همه

قبل از پرداختن به اهميت و ثواب قرائت دعاي جوشن كبير ابتداء خلاصه‎اي از تاريخچه و جايگاه معنوي دعا مطرح مي‎شود. سيد بن طاوس «م 664 هـ» روايتي را از امام موسي بن جعفر(ع) از اميرالمؤمنين(ع) نقل مي‎كند كه فرمودند: در روز احد، روزي كه هوا شديداً گرم بود حضرت رسول اكرم(ص) جوشني بر تن داشت (جوشن = لباس جنگي ...

خودسازي يك هدف ارزشمند است كه با انجام واجبات و ترك محرّمات حاصل مي شود. خودسازي از زمان بلوغ شرعي شروع مي شود. اصول خودسازي در همة مراحل زندگي يكسان است، اما روش ها و زمينه هايي كه افراد بايد روي آن برنامه ريزي كند، در سنين مختلف، متفاوت مي باشد.براي روشن شدن بحث يادآوري اين نكته ضروري است كه ...

پاسخ در دو قسمت ارائه مي‌شود:الف. درباره شناخت روايات صحيح اخلاقي و سيرة عملي سنت نبوي، بايد اشاره شود كه در اين زمينه جاي نگراني نيست؛ زيرا بزرگان علم اخلاق كه بسياري از آن‌ها خود، متخلّق به اخلاق اصيل اسلامي بوده و هستند، درباره جمع‌آوري، ترتيب‌بندي، تفسير و كاربردي كردن روايات و متون اخلاق اسلامي، زحمات فراوان كشيده‌اند و آثار ...

اولين و مهمترين نكته‌اي كه لازم است به آن توجه نموده و هميشه آن را همراه خود داشته باشيم «نيروي عزم و ارادة» جدي براي پيمودن مسير است. تا زماني كه اين نيرو همراه انسان است، موفق خواهد بود و زماني كه آنرا از دست داد، اگر عالم و آدم هم دست به دست هم بدهند نمي‌توانند او را حركت ...

براي غلبه بر شيطان راههاي زيادي وجود دارد که به برخي از اين راهها اشاره مي شود.1. يكي از بهترين راههاي مقابله پيروزمندانه با شيطان اين است كه انسان هميشه به ياد خدا باشد و هيچگاه و در هيچ شرايطي خدا را فراموش نكند و او را در همه حال بر خود ناظر و در همه جا حاضر ببيند. هرگاه ...

عمليات‌هايي كه روانشناسان به هوش نسبت مي‌دهند قسمتي از كاركردهاي عقل است كه در ادبيات روائي ما مطرح شده است. لذا بي‌مناسبت نيست كه در اين نوشتار، عوامل مؤثر در عقل و درك و فهم را از ديدگاه روانشناسان هم بررسي نمائيم و به نقل آراء آنان بپردازيم.عوامل مؤثر در رشد هوش: دربارة عوامل مؤثر در رشد هوش نظرات مختلفي ...

توضيح:درذهن  خود فرض كنيد كسي به شما رجوع كند و بگويد مي خواهم ساختماني ايده آل و مطلوب بنا كنم، يك چيزي به من بگوييد كه كليدي ترين عنصر باشد تا بتوانم با آن ساختمان مورد نظر خود را بنام كنم، ـ و فقط به دنبال اساسي ترين عنصر باشد ـ شما در جواب چه خواهيد گفت؟ آيا مي توان ...

خداوند متعال در سوره شعراء آيه 89 در توصيف روز قيامت از زبان حضرت ابراهيم(عليه السلام) مي گويد: «الا من أتي الله بقلب سليم» در اين روز هيچ چيزي به كار نمي آيد، جزء «قلب سليم». سليم از ماده سلامت است و سلم و سلامت به معناي دور بودن از آفات ظاهري و باطني است.[1] اما مفهوم قلب سليم يعني ...

