درماتیت سبوره ای

درماتیت سبوره ای یک بیماری پوستی شایع است که عمدتاً پوست سر فرد را تحت تأثیر قرار می دهد. این بیماری باعث بروز لکه های پوسته پوسته، قرمزی پوست و شوره های سر سخت می شود. درماتیت سبوره ای همچنین می تواند قسمت های چرب بدن مانند صورت، قسمت های از بینی، ابروها، گوش ها، پلک ها و سینه را تحت تأثیر قرار دهد.

به درماتیت سبوره ای شوره سر، اگزما سبورئیک و پسوریازیس سبورئیک نیز گفته می شود. در بین نوزادان، این بیماری به عنوان cradle cap شناخته شده و باعث پوسته پوسته شدن سر فرد مبتلا خواهد شد.

اگزمای سبوره ای یک بیماری پوستی طولانی مدت است که در صورتی که خود به خود بهبود نیابد، فرد نیاز به درمان مداوم خواهد داشت. با این وجود مراقبت از پوست و محدود کردن محرک ها می تواند تا حد زیادی به کنترل بیماری کمک کرده و علائم آن را کاهش دهد.1
 

علت درماتیت سبوره ای

1- مخمری (قارچ) به نام مالاسزیا که در چربی پوست وجود دارد.

2- یک واکنش التهابی مرتبط با بیماری پسوریازیس (پسوریازیس یا بیماری صدف یک بیماری مرتبط با سیستم ایمنی بدن است که موجب تجمع چند لایه پوست مرده می شود و بصورت پوسته ریزی دیده می شود)

3- فصل: در اوایل بهار و زمستان این بیماری بدتر می شود.2
 

علائم درماتیت سبوره ای

اگزمای سبوره ای، که به عنوان درماتیت سبوره ای نیز شناخته می شود یک بیماری پوستی بسیار شایع است که باعث قرمزی، ایجاد لکه های پوسته پوسته و شوره سر می شود. این بیماری اغلب پوست سر را درگیر می کند اما می تواند نواحی چرب دیگر بدن را نیز گرفتار کند. به طور معمول این بیماری در چند هفته اول شدت گرفته و سپس به تدریج طی چند هفته یا ماه کاملاً برطرف خواهد شد.

علائم و نشانه های بروز درماتیت سبوره ای ممکن است شامل موارد زیر شود:

پوسته پوسته شدن پوست کف سر (شوره سر)، مو، ابرو، ریش یا سبیل

قرمزی پوست

احساس خارش پوست

لکه های پوستی چرب که به صورت پوسته پوسته های سفید یا زرد رنگ نمایان شده در قسمت های مختلف بدن مانند موارد زیر می تواند نشانه این بیماری باشد:

زیر بغل

پلک ها

قفسه سینه

زیر سینه ها

پوست صورت

ابروها، گوش ها

ناحیه کشاله ران

قسمت های از بینی

علائم و نشانه های گفته شده ممکن است در صورت استرس فرد شدیدتر بوده و در هوای سرد یا فصول خشک سال شدت پیدا کند.1

بعضی از عواملی که موجب تشدید درماتیت سبوره می شود 

برخی وضعیتهای عصبی مثل بیماری پارکینسون و افسردگی.

ضعف سیستم ایمنی مثلا در بیماران پیوندی یا ایدز و HIVمثبت، پانکراتیت الکلی و بعضی از سرطانها.

نارسایی قلب.

بیماریهای غدد که باعث چاقی می شوند مثل دیابت.

برخی داروها

خراش یا آسیبهای پوست در صورت.2
 

چه زمانی به پزشک مراجعه کنید ؟

زمانیکه این مسئله باعث مختل شدن خواب یا برنامه های روزمره شما بشود.

زمانیکه این وضعیت باعث خجالت و نگرانی شما شود.

زمانیکه به عفونت پوستی شک می کنید.

زمانیکه اقدامات مراقبتی شما بی نتیجه است.2
 

نحوه تشخیص

تشخیص درماتیت سبورئیک با معاینه‌ی پوست انجام می‌شود و معمولا نیازی به گرفتن نمونه‌ی پوستی یا آزمایش خون نمی‌باشد، اما در صورتی که شخص در معرض ابتلا به HIV باشد، لازم است مورد آزمایش قرار گیرد. انجام این کار برای تشخیص زود هنگام HIV و جلوگیری از پیشرفت بیماری و بهبود سلامت فرد، بسیار اهمیت دارد.

در صورتی که پزشک به وجود عفونت قارچی پوست سر مشکوک باشد، نمونه‌ی پوسته‌های روی سر را به آزمایشگاه می‌فرستد تا در صورت وجود قارچ کچلی در سر، این مشکل تشخیص داده شود.

