آيا عمل برخي از روحانيون در انتقاد از مجلس شوراي اسلامي تضعيف است يا انتقاد سازنده؟

براي پاسخ به اين سوال بررسي دو مطلب لازم است:
1. معيارهاي انتقاد سازنده. 2. جايگاه و اهميت مجلس شوراي اسلامي.
1.معيارها و ملاك هاي انتقاد سازنده:
انتقاد سازنده داراي شرايطي است كه اجمالاً در حد اين نوشتار به برخي از آنها اشاره مي‌كنيم:
1. پيش از انتقاد بايد اصل موضوع محرز، و عيب و اشكال قطعي باشد؛ نه آنكه مبتني بر شايعات و اخبار غيرقابل اعتماد و يا بر اساس حدس و گمان و بدون تحقيق، مطلب ناحقي به كسي نسبت داده شود و موجب اعتراض و انتقاد قرار گيرد.
2. به منظور اصلاح و سازندگي انتقاد شود، نه براي عيب‌جويي و رسوايي اشخاص.
3. انتقاد بر اثر دلسوزي، خيرخواهي و صميميت باشد نه به سبب برتري‌طلبي.
4. بدون هيچ توهين و جسارت، مؤدبانه و با رعايت شئون وي، بيان شود و در حقيقت انتقاد بايد مانند هديه‌اي تقديم شود.[1] چه زيبا فرمودند امام صادق ـ عليه السّلام ـ «احَبُّ اِخواني اِليّ مَن اَهدي اليّ عُيوبي»؛[2] بهترين برادرانم در نزد من كسي است كه عيوب مرا به من هديه كند. دراين حديث شريف تمامي معيارها و ملاك‌هاي انتقاد صحيح و سازنده نهفته است، تعبير «اخواني» بيانگر خيرخواهي و دلسوزي و قصد اصلاح و سازندگي انتقاد كننده است، تعبير «اَهْدي» نشانگر مؤدبانه بودن و رعايت شئون انتقاد شونده است.
2.جايگاه و اهميت مجلس شوراي اسلامي:
با نظري به قانون اساسي[3] و تأملي در اختيارات و صلاحيت مجلس و نمايندگان آن به خوبي اهميت مجلس شوراي اسلامي در نظام اسلامي روشن مي‌شود. وظايفي همچون تصويب قانون در عموم مسائل در چارچوب قانون اساسي، تفسير قوانين عادي، بررسي لايحه و طرح‌هاي قانوني، حق تفحص در تمام امور كشور، تصويب معاهدات بين‌المللي، تغيير در خطوط مرزي، برقراري حكومت نظامي در موارد ضروري، استقراض دولت، سؤال از وزيران يا استيضاح آنان و رأي عدم اعتماد به آنان و رسيدگي به شكايات مردم از هر سه قوه و…».
لذا مرحوم امام(ره) فرمودند: «مجلس تنها مرجعي است كه براي يك ملت است، مجلس قوه مجتمع يك ملت است، تمام قواي يك ملت در يك گروه مجتمع است.[4]»
همچنين مقام معظم رهبري فرمودند: «مجلس شوراي اسلامي حساس‌ترين بعدي است كه نظام اسلامي ايران از آن به سمت هدفهاي خود عبور مي‌كند.»[5]اهميت و جايگاه ويژه مجلس در نظام اسلامي، ضرورت انتخاب افراد شايسته و متعهد را براي احراز اين مقام به خوبي به اثبات مي‌رساند. مرحوم امام(ره)دراين رابطه فرموده اند: «سرنوشت اسلام و كشور خود را به دست كساني دهيد كه به اسلام و جمهوري اسلامي و قانون اساسي معتقد و نسبت به احكام نوراني الهي متعهد باشند و منفعت خود را بر مصلحت كشور مقدم ندارند.»[6]با توجه به اين دو نكته، دلسوزان انقلاب در انتقاد از مسئولان نظام از جمله نمايندگان مجلس بايد علاوه بر رعايت اصول و شرايط انتقاد صحيح به گونه‌اي عمل كنند كه انتقاد آنان سبب سوء استفاده دشمنان نشود.
البته ناگفته نماند كه متأسفانه، ممكن است برخي از نمايندگان به وظيفه نمايندگي خود و تعهدات خود عمل ننموده و بدين وسيله آب به آسياب دشمن بريزند و اين عملكردها و مواضع نادرست سبب ‌شود كه علاقمندان به انقلاب و نظام اسلامي ،از سر درد و دلسوزي، مطالبي را عنوان كنند.در اين ميان روحانيون نيز به حكم پاسداري از احكام اسلام و انقلاب وظيفه دارند مردم را نسبت به مسائل آگاه نمايند و مردم را متوجه اشتباهات نمايندگان مجلس نمايند تا در انتخابات بعد با آگاهي بيشتري عمل كنند و خدشه‌اي بر نظام وارد نگردد و سبب خوشحالي دشمنان انقلاب فراهم نشود، البته اين به معناي توهين يا جسارت و عدم رعايت حقوق اشخاص نمي‌شود و در انتقاد و بازگويي مسايل ،بايد حقوق افراد حفظ شود.

پي نوشت ها:
[1] . مصباح يزدي، محمد تقي، پرسشها و پاسخها، موسسه آموزشي و پرورشي امام خميني(ره)، 1379، ج 1، ص 69 و 70.
[2] . تحف العقول، المكتبة الاسلاميه، ص 385.
[3] . قانون اساسي، اصول 71 تا 90.
[4] . صحيفه نور، ج 12، ص17.
[5] . روزنامه اطلاعات، 9/3/74.
[6] . صحيفه نور، ج 11، ص 269.