عشق ورزي به ديگران يك نياز فطري است، اما چه بهتر و زيباتر كه انسان در بذل محبت، خوبان و برترين‌ها را برگزيند و اهل‌بيت ـ عليهم السّلام ـ كامل‌ترين و بهترين مظاهر خوبي‌ها و كمالات­اند عشق به اهل‌بيت ـ عليهم السّلام ـ زمينه‌ساز عشق به خداوند است و علاقمند بودن به خاندان عصمت و طهارت عشق ورزيدن به ارزش‌هاي ...

قبل از پرداختن به پاسخ سؤال شما مناسب است نكاتي از باب مقدمه بيان كنم:1. اين كه مراد از موفقيت چيست و چه كسي را مي‌توان موفق ناميد؟ كه در پاسخ اين پرسش بايد عرض كنم موفق و سعادتمند كسي است كه به وظايف ديني،‌انساني، اخلاقي خود عمل كند و بتواند رضايت الهي را كسب كند.2. زندگي و حيات انسان ...

همه مي‎دانيم كه انسان موجودي دو بعدي است، بعد مادي و بعدي ملكوتي. بر خلاف حيوانات كه تنها داراي شهوت و فرشتگان كه تنها داراي عقل هستند، چنان كه در بعضي روايات آمده است. از جمله آنها اين حديث شريف است:الامام الصادق ـ عليه‎ السلام ـ «و قد سألهّ عبد الله بن سنان: الملائكة افضل أم بنو آدم؟ قال اميرالمؤمنين ...

مقدمه:آفرينش براي انسان خطّ سيري ترسيم  كرده است كه با مرگ هم پايان نمي گيرد. زندگي اين جهان هدف نهايي نيست بلكه جنبة مقدّماتي دارد و دوران سازندگي براي جهان ديگر است. در زندگي انسان بيراهه ها فراوان است امّا خط مستقيم كه به سر منزل مقصود به پيش رود يكي بيش نيست و خطوط انحرافي بي نهايت است.[1]انسان اگر ...

وجود قدرت هاي خارق العاده در برخي از انسانها مساله اي است واقعي كه بايد دقيقا مورد بررسي قرار گيرد. اين قدرت ها از كجا مي آيند؟ آيا سحر و جادو است يا قدرت هاي روحي، دروني يا قدرت الهي؟ چه كساني اين گونه كارهاي عجيب را انجام مي دهند و هدفشان چيست؟ كارهايي مثل خوردن خرده شيشه، تيغ، عقرب ...

راه‌هاي موفقيت انسان بستگي به چند امر دارد كه در اين جا به طور خلاصه به آنها اشاره مي‌كنيم:1. تعيين هدف: هدف بايد دقيق، روشن و بدون ابهام باشد. هدف عبارت است از نتايج مطلوبي كه ما در انتظار آن هستيم. (بيان انتظارات مطلوب) شناخت و تبيين هدف يكي از مشكلاتي است كه جوانان با آن درگير هستند افرادي كه ...

مقدّمه: برنامه ريزي صحيح در واقع اساس زندگي انسان است. و بدون آن بسيار سخت است كه به مقصد مورد انتظار رسيد. براي اينكه برنامه زندگي موفق باشد بايد در آن نكاتي رعايت شود تا بتوان به صورت همه جانبه به پيش رفت. در اين صورت است كه موفقيت از ازنگاه دين حاصل مي شود. در اينجا نكاتي مهم براي ...

معادل «قلب» در فارسي همان لفظ «دل» است كه در نظم و نثر فراوان به كار برده مي‌شود؛ مثلاً وقتي مي‌گويند: «دلت را پاك كن»، «دل نوراني داشته باش» و … در همة موارد مراد همان چيزي است كه در عربي به آن «قلب» يا «فؤاد» گفته مي‌شود.[1]قلب در قرآن از موقعيت بسيار ممتازي برخوردار مي‌باشد، و اكثر كارهاي نفساني ...

