آيا اين روايت صحيح است كه حضرت امام رضا ـ عليه السّلام ـ فرموده است: زائران من، قبل از زيارت من به زيارت خواهرم در قم مشرف شوند؟

از نكات شايان دقت در مورد حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ اين است كه بعد از زيارت چهارده معصوم  ـ عليهم السلام ـ براي زيارت هيچ‌ يك از انبياء و اولياء، در حدّ زيارت حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ تحريص و ترغيب و تشويق نشده است.
در روايات صحيحه از سه معصوم براي زيارت آن حضرت ترغيب و تشويق رسيده است. جالب‌تر اين كه برخي از اين روايات پيش از ولادت آن شفيعة محشر صدور يافته است، و در برخي از آنها تصريح شده كه به هنگام صدور آن روايت از حضرت امام صادق  ـ عليه السّلام ـ هنوز حضرت موسي بن جعفر، يعني پدر حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ ديده به جهان نگشوده بود.[1]پاداش زيارت حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ از زبان سه معصوم بهشت تعيين شده و تعبيرات ارزشمندي چون:
1 . اهل بهشت است، امام جواد  ـ عليه السّلام ـ : «من زار عَمَّتي بِقُم فَلَهُ الجنّة».[2]2 . بهشت از آن اوست، امام رضا  ـ عليه السّلام ـ : «مَن زارَها فله الجنّه اوهو من اهل الجنّة».[3]3 . بهشت بر او واجب است، امام صادق  ـ عليه السّلام ـ : «مَنْ زارها وَجَبَتْ لَه الجنّة»[4]براي زائر آن حضرت از معصومين  ـ عليهم السلام ـ رسيده است.
و همچنين براي زيارت آن كريمة اهل بيت  ـ عليهم السلام ـ تعبيرات جالبي چون:
1 . معادل بهشت است: امام صادق  ـ عليه السّلام ـ : «إنَّ زيارتَها تعادِلُ الجنّة».[5] پاداش زيارت حضرت معادل با بهشت است.
2 . همچون زيارت امام هشتم علي بن موسي‌ الرضا  ـ عليه السّلام ـ است:
الف) امام رضا  ـ عليه السّلام ـ : «مَن زار المعصومه بِقُم كَمَن زارني».[6] هركس خواهرم معصومه ـ سلام الله عليها ـ را در قم زيارت كند مثل اين است كه مرا زيارت كرده باشد، پاداش زيارت آن بانو مثل پاداش زيارت امام معصوم است.
ب) امام رضا  ـ عليه السّلام ـ : «هر كس نتواند به زيارت من بيايد برادرم را در «ري» يا خواهرم را در «قم» زيارت كند كه همانا ثواب زيارت مرا درمي‌يابد».[7]همان‌طور كه ملاحظه مي‌شود در ميان اين احاديث (دو حديث آخر) زيارت حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ همسنگ و قرين زيارت امام رضا  ـ عليه السّلام ـ دانسته شده است و ما در كتب احاديث به چنين حديثي كه امام رضا  ـ عليه السّلام ـ فرموده باشد: (زائرين من قبل از زيارت من به زيارت خواهرم در قم مشرف شوند)  برخورد نكرديم. نهايتاً آنچه كه هست بر زيارت ايشان تأكيد شده و همچون زيارت خود امام رضا  ـ عليه السّلام ـ دانسته شده است. به نظر مي رسد مردم با توجه به آداب و رسوم عرفي و اجتماعي خود تصور مي كنند كه اگر قبل از زيارت امام رضا(ع) به زيارت خواهر شان حضرت معصومه(س) بروند، دل امام رضا شاد مي شود و به خاطر اين احترام زود تر حاجت روا مي شوند. كم كم اين تفكر احترام آميز عرفي جا افتاده و برخي تصور كرده اند كه دستور معصومين است. در منابع ما چنين روايتي نيست. بنابراين اگر كسي به خاطر خشنودي امام رضا(ع) و براي اينكه زودتر حاجت روا شود، به زيارت حضرت معصومه برود و سپس به زيات امام رضا(ع) مشرف شود، بهتر است ولي بايد بداند كه هيچ سفارشي از امامان معصوم در اين رابطه وجود ندارد.

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. كامل الزيارات، نويسنده: ابن قولويه قمي.
2. حضرت معصومه فاطمه دوم،نويسنده: محمد مهدي اشتهاري.
3. وديعه آل محمد(ص) ،  نويسنده: محمد صادق انصاري قمي.
4. كريمه اهل بيت، نويسنده: علي اكبر مهدي پور.

پي نوشت ها:
[1]  . طباطبائي بروجردي، حسين، جامع احاديث الشيعه، قم، مطبعه العليمه، ج 12، ص 617.
[2]  . قمي، محمد بن قولويه، كامل الزيارات، بيروت، دارالسرور، چاپ اول، 1418 هـ. . ق، ص 536.
[3]  . شوشتري، قاضي نورالله، مجالس‌المؤمنين، انتشارات كتابفروشي اسلاميه، 1375 هـ .ق، ج 1، ص 83، ابن بابويه قمي، عيون‌اخبار الرضا، نجف، مطبعه الحيدريه، 1390 هـ .ق، ج 2، ص 271.
[4]  . قمي، حسن بن محمد، كتاب تاريخ قم، ترجمه حسن بن علي قمي، تهران، مطبعه مجلس، ص 215-214.
[5]  . تاريخ قم، همان مدرك، و مجلسي، محمدباقر، بحارالانوار، تهران، دارالكتب الاسلاميه، چاپ سوم، ج 60، ص 216.
[6]  . محلاتي، ذبيح الله، رياحين الشريعه، تهران، دارالكتب الاسلاميه، 1375 هـ . ق، ج 5، ص 35.
[7]  . مهدي‌پور، علي‌اكبر، كريمة اهل بيت، قم، نشر حاذق، 1415 هـ . ق، ص133. به نقل از زبدة التصانيف،‌ج 6، ص 159، حيدر خوانساري.