در برخی موارد تمایز دادن درماتیت سبورئیک با انواع دیگر درماتیت بسیار مشکل است، خصوصا اگر درماتیت به صورت گسترده در بدن ایجاد شده باشد یا در نواحی خاصی مانند پلک چشم یا آلت تناسلی باشد. گاهی اوقات درماتیت سبورئیک شدید در ناحیه سر می‌تواند شبیه به پسوریازیس باشد. در موارد ابتلا به پسوریازیس، پوسته‌های جدا شده از سر ضخیم‌تر و سفید‌تر هستند و معمولا صورت شخص به عارضه پوستی دچار نمی‌شود.3
 

درمان درماتیت سبورئیک

معمولا لازم است که درمان درماتیت سبورئیک به صورت بلند مدت باشد، البته می‌توان دوره‌هایی را برای استراحت و توقف موقتی درمان تعیین کرد. انتخاب شیوه‌ی درمانی به شدت التهاب و خارش پوست و محل بروز عارضه‌ی پوستی دارد:
 

روی سر

استفاده منظم از محلول یا شامپوهای ضد شوره که حاوی سلنیوم سولفاید (selenium sulphide)، پیریتیون روی (zinc pyrithione) یا کتوکونازول (ketoconazole). برای تاثیرگذاری بیشتر شامپو آن را روی پوست کف سر بمالید و قبل از شستن شامپو بین ۵ تا ۱۰ دقیقه صبر کنید.

برای کنده شدن پوسته‌های ضخیم از روی سر می‌توانید از چند ساعت قبل، یا از شب قیل به سر خود محلول سالیسیلیک‌اسید یا روغن نارگیل بزنید. البته این کار باعث چرب شدن و احساس کثیفی سر می‌شود اما معمولا نتایج خوبی به همراه دارد.

در صورتی که خارش سر شما زیاد است، ممکن است پزشک شما لوسیون یا ژل یا شامپوی حاوی استروئید را برای مصرف موقت و کوتاه مدت تجویز کند.
 

سایر نواحی بدن

استفاده کرم‌ها و پماد‌های ضد قارچ معمولا موثر است و به علت بی‌خطر بودن آن‌ها، می‌توان این روش را به صورت بلندمدت به کار برد. برخی از این داروها عبارتند از: کلوتریمازول، میکونازول و نیستاتین. در صورتی که التهاب پوست زیاد باشد می‌توان به صورت موقت این داروها را با یک استروئید خفیف ترکیب کرد تا التهاب پوستی برطرف شود.

شستن بدن با یک شامپوی ضد قارچ حاوی کتوکونازول نیز می‌تواند مفید باشد. بهتر است قبل از شستن شامپو ازروی بدن، ۵ تا ۱۰ دقیقه صبر کنید.
 

در کانال داخل گوش

در این موارد از قطره‌های مخصوص گوش استفاده می‌شود. داخل گوش خود را با گوش پاک کن‌های پنبه‌ای پاک نکنید، چرا که این کار باعث تحریک بیشتر پوست و شدید‌تر شدن عارض می‌شود.
 

روی پلک‌ها

با استفاده از یک شست‌و‌شو‌دهنده‌ی مخصوص پلک یا شامپوی کودک (بدون ایجاد سوزش چشم)، روی پلک‌ها را بشویید تا بتوانید پوسته‌ها را از روی پلک جدا کنید و التهاب پوست را کاهش دهید.

در موارد خاص، اگر درماتیت سبورئیک بسیار گسترده باشد یا نسبت به درمان‌های گفته شده در بالا مقاوم باشد، ممکن است پزشک شما، مصرف یک دوره داروی ضد قارچ خوراکی را تجویز کند.3
 

درمان خانگی

روش های درمانی جایگزین بسیاری برای بهبود و مدیریت درماتیت سبوره ای وجود دارد که می توانید از آن ها کمک بگیرید. البته بهتر است قبل از شروع هر شیوه درمانی در این مورد با پزشک مشورت کنید.

روغن درخت چای

روغن درخت چای یکی از روغن های فوق العاده ای است که می توانید به صورت خالص یا در غالب شامپوهای درمانی از آن استفاده کنید. اما برخی از مطالعات نشان داده است که استفاده از روغن درخت چای می تواند واکنش آلرژیک به همراه داشته باشد.
 

مکمل های روغن ماهی

این نوع قرص ها حاوی اسیدهای چرب امگا 3 بوده و می تواند به درمان این بیماری کمک کند.
 

آلوئه ورا

ژل آلوئه ورا را می توانید به صورت محصولات داروخانه ای یا ژلی که مستقیم از داخل برگ گیاه خارج شده، استفاده کرده و به ناحیه درگیر پوست بمالید.1

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.drgitafaghihi.ir
3.www.drmehrabian.com