مقدمه: دوست صميمي به طور طبيعي قلب داراي حالات متغيّري است.[1] گاهي احساس نشاط و سرحالي دارد و گاهي ممكن است احساس گرفتگي داشته باشد. در روايت داريم كه در حالت گرفتگي و بي‌ميلي به واجبات اكتفا كنيد و در حال نشاط اعمال مستحب را هم انجام دهيد و يا اينكه حضرت علي ـ عليه السّلام ـ براي كنترل حالات ...

در نوشتار زير سعي بر آن شده كه در قالب نكاتي جواب شما داده شود:1. سخت است ولي ……: حركت در مسير حق سخت است؛ گاهي به انسان توهين مي شود؛ گاهي ممكن است او را خشك مقدس و …. بنامند اما مگر پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ و اصحاب ايشان با اين حرف ها و برتر ...

به عنوان مقدمه بايد عرض نمود كه يكي از گرايش هاي انسان گرايش به مذهب و داشتن رابطة عاطفي با خدا است. گرايش به مذهب و اعمال و عبادات مذهبي در نهاد انسان به وديعت نهاده شده است. هر اندازه تعلق و دلبستگي انسان به دنيا و ماديات كمتر باشد، به همان اندازه گرايش مذهبي در او قويتر بوده و ...

در مورد سوالي كه مطرح كرديد، نكاتي را ذكر مي كنيم، و اميدواريم با عمل به آنها، به خواسته هايتان نزديكتر شويد.1. شناخت مسير مسائل معنوي، همچون مسائل فيزيك، شيمي و رياضي، كاملاً علمي و قانونمند بوده و بايستي براي رسيدن به نتيجة دلخواه، همة‌ نكات كاملاً رعايت شوند و ‘وگرنه با شكست مواجه خواهيد شد. از آن جهت كه ...

در جواب به سؤال شما، به چند مطلب مهم اشاره كنيم:1. همة انسان ها بر فطرت پاك آفريده شده‌اند:چنان چه خداوند در قرآن مي فرمايد «پس روي خود را متوجه آيين خالص پرودگار كن، اين فطرتي است كه خداوند، انسان ها را بر آن آفريده، دگرگوني در آفرينش الهي نيست»[1]يعني حسّ خداپرستي به صورت خالص و پاك از هر گونه ...

انسان در يك نگاه كلي موجودي است دو بعدي؛ بعد عقلانيت و بعد حيوانيت؛ شايد تعريف منطقي از انسان كه گفته: الانسانَ حيوان ناطق گوياي اين مطلب باشد. كه انسان تركيبي از خواسته ها اميال و غرائز حيواني و برخي از امور معنوي مي باشد. هر چند از نحوه تركيب اين دو بعد در انسان چندان نمي توان قلم فرسائي ...

تا نيرو و اراده جواني هست مي توان هواهاي نفساني را از خود دور ساخته و به جنگي سخت با نفس و شيطان رفت؛ چرا كه قلب جوان لطيف و ملكوتي است و انگيزه هاي فساد در آن ضعيف مي باشد. ولي هر چه سن بالاتر رود ريشه گناه در قلب قوي تر و محكم تر گردد تا جايي كه ...

مقدمههمة مي دانيم كه در نفسِ (منِ) انسان دو دسته گرايش وجود دارد: 1 . گرايش به امور مادي و غريزي 2 . گرايش به امور معنوي و روحاني. آشكار است كه گرايش هاي غريزي قدرت تشخيص خوب و بد را ندارند و به تعبيري كور هستند و تنها مي خواهند ارضا شوند. ديگر براي آنها فرقي نمي كند كه ...

اگر كسي لبة پرتگاهي بنشيند اميد نجات و نيفتادن او در دره، بسيار كم است. لذا اولين قد م براي ترك گناه نرفتن به غرق‌گاهها است. مهيا نكردن عمدي زمينه و مقدمات گناه به انسان اين امكان را مي‌دهد كه به راحتي از عهدة نفس خويش برآيد و از آلوده شدنش جلوگيري كند.به هر حال اگر خداي ناخواسته زمينة گناهي ...

