روایات متعددی از پیامبر اسلام(ص) و امامان معصوم(ع) در منابع روایی و حدیثی وجود دارد که آن بزرگواران به مناسبتهای مختلف، ضمن بیان فضیلت علم و دانش و استفاده از محضر عالمان، حتی نگاه کردن به چهره عالم را عبادت معرفی کردند. در این فرصت به چند نمونه از احادیث اشاره میشود.
1. «… عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ (ع) قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) النَّظَرُ إِلَى وَجْهِ الْعَالِمِ حُبّاً لَهُ عِبَادَةٌ»؛[1] راوی از امام علی(ع) نقل میکند که پیامبر اسلام(ص) فرمود: نگاه به چهره عالم از روی علاقه و محبت عبادت است.
2. «رُوِیَ أَنَّ النَّظَرَ إِلَى الْکَعْبَةِ عِبَادَةٌ وَ النَّظَرَ إِلَى الْوَالِدَیْنِ عِبَادَةٌ وَ النَّظَرَ فِی الْمُصْحَفِ مِنْ غَیْرِ قِرَاءَةٍ عِبَادَةٌ وَ النَّظَرَ إِلَى وَجْهِ الْعَالِمِ عِبَادَةٌ وَ النَّظَرَ إِلَى آلِ مُحَمَّدٍ ع عِبَادَةٌ»؛[2] از امام صادق(ع) روایت شده است؛ نگاه به کعبه عبادت است؛ نگاه به پدر و مادر عبادت است؛ نگاه به قرآن حتی بدون قرائت عبادت است؛ نگاه به چهره عالم عبادت است و نگاه به اهل بیت(ع) عبادت است.
3. «عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ (ع) قَالَ بَیْنَمَا أَنَا جَالِسٌ فِی مَسْجِدِ النَّبِیِّ (ص) إِذْ دَخَلَ أَبُو ذَرٍّ فَقَالَ یَا رَسُولَ اللَّهِ جَنَازَةُ الْعَابِدِ أَحَبُّ إِلَیْکَ أَمْ مَجْلِسُ الْعَالِمِ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص یَا أَبَا ذَرٍّ الْجُلُوسُ سَاعَةً عِنْدَ مُذَاکَرَةِ الْعَالِمِ أَحَبُّ إِلَى اللَّهِ مِنْ أَلْفِ جَنَازَةٍ مِنْ جَنَازَةِ الشُّهَدَاء… یَا أَبَا ذَرٍّ وَ الْجُلُوسُ سَاعَةً عِنْدَ مُذَاکَرَةِ الْعِلْمِ خَیْرٌ لَکَ مِنْ عِبَادَةِ سَنَةٍ صِیَامٍ نَهَارُهَا وَ قِیَامٍ لَیْلُهَا وَ النَّظَرُ إِلَى وَجْهِ الْعَالِمِ خَیْرٌ لَکَ مِنْ عِتْقِ أَلْفِ رَقَبَةٍ…»؛[3] از امام علی(ع) نقل شده است؛ آن حضرت فرمود: در مسجد النبی نشسته بودیم که ابوذر داخل شد و از رسول خدا(ص) سؤال کرد، ای رسول خدا، شرکت در تشییع جنازه عابد بهتر است یا نشستن در جلسه درس عالم، رسول خدا(ص) فرمود ای اباذر، لحظهای نشستن در جلسه مباحث علمی، در پیشگاه خداوند از شرکت در هزار تشییع جنازه، آن هم جنازه شهدا برتر و بالاتر است … ای اباذر، لحظهای نشستن در جلسه علم برای تو برتر از یک سال روزه در روز همراه با شب زندهداری است، و نگاه به چهره عالم برتر از آزادی هزار بنده است… .
1. «… عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ (ع) قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) النَّظَرُ إِلَى وَجْهِ الْعَالِمِ حُبّاً لَهُ عِبَادَةٌ»؛[1] راوی از امام علی(ع) نقل میکند که پیامبر اسلام(ص) فرمود: نگاه به چهره عالم از روی علاقه و محبت عبادت است.
2. «رُوِیَ أَنَّ النَّظَرَ إِلَى الْکَعْبَةِ عِبَادَةٌ وَ النَّظَرَ إِلَى الْوَالِدَیْنِ عِبَادَةٌ وَ النَّظَرَ فِی الْمُصْحَفِ مِنْ غَیْرِ قِرَاءَةٍ عِبَادَةٌ وَ النَّظَرَ إِلَى وَجْهِ الْعَالِمِ عِبَادَةٌ وَ النَّظَرَ إِلَى آلِ مُحَمَّدٍ ع عِبَادَةٌ»؛[2] از امام صادق(ع) روایت شده است؛ نگاه به کعبه عبادت است؛ نگاه به پدر و مادر عبادت است؛ نگاه به قرآن حتی بدون قرائت عبادت است؛ نگاه به چهره عالم عبادت است و نگاه به اهل بیت(ع) عبادت است.
3. «عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ (ع) قَالَ بَیْنَمَا أَنَا جَالِسٌ فِی مَسْجِدِ النَّبِیِّ (ص) إِذْ دَخَلَ أَبُو ذَرٍّ فَقَالَ یَا رَسُولَ اللَّهِ جَنَازَةُ الْعَابِدِ أَحَبُّ إِلَیْکَ أَمْ مَجْلِسُ الْعَالِمِ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص یَا أَبَا ذَرٍّ الْجُلُوسُ سَاعَةً عِنْدَ مُذَاکَرَةِ الْعَالِمِ أَحَبُّ إِلَى اللَّهِ مِنْ أَلْفِ جَنَازَةٍ مِنْ جَنَازَةِ الشُّهَدَاء… یَا أَبَا ذَرٍّ وَ الْجُلُوسُ سَاعَةً عِنْدَ مُذَاکَرَةِ الْعِلْمِ خَیْرٌ لَکَ مِنْ عِبَادَةِ سَنَةٍ صِیَامٍ نَهَارُهَا وَ قِیَامٍ لَیْلُهَا وَ النَّظَرُ إِلَى وَجْهِ الْعَالِمِ خَیْرٌ لَکَ مِنْ عِتْقِ أَلْفِ رَقَبَةٍ…»؛[3] از امام علی(ع) نقل شده است؛ آن حضرت فرمود: در مسجد النبی نشسته بودیم که ابوذر داخل شد و از رسول خدا(ص) سؤال کرد، ای رسول خدا، شرکت در تشییع جنازه عابد بهتر است یا نشستن در جلسه درس عالم، رسول خدا(ص) فرمود ای اباذر، لحظهای نشستن در جلسه مباحث علمی، در پیشگاه خداوند از شرکت در هزار تشییع جنازه، آن هم جنازه شهدا برتر و بالاتر است … ای اباذر، لحظهای نشستن در جلسه علم برای تو برتر از یک سال روزه در روز همراه با شب زندهداری است، و نگاه به چهره عالم برتر از آزادی هزار بنده است… .
[1]. ابن اشعث، محمد بن محمد، الجعفریات (الأشعثیات)، ص 194، مکتبة النینوى الحدیثة، تهران، چاپ اول، بیتا.
[2]. شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج 2، ص 205، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ دوم، 1413ق.
[3]. شعیری، محمد بن محمد، جامع الأخبار، ص 38، مطبعة حیدریة، نجف، چاپ اول، بىتا.