آیا این جمله معروف که: «مؤمن از یک سوراخ، دو بار گزیده نمی‌شود»، برگرفته از روایات است؟!

جمله معروفی وجود دارد که به نوعی ضرب المثل نیز تبدیل شده است مبنی بر این که «مؤمن از یک سوراخ دو بار گزیده نمی‌شود». این جمله شامل معنا و محتوایی است که هر عقل سلیمی آن‌را درک می‌کند؛ از این‌رو برای اثبات درستی آن نیازی به روایت نیست، با این وجود، روایاتی در این زمینه وجود دارد، مانند دو روایت زیر که از امام صادق(ع) نقل شده است:

1 . «الْمُؤْمِنُ حَسَنُ الْمَعُونَةِ خَفِیفُ الْمَئُونَةِ جَیِّدُ التَّدْبِیرِ لِمَعِیشَتِهِ لَا یُلْسَعُ مِنْ جُحْرٍ مَرَّتَیْن»؛‏[1] انسان باایمان یاوری نیکو بوده که کمتر باعث زحمت برای دیگران می‌شود. او با دقت، زندگی خود را مدیریت کرده و از یک سوراخ دو بار گزیده نمی‌شود.

2 . «لَا یُلْسَعُ الْعَاقِلُ مِنْ جُحْرٍ مَرَّتَیْن‏»؛[2] هیچ شخص عاقلی از یک سوراخ دو بار گزیده نمی‌شود.

معنای این روایات آن است که هر فرد باایمان مؤمن و نیز هر فرد عاقل، اگر یک بار در زندگی خود دچار مشکلی شد و خسارتی دید، باید از تجربه خود پند گرفته و تلاش کند تا برای بار دیگر از همان راه دچار خسارت نشود.

[1]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 2، ص 241، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.

[2].شیخ مفید، اختصاص، ص 245، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، 1413ق.