از دیدگاه قرآن، دین انبیاء قبل از اسلام چه دینی بوده و چه تفاوتی با هم دارند؟

دین همه انبیا مانند دین خاتم انبیا اسلام بوده و اگر تفاوتی در ادیان گذشته وجود دارد در فروعات جزئی به نام شریعت و منهاج است چنان که قرآن می فرماید: «لکلِ جعلنا منکم شِرعةً و مِنهاجاً» مائده/48 و گرنه خطوط کلی دین که اسلام باشد، ثابت است: «إن الدین عند الله الإسلام» آل عمران/19 همه انبیا مردم را به اسلام دعوت کرده اند؛ زیرا «و من یبتغ غیر الإسلام دیناَ فلن یقبل منه» آل عمران/85 اگر کسی دینی غیر از دین اسلام را انتخاب کند هرگز از او پذیرفته نخواهد شد و تنها دینی که خدا می پسندد ، اسلام است. چون اسلام «عندالله » است وهر چه «عندالله» باشد، از دگرگونی و زوال مصون است: «ما عند کم ینفد و ما عند الله باق» نحل/96 پس اسلام امر باقی و ثابت است قهراَ خطوط کلی دین که مجموعه معارف اولیه و قوانین عامه الاهی باشد ، ثابت و لا یتغیر است، لذا عنوان دین الاهی تعدد پذیر نبوده و تثنیه و جمع در آن روا نیست .چون دین همه انبیا اسلام است ، هر پیامبری که به رسالت مبعوث شد ، ره آورد پیامبر پیشین را تصدیق کرد، وقتی نوبت به قرآن کریم رسید ، هم ره آورد انبیای پیشین را تصدیق کرد و هم هیمنه و سیطره خود را بر همه آنها اعلام داشت: «مصدقاَ لما بین یدیه من الکتاب و مهیمناً علیه» مائده/48 البته این تصدیق و هیمنه مقتضای خاتمیت خاتم انبیا(ص) است. بنابراین، نه تنها اصل اعتقاد به خدای یکتا فطری انسان هاست، بلکه مجموعه معارف دین، به نام عقاید و اخلاق و احکام هم ، فطری انسان ها خواهد بود.
آیة الله جوادی آملی،تفسیر موضوعی قرآن ج 12 (فطرت در قرآن)