مقدمهمنشأ تمام اعمال و حركات و گفتار و خوبي‌ها و بدي‌هاي انسان نفس است. اگر نَفْس اصلاح شد، در دنيا و آخرت سعادت انسان تأمين خواهد شد. و اگر به فساد كشيده شد، منشأ بدي‌ها خواهد بود و هلاكت دنيوي و اخروي را در پي خواهد داشت. اگر در راه انسانيت قدم نهاد، مي‌تواند از فرشتگان مقرب الهي نيز بالاتر ...

نظر شما را به مطالب زير جلب مي‌نمايم.1. اگر فقط گاهي نشاط در عبادت داريد، خيلي نگران نباشيد چرا كه نشاط دائمي مختصّ ائمة اطهار ـ عليهم السّلام ـ و اولياي الهي است. چنان كه در روايتي امام عسگري ـ عليه السّلام ـ فرمودند: هنگامي كه قلوب نشاط دارد به آنها امانت بسپاريد، و وقتي كه گريزانند آنها را واگذاريد.[1]البته ...

از آن جا كه انسان متأثر از شناخت ها، عواطف و غرايز خويش است، جهت گيري اين امور نقش موثري در شكل دهي به رفتار او دارند. هدايت و كنترل اين محورها در مسير دين موجب بروز يك سلسله رفتار در انسان مي شود كه به آنها اعمال، عواطف و رفتارهاي ديني و منطبق با دين اطلاق مي شود و ...

عاقبت و سرنوشت انسان با اعمال و رفتار خودش رقم مي‌خورد و ترسيم مي‌شود. اين طبيعي است كه همه انسان ها نسبت به آيندة و سرنوشت خود حساس‌اند، منتهي برخي افراد آن قدر به گناه آلوده شده و نسبت به آيندة خود نااميد هستند كه هيچ تلاشي در جهت اصلاح خود و ترسيم‌ آيندة روشن براي خود، انجام نمي‌دهند، امّا ...

اخلاص در لغت به معني ترك رياء در اطاعت و عبادت است.[1]و اخلاص در اصطلاح: عبارت است از: خالص كردن قلب و دل از چيزهايي كه مخلوط شدن آن با عمل باعث تيرگي آن گردد.[2] به بيان ديگر: اخلاص آن است كه انگيزه انسان از هر گونه شائبه غير الهي پاك باشد، و مي توان نام آن را (توحيد نيّت) ...

ترديدي نيست اخلاص از بزرگترين دستورات ديني است، و اخلاص در عبادت از واجب‌ترين واجبات ديني شمرده مي‌شود.[1] و آن عبارت است  از تصفية عمل از هرگونه شائبه است.[2]و به تعبيري عبارت است از اين كه انسان ذات خود و صفات ذاتي خود (اخلاق) و اعمال ذاتي خود و همه كارهاي خود را به گونه‌اي قرار دهد كه همه آنها ...

پيش از بيان راهكار دست‌يابي به اخلاص به نكاتي چند پيرامون نيت و جايگاه آن در معارف ديني مي‌پردازيم.1. نيت در لغت به معناي قصد آمده است و در اصطلاح ديني عبارت است از قصد عبادت خداوند.[1] نيت عاملي است كه در كالبد عمل روح مي‌دمد و به عمل، بها و ارزش مي‌بخشد. وجود كلمه‌ها و واژه‌هاي «في سبيل الله»[2] ...

شناخت انگيزه هاي خودنمايي مي تواند كمك بسيار خوبي براي درمان آن باشد. در ابتدا با اين انگيزه ها آشنا مي­شويم و بعد متناسب با هر كدام، راه حلي بيان مي‌داريم. البته قبل از هر چيز لازم است بدانيم كه خودنمايي مي‌تواند در لباس علم، مهمانداري، ورزش و عبادت و… ظاهر شود.الف: ستايش خواهيميل به خودنمايي، خواستاري جلب توجه کردن، ...

