نام نيکوي دوست
هنگامي که انسان به اين جهان بزرگ مي نگرد به ستارگان و سيارات و درياها و رودها دقت مي کند، هيچ چيز نمي تواند بگويد جز اعتراف به عظمت و بزرگي آفريننده اين نظام و اقرار به قدرت مطلق او. اين براي مسايلي است که مي بينيم ولي مسأله درباره آنچه که نمي بينيم چگونه است؟ منزه باد آن که همه چيز به عظمت او دلالت دارد و بر قدرت و تسلط او بر تمام آفريده ها تأکيد مي کند.
هيچ چيز در زمين و آسمانها و ميان آنها رخ نمي دهد مگر به اذن او، زيرا او دارنده عظمت و جلال است و با عظمتش بر هر عظيمي برتري جسته و هيچ چيز توانايي چير و غلبه بر او و خروج از حکم او را ندارد. اگر کسي در آية الکرسي- که بسياري آن را عظيم ترين آيه قرآن مي پندارند- دقت کند از عظمت راز اين نام خداوند( عظيم) آگاه شود. او بلندمرتبه اي است که شأن بسيار و بر همه چيز چيره و مسلط است و هيچ چيز از حيطه علمش مخفي نمي ماند« الله لا اله الا هو الحي القيوم لا تأخذه سنة و لا نوم له ما في السماوات و ما في الارض من ذا الذي يشفع عنده إلا بإذنه يعلم ما بين ايديهم و ما خلفهم و لا يحيطون بشيء من علمه إلا بما شاء وسع کرسيه السماوات و الارض و لا يؤوده حفظهما و هو العلي العظيم»( سوره بقره، آيه 255)
هنگامي که مسلمان معني نام خداوند «عظيم» را به درستي درک کند، در امنيت و آرامش و راحتي زندگي خواهد کرد؛ زيرا تدبير تمامي امور در دست خداست و اوست که انسان را از تمام بدي ها حفظ مي کند و بخشش او به انسان نيز به اندازه عظمتش مي باشد بدون حد و مرز، زيرا خداوند عظيم به اندازه عظمتش مي بخشد و به اندازه قدرتش از گناهان درمي گذرد. به همين دليل است که انسان هر اندازه هم که مرتکب گناه شود و به درگاه خدا توبه کند، بخشش و آمرزش خداوند از گناهان او هم بزرگتر خواهد بود. شاعر مي گويد:

آن هنگام که دلسنگ شدم و از تو دور گشتم
التماس را نردباني براي رسيدن به عفو و بخشش تو قرار دادم

گناهانم را بزرگ شمردم ولي گناهي که آن را مقايسه کردم
با عفو و بخشش تو، يافتم که عفو و بخششت عظيم تر است

اسلام سعي کرده که اين مفاهيم را در دلهايمان قرار دهد تا ما را به خدا نزديک گرداند. رسول خدا به ما امر فرمود که در رکوع نماز بگوييم: « سبحان ربي العظيم » « منزه باد خداوند عظيم و بلندمرتبه» رسول خدا(ص) اگر دچار حادثه اي مي شد و يا احساس عدم آرامش مي کرد، اين کلمات را بر زبان آورد:« لا اله الا الله العظيم الحليم، لا إله إلا الله رب العرش الکريم»
« هيچ خدائي جز خداوند عظيم بردبار وجود ندارد، هيچ خدائي جز خداوند عرش کريم وجود ندارد»
و همانگونه از ما خواسته هنگامي که به نزد مريض مي رويم تا او را عيادت کنيم، براي شفاي او دعا کنيم. چه زيباست انسان هنگام رنج و سختي به خداوند عظيم و بلندمرتبه پناه آورده تا اين رنج را از دوش او بردارد.
هيچ شکي نيست که خداوند مستحق اين نام است؛ زيرا اوست که ارزاني مي دارد و باز مي دارد، عطا مي کند و باز مي ستاند، عذاب مي کند و مي بخشد. انساني که بخواهد به جايگاه بزرگي نزد خداوند دست پيدا کند بايد به علم و ايمان خود را مجهز کند« يرفع الله الذين آمنوا منکم و الذين اوتوا العلم درجات»( سوره مجادله، آيه 11)
از رسول خدا(ص) نقل شده که فرمودند:« هرکه بياموزد و آموزش دهد و عمل کرد، پس در آن جهان نزد خداوند از بزرگان خواهد بود.»
انسان از راه علم سودمند به بالاترين درجات دست مي يابد و همانگونه که رسول خدا(ص) فرموده: در ملکوت نزد خداوند مرتبه اي بلند خواهد داشت که داراي قدرت و مال باشد. علم و دانش سودمند آن است که در دين و دنيا براي انسان مفيد باشد. علوم زيست و شيمي و پزشکي و …. از علوم سودمند هستند که اسباب راحتي و سعادت انسان را در دنيا فراهم مي آورد اما علم دين مانند فقه و تفسير و علوم حديث از علوم سودمندي هستند که به انسان حرام و حلال را آموزش مي دهند و براي آخرت و دين او سودمند مي باشند.
خداوند به قرآن صفت عظيم را داده براي اينکه تمام احکام را مفصل در آن بيان کرده است و در معانيش پاياني وجود ندارد و براي آنچه که به انسان مي دهد يعني همان فلسفه وجودي و هدف از خلقت او و نور و آرامش و خشوعي که در قلب مؤمن ايجاد مي کند عظيم گفته مي شود. عظيم است زيرا سخن خداوند عظيم است که عظمتش در همه چيز آشکار است:« و لقد اتيناک سبعاً من المثاني و القرآن العظيم»( سوره حجر، آيه 87)
از خداوند عظيم که قرآن را به حق عظيم بر ما نازل فرموده، مي خواهيم که آنچه را که برايمان سودمند است به ما بياموزد و از گناهان ما درگذرد که او آمرزنده است.
 

منبع:نشريه بشارت شماره 75