پليديهايي را که در آنها رسوب کرده، پاک سازيم. آيات قرآن، اين پليديها را يادآور شده، ما را تشويق مي کند تا قلبهايمان را از آنها پاکيزه گردانيم، قرآن، چگونگي اين کار را نيز به ما براي پاک ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي جاثيه شيوه ي تکامل ايماني سوار بر بال انديشه در کرانه هاي آسمان و چهارگوشه ي زمين گردش کن… چه درمي نگري؟ آيا نشانه هاي پروردگار را در نمي نگري که در همه چيز جلوه گر شده است؟ پس چرا اين مردمان کفر مي ورزند؟ سوره ي جاثيه- که از شيوه ي تکامل ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي دخان انسان؛ موجود هدفمند سوره ي دخان از رهگذر 59 آيه ي نسبتاً کوتاه، ما را از سه موضوع بنيادين آگاه مي گرداند؛ شب قدر، آزمونهاي بزرگ و گونه هايي از پاداش کامل در آخرت. انسان؛ موجود هدفمند   نويسنده: آيت الله سيدمحمّدتقي مدرسي مترجم: محمد تقدمي صابري   نگاهي به درونمايه و ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي احقاف حقيقت وجود چيست؟ براي آنکه از حقيقت اشياء آگاه گرديم، ناگزير بايد حقايق بزرگتري را بشناسيم که در پسِ اين حقايق نهفته اند، اين حقايق بزرگتر، عبارتند از: حقيقت وجود چيست؟   نويسنده: آيت الله سيدمحمّدتقي مدرسي مترجم: محمد تقدمي صابري   نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي احقاف براي آنکه ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي محمّد ويژگيهاي مؤمنان و کاستي هاي کافران و منافقان نام ديگر اين سوره، « قتال » است و در ميان فرمانبرداري از حضرت (محمّد صلي الله عليه و آله و سلم)- که نام مبارک او در آغاز اين سوره ياد شده است- و به طور عمومي، رهبري هاي مشروع و ميان جنگ کردن ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي حجرات رفتارهاي اخلاقي جامعه ي مؤمن سوره با اندرزهاي ارزنده اي در پيرامون آداب رفتار با پيامبر (صلي الله عليه و آله و سلم) و رهبري الهي آغاز مي شود و با بيان حقيقت ايمان پايان مي پذيرد، و آياتي که در اين ميان مي آيند رابطه مسلمانان با يکديگر را بر اساس ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي فتح صلح و جنگ صلحي که مسلمانان با آن از مکه بازگشتند، جنجالي بود؛ همان مکه اي که آرزو داشتند پيروزمندانه و يا دست کم با آرامش بدان درآيند. صلح مسلمانان با مشرکان قريش يکي از مهمترين رخدادهاي سيره ي نبوي است که جدالهايي را صلح و جنگ   نويسنده: آيت الله سيدمحمّدتقي ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي ق حجاب هاي غفلت از مسؤوليت و جزا حجابهاي بسياري وجود دارد که ما را از پي بردن به حقايق بزرگ، باز مي دارد، مسؤوليت و جزا در شمار اين حقايق اند و آن هنگام که آدمي اين حجابها را از جان خويش برمي گيرد، حقايق را به روشني مي بيند و به ...

نگاهي به درونمايه و محورهاي سوره ي ذاريات چرا خدا آفريدگان را آفريد؟ همانگونه که بادها، ذرّه ها را مي افشانند و همانگونه که ابرها، بار سنگين باران را به زمين تشنه مي رسانند و همانگونه که کشتيهاي سنگين در دريا، سبک، سير مي کنند و همانگونه که فرشتگان به فرمان پروردگار روزيها را ميان بندگان چرا خدا آفريدگان را ...