یکی از عالمان و فقیهان شیعه در قرن هشتم هجری سید عمید الدین عبدالمطلب بن محمد بن علی اعرجی است که در سال 681 متولد شده و در سال 754 هجری قمری وفات یافته است.[1] وی از سادات حسینی و از نسل امام زین العابدین(ع) است.[2] چون مرحوم علامه حلی، دایی ایشان است، از همان ابتدا در محضر ایشان تلمذ کرد.[3] خاندان عمید الدین، جزو سادات و نقبای عراق بودند و بعد از وفات شمس الدین، پدر عمید الدین عبدالمطلب بن محمد؛ منصب نقابت و سرپرستی سادات به ایشان میرسد.[4]
از جمله آثار او است:
1. اشراق اللاهوت فی نقد شرح الیاقوت.[5]
2. المسألة النافعة للمباحث الجامعة.[6]
3. المباحث العلمیة فی القواعد المنطقیة.[7]
4. جل الفوائد فی حل مشکلات القواعد.[8]
5. نهایة المأمول فی شرح تهذیب الوصول إلى علم الأصول.[9]
6. غایة السؤل فی شرح مبادئ الوصول.[10]
7. منیة اللبیب فی شرح التهذیب.[11]
علامه آقا بزرگ تهرانی از کتابی نام میبرد به نام: «کنز الفوائد فی حل مشکلات القواعد و تردداته» که به نظر میآید نام اصلی کتاب «حل الفوائد فی حل مشکلات القواعد» باشد و توضیح میدهد که سید عمید الدین این کتاب را برای فرزندش سید ابوطالب نوشته است و در آن آراء و نظریات پسر دائیاش فخر المحققین را متعرض شده و احیاناً رد کرده است.[12]
از جمله آثار او است:
1. اشراق اللاهوت فی نقد شرح الیاقوت.[5]
2. المسألة النافعة للمباحث الجامعة.[6]
3. المباحث العلمیة فی القواعد المنطقیة.[7]
4. جل الفوائد فی حل مشکلات القواعد.[8]
5. نهایة المأمول فی شرح تهذیب الوصول إلى علم الأصول.[9]
6. غایة السؤل فی شرح مبادئ الوصول.[10]
7. منیة اللبیب فی شرح التهذیب.[11]
علامه آقا بزرگ تهرانی از کتابی نام میبرد به نام: «کنز الفوائد فی حل مشکلات القواعد و تردداته» که به نظر میآید نام اصلی کتاب «حل الفوائد فی حل مشکلات القواعد» باشد و توضیح میدهد که سید عمید الدین این کتاب را برای فرزندش سید ابوطالب نوشته است و در آن آراء و نظریات پسر دائیاش فخر المحققین را متعرض شده و احیاناً رد کرده است.[12]
[1]. جبل عاملی، سید محسن امین، اعیان الشیعه، ج 8، ص 100، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، 1406ق.
[2]. حسینی جلالی، سید محمد حسین، فهرس التراث، ج 1، ص 673، قم، انتشارات دلیل ما، 1422ق.
[3]. همان.
[4]. همان، ص 675.
[5]. همان.
[6]. اعیان الشیعه، ج 8، ص 100.
[7]. همان.
[8]. همان،
[9]. همان.
[10]. همان.
[11]. فهرس التراث، ج 1، ص 727.
[12]. آقابزرگ تهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج 18، ص 162، قم، تهران، اسماعیلیان، کتابخانه اسلامیه، 1408ق.