آيا امر به معروف و نهي از منكر در كارهاي حرام و واجب است، يا اين‌كه در كارهاي مستحب و مكروه هم تحقق پيدا مي كند؟

همان گونه كه مي دانيد امر به معروف و نهي از منكر، يكي از ويژگيهاي بارز مؤمنان است و جزو فروع دين ما مي باشد. بنابراين بايد از منظر فقهي و غيره به آن نگريست و گفت:
نگاه فقهي: چنانچه معروفي كه ترك شده، واجب باشد، امر کردن به آن واجب و اگر آن معروف، مستحب باشد، امر به آن مستحب خواهد بود. و منكر اگر حرام باشد، نهي از آن واجب و اگر مكروه باشد، نهي از آن مستحب خواهد بود. هر يك از امر به معروف و نهي از منكر، به واجب و مستحب تقسيم مي شوند. آنچه كه از نظر شرع يا عقل، واجب باشد، امر به آن واجب است و آنچه كه از نظر عقل زشت و قبيح و حرام شرعي است، نهي از آن واجب است و آنچه كه مستحب است، امر به آن مستحب است و آنچه كه مكروه است، نهي از آن مستحب است.[1]معروف در لغت، داراي معاني مختلفي از جمله، نيكي و طاعت خداست و منكر نيز داراي معاني متعددي است؛ از جمله زشتي و پليدي و در اصطلاح، انجام هر يك از دستورهاي ديني، از واجب و مستحب را معروف و انجام هر يك از محرمات و مكروهات را منكر گويند.
معروف اسمي است كه براي هر عملي كه خوبي آن، از نظر عقل و شرع مسلم باشد، به كار مي رود.[2] به عبارت ديگر، هر قولي و عملي كه مطابق عقل يا فطرت سليم باشد و شريعت آن را تصديق كند، معروف مي باشد.[3] [4]در مقابل، «منكر» چيز زشتي است كه دين، آن را به حرام تعبير مي كند؛[5] يا چيز زشتي است كه عقول صحيح، آن را قبيح مي دانند؛[6] يا هر چيزي كه شرع آن را زشت دانسته و حرام نمايد منكر مي باشد.[7]