«ابوالاسود دُئلی» کیست؟

مرحوم شیخ طوسی در کتاب رجال خود، او را از اصحاب چهار امام، امیرمؤمنان»علیه السلام« امام حسن»علیه السلام«، امام حسین»علیه السلام«و علی بن الحسین»علیه السلام«شمرده است. وی بصری بوده و در صفین در رکاب امیرمؤمنان»علیه السلام« جنگیده است.موّرخان عامّه و خاصّه او را مبتکر علم نحو دانسته اند. نیز گفته اند که او این علم را از امیرمؤمنان»علیه السلام« آموخته است. گویند: معاویه هدایایی برای ابوالاسود فرستاد که در میان آنها قدری حلوا بود. دخترش چون به هدایا و حلوا نگریست، گفت:«اینها را چه کسی برای ما فرستاده؟» پدر گفت:«معاویه فرستاده است که دینمان را از ما بستاند. دخترش بالبداهه گفت:
«ابالشهد المزعفر یا بن حرب نبیع الیک احساباً و دیناً معاذ الله کیف یکون هذا و مولانا امیر المؤمنینا»
سرانجام، او در سال 69ق بر اثر طاعون در بصره درگذشت.