براي روشن شدن بحث لازم است ابتدا به بررسي واژة ريا بپردازيم و سپس نشانه‎هاي فرد رياكار را ذكر كنيم و در آخر بيان داريم كه چگونه بايد جلوي ريا را گرفت.ريا: ريا يعني انسان به خاطر اين كه مورد تأييد، تشويق و تمجيد ديگران قرار گيرد و به خوبي، فضائل اخلاقي، دين‎داري، امانت‎داري و… شهرت پيدا كند عمل نيكو ...

پاسخ پرسش در‌ روايت پيامبر گرامي ـ صل الله عليه و اله ـ آمده است؛ چنان كه مي‎فرمايد: «  من اخلص لله اربعين يوما فجرالله ينابيع الحكمه من قلبه علي لسانه؛ هر كس چهل روز ايمانش را براي خدا خالص گرداند، خداوند چشمه‎هاي حكمت را از قلب او بر زبانش جاري مي‎كند»[1] خالص كردن اعمال براي خدا در مدت چهل ...

1. قبل از هر چيز بايد واژه حكمت و اخلاص معلوم شود: حكمت عبارت است از علم و معرفت نسبت به حقايق، اوصاف،خواص و احكام اشياء، آن گونه كه هستند و شناخت نحوة ارتباط اسباب با مسببات، و آگاهي از اسرار نظام پديده هاي عالم و عمل به مقتضاي آن.[1] اما اخلاص عبارت است از تصفيه و پاك كردن عمل، ...

در پاسخ به سؤال لازم است راه‎هاي حصول محبت به خدا و نشانه‎هاي آن‎را ذكر كنيم.1. راه‎هاي حصول محبت خدا؛محبت و دوستي انسان با خدا در صورتي امكان‎پذير است كه ابتدا خداوند را بشناسد چون محبت به‎دنبال شناخت و معرفت حاصل مي‎شود. تا انسان نسبت به چيزي شناخت پيدا نكند، آن ‎را دوست نمي‎دارد. بنابراين اولين گام در تحصيل محبت ...

اين سؤال در واقع داراي دو بخش است؛ يكي راه‌هاي كسب حضور قلب در نماز و ديگري دغدغة عدم ارتكاب به ريا. اين دو موضوع رابطه عميق و تنگاتنگ با يكديگر دارند، ‌هر اندازه بتوان مصونيت از ريا را در وجود خويش ايجاد كرد به همان ميزان مي‌توان در زمينة كسب حضور قلب در نماز موفق شد. براي پيشگيري از ...

مقدمه: روايات و آيات زيادي در مورد صبر و فضائل آن و نتايج دنيايي و اخروي آن سخن به ميان آورده‌اند و انسان را تشويق نموده‌اند كه به اين صفت آراسته شود. در اين بحث در باب راه‌هاي تحصيل صبر، تحمل و حلم سخن خواهيم گفت. قبل از شروع بحث بايد اشاره كنيم كه برخي از روايات، صبر را سه ...

صبر عبارت است از نگاهداري نفس و مقاومت در برابر امور ناگوار، به اين معنا که شخص صابر در برابر امور ناگوار مقاومت به خرج مي دهد و در برابر حوادث تسليم نمي شود و شکايت به کسي نمي برد. غزالي در تعريف آن مي گويد:  الصبر عبارة عن ثبات باعث الدين في مقاومة باعث الهوى و هذه المقاومة من ...

پرسشگر گرامي آنچه كه درباره صبر در آيات و روايات آمده است، نشانگر اين است كه صفت صبر، يكي از صفات عالي انساني است كه مانند يك راهنما، انسان را به سمت ايمان و سعادت هدايت مي كند، همانگونه كه حضرت صادق ـ عليه‎ السلام ـ مي فرمايند: صبر نسبت به ايمان، مانند سر نسبت به بدن است. وقتي سر ...

مقدمه: زندگي انسان در دنيا، آميخته با مشكلات و تلخي ها و ناكامي هاي عجيبي است كه اگر با سلاح صبر و شكيبائي در مقابل آن بايستد و مقاومت كند به يقين پيروز خواهد شد، و ثمره شيرين صبر و مقاومت خود را خواهد چشيد و اگر ناشكيبائي كند و در برابر حوادث زانو زند، هيچ گاه به مقصد نخواهد ...

