آيا عصمت حضرت مريم (مادر عيسي ×) را قرآن تأييد کرده است؟

حضرت مريم تنها بانويي است که قرآن کريم به صراحت از او نام برده و به عظمت و قداست او تصريح کرده است، از جمله فرمود:
﴿وَإِذْ قَالَتِ الْمَلاَئِکَةُ يَا مَرْيَمُ إِنَّ اللّهَ اصْطَفَاکِ وَطَهَّرَکِ وَاصْطَفَاکِ عَلَى نِسَاء الْعَالَمِينَ﴾[1]؛
«به ياد آوريد هنگامي را که فرشتگان گفتند: اي مريم، خدا تو را برگزيده و پاک ساخته و بر تمام زنان جهان برتري داده است.»
چند نکته درباره اين آيه قابل توجه است:
الف) کلمه اصطفا در اين آيه دو بار آمده؛ اصطفاي اول چون بدون حرف جرّ آمده، به معناي برگزيده نفسي است؛ يعني مريم صفوّه و برگزيده خداوند است. اصطفاي دوم، به معناي برگزيده غيري است؛ يعني مريم نه تنها برجسته و برگزيده بود، بلکه بر تمام زن هاي عالم برتري دارد و چون تعبير ﴿عَلَى نِسَاء الْعَالَمِينَ﴾، مطلق آورده شده، لذا اين معنا را مي رساند که مريم نه تنها از ميان زنان عصر خود، بلکه از ميان زنان عالم در همه زمان ها برگزيده شد، لکن برگزيدگيِ او مربوط به اين بود که بدون همسر مادر شد.
ب) از اين که درباره مريم فرمود: «طَهَّرَکِ»، مراد آن است که خداوند مريم را نه تنها از آلودگي، بلکه از همه آثار آلودگي حفظ کرده است.
ج) از آن جا که هر کسي سخن فرشته را بشنود، او را اصطلاحاً محدّثه مي گويند (يعني کسي که سخن فرشته را مي شنود، ولي خود او را نمي بيند) پس از اين که قرآن کريم جريان گفت و گوي فرشته با مريم را مطرح کرده، معلوم مي شود که مريم محدّثه بوده است، زيرا از آن جا که ولايت وصف و کمال روحي است اختصاص به مردها ندارد و زن ها نيز مي توانند به مقام ولايت که از آثار آن محدث بودن است، برسند.[2] (برخلاف نبوت، رسالت و امامت که به دلايل خاصي مختص مردان است) در آيه ديگر، درباره حضرت عيسي × فرمود: ﴿وَأُمُّهُ صِدِّيقَةٌ﴾[3]. از اين آيه معلوم مي شود که مريم از نظر قرآن مقام بسيار بلندي دارد، زيرا صدّيق مبالغه در تصديق است؛ يعني مريم نه تنها صادقه، مصدِّقه، بلکه صدّيقه بود، و صدّيقين به کساني گفته مي شود که با انبيا ^، صلحا و شهدا همراه و هم قافله اند. سرّ اين که مريم صدّيقه شمرده شده، آن نيست که خبرهاي معمولي را تصديق مي کرد، بلکه او آنچه را ديگران از درکش عاجز بوده اند و باور نداشتند،‌ مي فهميد و تصديق مي کرد.
هم چنين در آيه ديگر بعد از توصيف آسيه همسر فرعون، درباره مريم فرمود:
﴿وَمَرْيَمَ ابْنَتَ عِمْرَانَ الَّتِي أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا فَنَفَخْنَا فِيهِ مِن رُّوحِنَا وَصَدَّقَتْ بِکَلِمَاتِ رَبِّهَا وَکُتُبِهِ وَکَانَتْ مِنَ الْقَانِتِينَ﴾[4]؛
«مريم دختر عمران که خود را پاک دامن داشت،‌ در او از روح خود دميدم و سخنان پروردگار خود و کتاب هاي او را تصديق کرد و از عبادت پيشگان بود.»
از مجموع اين گونه آيات به خوبي معلوم مي شود که حضرت مريم داراي مقام عصمت بوده است.[5]