آیا در جامعه ای که بی حجابی را بر ما تحمیل می کند، می توان از کلاه گیس برای پوشاندن موهای واقعی استفاده کرد؟

1. حجاب و پوشش بانوان یکی از دستورات اسلام است که در دیگر ادیان الاهی نیز چنین دستوری وجود داشته است. حجاب و پوشش زن به حدّی اهمیت دارد که در قرآن مجید و بسیاری از روایات، مطرح و محدودۀ آن بیان شده است.[1]

2. یکی از امتیازات فقه اسلامی، قاعدۀ «اهم و مهم»[2] و نیز موضوع «اضطرار و ضرورت»[3] است که باید موارد اجرایی اینها در متن زندگی فردی و اجتماعی رعایت شود.

توضیح این که یکى از جهاتى که به دین اسلام امکان انطباق با مقتضیات زمان مى ‌دهد، جنبۀ عقلانى دستورهاى آن است. اسلام به پیروان خود اعلام کرده است که همۀ دستورهاى او ناشى از یک سلسله مصالح عالی و والا است، و از طرف دیگر در خود اسلام درجۀ اهمیت مصلحت ها بیان شده است. این جهت، کار کارشناسان واقعى اسلام را در زمینه‌ هایى که مصالح گوناگونى در خلاف جهت یکدیگر پدید مى ‌آیند آسان مى ‌کند. اسلام اجازه داده است که در این گونه موارد کارشناسان اسلامى درجۀ اهمیت مصلحت ها را بسنجند و با توجه به راهنمایی هایى که خود اسلام کرده است، مصلحت هاى مهم تر را انتخاب کنند. فقها این قاعده را به نام «اهم و مهم» مى ‌نامند؛ یعنى اگر در مقابل دو دستور از دستورهاى دین قرار گرفتیم و در آنِ واحد قادر نبودیم هر دو را اطاعت کنیم، باید فکر کنیم که از میان آن دو دستور کدام یک مهم تر است، آن را که اهمیت کمترى دارد فداى آن که اهمیت بیشترى دارد بنماییم.[4] موضوع اضطرار و ضرورت نیز یکی از امتیازات فقه اسلامی با نگرشی عقلی است که در موارد تنگنای از زندگی اجرا می شود.

در زمان حاضر نباید به بهانه ضرورت و رعایت اهم و یا حضور فعّال در جامعه، بی اعتنا به پوشش واجب بود؛ زیرا می توان در جامعه حضور پیدا کرد، در عین حال به پوشش و عفاف همراه ‏با وقار و متانت و به دور از جلف و سبکسری پایبند بود.

به هر حال، اگر خدای ناکرده وضعیتی بر جامعه تحمیل شود که رعایت حجاب با حضور در اجتماع در مقابل هم قرار گیرند، آن زمان باید تشخیص داد که آیا حضور در اجتماع، تا آن اندازه از اهمیت برخوردار است که بدان دلیل، از حکم مسلّم اسلامی موقتا چشم پوشید و یا این که حضور در اجتماع چندان ضروری و لازم نبوده و باید آن را فدای رعایت حکم شرعی کرد و یا آن که تفکیکی به عمل آورده و در برخی موارد، حضور در اجتماع را لازم شمرده و در موارد دیگری دوری از اجتماع و حفظ حجاب را برتر اعلام کرد، نه آن که به دلیل تحمیل شرایط ناخواسته، حتی در موارد غیر ضروری نیز از حجاب چشم پوشید.

3. در بارۀ «کلاه گیس» و «موهای مصنوعی» نمایه های زیر را مطالعه کنید:

«پوشش ناخن و موی مصنوعی از نامحرم»، سؤال 3663

«آرایش با موهای مصنوعی»، سؤال 9348

«حکم موی مصنوعی (کلاه گیس) برای وضوء، غسل و نماز»، سؤال 4953