تعريف صبر: صبر عبارت است از اينكه انسان در قلب خود استقامتي داشته باشد كه بتواند كنترل نظام نفس را در دست گرفته و دل خود را از تفرقه و نسيان تدبير و فساد رأي بازدارد.[1] اقسام صبر:1. گسستن و بريدن از خود و شهوات و خواستهاي خود و به تعبير اسلامي، پرهيز از لغزشها و گناهان (صبر بر معصيت).2. ...

صبر يك حالت نفساني است كه در اثر آن انسان مي تواند، در برابر حوادث و ناملايمات زندگي مقاومت كرده و خود را نبازد. صبر به انسان اين توانايي را مي دهد كه در برابر انگيزه هاي گناه و شهوات سركش و طغيانگر بايستد و از مسير عقل و شرع خارج نشود. بدون صبر، انسان هر لحظه ممكن است، مرتكب ...

مقدمه: پدر و مادر نسبت به فرزند خود واسطة در آفرينش هستند و خداوند به خاطر اين كه پدر و مادر باعث به وجود آمدن فرزند مي‌شوند، نيكي و شكرگزاري به آنها را هم‌رديف شكرگزاري خويش قرار داده است. پدر و مادر به خاطر اين كه يك انسان را به وجود مي آورند و با تمام سختي ها او را ...

مقدمهنوجوان به تدريج كه از سرزميني آرام و بي‎خيال كودكي به دشت‎هاي پرحادثة بلوغ مي‎رسد، دگرگوني‎هايي را در خويش (هم در بُعد جسماني و هم در بُعد رفتاري) احساس مي‎كند، رفتارها، برخوردها و روابط نوجوان با اطرافيان گاه با مشكل روبرو مي‎شود. امّا بايد توجه داشت كه اين رفتارهاي به ظاهر ناسازگار تا حدودي برخاسته از ويژگي‎هاي دوران نوجواني است ...

مقدمهدر بيان عظمت و جايگاه رفيع والدين، سخن بسيار است؛ ولي همين قدر اشاره كنيم كه خداوند متعال به قدري براي پدر و مادر ارزش و مقام قرار داده كه اطاعت از آنها را در كنار اطاعت از خويش بيان فرموده است: «و لا تعبدوا الا الله و بالوالدين احساناً»؛[1] نپرستيد مگر خداوند را و به والدين نيكي كنيد. و ...

در پاسخ حضرتعالي يادآوري چند نكته را مفيد مي‌دانيم:1. بايد اعتراف نمود كه جايگاه پدر و مادر از ديدگاه اسلام بسيار بلند و رفيع است، به اندازه‌اي كه قرآن كريم سفارش‌هاي متعددي درباره‌ آنان فرموده است و در مواردي حتي احسان و نيكي به والدين را پس از مسأله توحيد و يگانگي خداوند آورده است. مثلاً مي فرمايد: «پروردگارت دستور ...

يكي از دستورات اسلام، كه خيلي درباره آن سفارش شده است، صله رحم است. كه با تعابير زيادي در آيات و روايات آمده است. شايد يک علتش اين باشد كه اجتماع بزرگ نتايج پرثمرتري را در بردارد. هرچيزي كه موجب اتحاد و اجتماع شود، اسلام درباره‌اش سفارش نموده است. اصولاً، علت اين كه اسلام نسبت به نگهداري و حفظ پيوند ...

در جواب اين سئوال لازم است به نكات زير توجه شود:1. بر فرض كه يقين داشته باشيد كه اموالِ بعضي از نزديكان‌تان مخلوط به رباست، لازمه‌اش تعيين به حرام بودن غذايي كه در برابر شما مي‌گذارند نيست[1] زيرا چه بسا مالي كه از راه ربا بدست آمده را در امور ديگر زندگيشان مصرف كرده اند و اين غذا را از ...