علاوه بر اینکه در قرآن کریم تصریح شده است که در آیات آن، تنافی و اختلافی نیست؛[1] در روایات نیز آمده است؛ برخى از آیات قرآن برخى دیگر را تصدیق و تأیید میکند و همدیگر را تکذیب نمیکنند و با هم تنافی ندارند؛ در اینجا به برخی از این روایات اشاره میشود:
پیامبر بزرگوار اسلام(ص): «همانا قرآن نازل شده است تا اینکه، برخى [از آیاتش] برخى دیگر را تصدیق [و تأیید] کند و بعضی از آیاتش بعض دیگر را تکذیب نکند».[2]
امام علی(ع) میفرماید: «کتاب خدا؛ بخشی از آن، بخش دیگر را تأیید میکند، و همدیگر را نقض و تکذیب نمیکنند».[3] و «بعض قرآن گواه بعض دیگر است، و اختلافى در آن نیست».[4]
همچنین در روایاتی آمده است که برخی به طور مشخص شبهه نقض و تکذیب آیاتی را نزد امام علی(ع) مطرح کردند و آنحضرت با پاسخی که ارائه دادند، ثابت کردند که آیات قرآن همدیگر را تکذیب نمیکنند، بلکه بخشى از آن، بخش دیگر را تصدیق و تأیید و تفسیر میکنند.[5]
پیامبر بزرگوار اسلام(ص): «همانا قرآن نازل شده است تا اینکه، برخى [از آیاتش] برخى دیگر را تصدیق [و تأیید] کند و بعضی از آیاتش بعض دیگر را تکذیب نکند».[2]
امام علی(ع) میفرماید: «کتاب خدا؛ بخشی از آن، بخش دیگر را تأیید میکند، و همدیگر را نقض و تکذیب نمیکنند».[3] و «بعض قرآن گواه بعض دیگر است، و اختلافى در آن نیست».[4]
همچنین در روایاتی آمده است که برخی به طور مشخص شبهه نقض و تکذیب آیاتی را نزد امام علی(ع) مطرح کردند و آنحضرت با پاسخی که ارائه دادند، ثابت کردند که آیات قرآن همدیگر را تکذیب نمیکنند، بلکه بخشى از آن، بخش دیگر را تصدیق و تأیید و تفسیر میکنند.[5]
[1]. نساء، 82: «أَ فَلا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ وَ لَوْ کانَ مِنْ عِنْدِ غَیْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فیهِ اخْتِلافاً کَثیراً»؛ آیا درباره قرآن نمیاندیشند؟! اگر از سوى غیر خدا بود، اختلاف فراوانى در آن مییافتند(معمولاً در نوع سخنان و نوشتههاى افراد بشر در دراز مدّت تغییر، تکامل و تضادّ پیش میآید. امّا اینکه قرآن در طول 23 سال نزول، در شرایط گوناگون جنگ و صلح، غربت و شهرت، قوّت و ضعف، و در فراز و نشیبهاى زمان آن هم از زبان شخصى درس نخوانده، بدون هیچگونه اختلاف و تناقض بیان شده، دلیل آن است که کلام خداست، نه آموخته بشر).
[2]. «إِنَّمَا نَزَلَ کِتَابُ اللهِ یُصَدِّقُ بَعْضُهُ بَعْضًا وَلَا یُکَذَّبُ بَعْضُهُ بَعْضًا»؛أبو بکر بیهقی، أحمد بن حسین، شعب الإیمان، ج 3، ص 527، ریاض، مکتبة الرشد للنشر والتوزیع، چاپ اول، 1423ق.
[3]. «کِتَابُ اللَّهِ یُصَدِّقُ بَعْضُهُ بَعْضاً وَ لَا یَنْقُضُ بَعْضُهُ بَعْضاً»؛ طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج علی أهل اللجاج، محقق، مصحح، خرسان، محمد باقر، ج 1، ص 259، مشهد، نشر مرتضی، چاپ اول، 1403ق.
[4]. «أَنَّ الْکِتَابَ یُصَدِّقُ بَعْضُهُ بَعْضاً وَ أَنَّهُ لَا اخْتِلَافَ فِیه»؛ شریف الرضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة، صبحی صالح، ص 61، قم، هجرت، چاپ اول، 1414ق.
[5]. ر.ک: شیخ صدوق، التوحید، محقق، مصحح، حسینی، هاشم، ص 255 – 269، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1398ق؛ الإحتجاج على أهل اللجاج، ج 1، ص 259 – 261.