آیا استفاده از اسپری بدن یا عطر یا موارد مشابه که در ترکیبشان الکل به کار رفته اشکال دارد؟

مشهور فقیهان هر مایع مست کننده‏اى را نجس مى‏دانند. حال آیا الکل صنعتى مى‏تواند مصداقى از مایع مسکر بالاصالة باشد؟

طبق نظر مشهور فقیهان به نظر مى‏رسد که الکل صنعتى را نمى‏توان مصداق «مسکر» دانست هر چند ماده آن، عامل اصلى و مؤثر در مایعات مست کننده ‏است. و این نه به خاطر آن است که به الکل صنعتى مواد سمى و بدبوکننده هم چون متانول افزوده‏اند بلکه بدین خاطر است که ‏غلظت الکل به قدرى بالاست که بر فرض که مواد افزودنى هم در آن‏ نباشد، باز هم نوشیدن آن به هر مقدار، باعث مسمومیت است. و لذا عرفا به این ماده، مسکر اطلاق نمى‏کنند. [1]

نظر مراجع معظم تقلید در خصوص مطلب فوق گویای همین مطلب است:

‏ با این مقدمه توجه شما را به جواب استفتائی که از مراجع عظام تقلید در این زمینه شده جلب می کنیم:

امام خمینی (ره):

س 1:

این جانب اقدام به ساخت «اسپرى اتروپین سولفات» کرده‏ام که الکل نقش اساسى در ترکیب فرمول داروئى آن دارد، به طورى که اگر الکل به ترکیب مذکور اضافه نشود، ساخت آن اسپرى ممکن نیست و از جهت عملى هم این اسپرى ضد گازهاى شیمیایى و جنگى اعصاب است که براى محافظت از نیروهاى اسلام در برابر آنها کاربرد دارد. آیا از نظر جناب عالى استفاده از الکل به ترتیب مذکور در صنعت داروسازى، شرعاً جایز است؟

ج: اگر الکل مست کننده‏اى باشد که در اصل مایع است، نجس و حرام است، ولى استفاده از آن به عنوان دارو در هیچ یک از حالات اشکال ندارد.[2]

س 2: امروزه از الکل که در واقع مسکر است براى ساخت بسیارى از داروها بخصوص داروهاى نوشیدنى، عطرها بویژه انواع ادکلن‏هایى که از خارج وارد مى‏شوند، استفاده مى‏کنند. آیا به افراد آگاه یا جاهل به مسأله اجازه خرید و فروش و استفاده و بهره گیریهاى دیگر از آنها را مى‏دهید؟

ج: الکل‏هائى که معلوم نیست در اصل از اقسام مایعات مست کننده باشند، محکوم به طهارت هستند، و خرید و فروش و استعمال مایعاتى که با آنها مخلوط شده‏اند اشکال ندارد.[3]

الکل صنعتی که برای رنگ کردن درب و میز و صندلی و مانند اینها به کار می برند[4] اگر انسان نداند از چیزی که[5] مست کننده و روان است درست کرده اند، پاک می باشد.[6]

بنابر این هر یک از اقسام الکل که مست کننده و در اصل مایع باشد، نجس است (ملاک نجاست الکل این است که مست کننده و در اصل مایع باشد)[7] پس اگر در اصلش مایع نباشد(گرچه فعلا مایع است) و یا حالت مست کنندگی نداشته باشد نجس نخواهد بود و براین اساس می توان از اسپری یا عطر و موارد مشابه ای که در آنها از این نوع الکل استفاده شده است، استفاده کرد.

زنجانی: اگر انسان نداند که مست کننده است یا نه، پاک است.

فاضل: مسأله – الکل سفید و طبی که الکل خالص می باشد و مصارف طبی دارد پاک می باشد. مگر اینکه از شراب و فقاع گرفته شده باشد که در این صورت نجس است. همچنین مواد پاک کننده دیگر که از مشتقات الکل است و در مراکز درمانی کاربرد دارد پاک می باشد.

همچنین الکل صنعتی که همان الکل سفید به اضافه مقداری مواد سمی است و کاربرد صنعتی دارد پاک می باشد. ادکلن و مواد صنعتی دیگر نیز که مشتمل بر الکل می باشد پاک است.

سیستانی: الکل؛ چه صنعتی، چه طبی، به تمامی اقسام پاک است.

مکارم: الکل طبی و صنعتی که انسان نمی داند از چیز مست کننده ی مایع گرفته شده پاک است، همچنین ادکلن و عطرها و داروهایی که با الکل طبی یا صنعتی مخلوط است.[8] «همچنین» الکلهایی که ذاتا قابل شرب نیست یا جنبه ی سمی دارد، نجس نیست، ولی هرگاه آن را رقیق کنند و مشروب و مسکر باشد، نوشیدنش حرام است و احتیاطا حکم نجس دارد.[9]،[10]