امید چیست؟

امید و امیدواری یک نگرش ذهنی و عاطفی است که بر کیفیت زندگی تمرکز داشته و شامل انتظار نتایج مثبت از تمام چالش‌ها و اتفاقات روزانه است. در تعریف دیگر امید به معنای انجام فعالیت و امور زندگی با چشم‌انداز مثبت است. این مفهوم لزوماً به معنای اجتناب یا نادیده گرفتن اتفاقات یا نتایج بد نیست، بلکه تلاش برای داشتن دید مثبت با علم به ‌احتمال وجود موقعیت‌های بد بالقوه است. امید داشتن به زندگی یک احساس، میل و انتظار است که همه‌چیز در آینده به‌خوبی پیش ‌خواهد رفت. اگر بخواهیم برای این احساس مثال‌های ملموسی بزنیم، لحظاتی را یادآور خواهیم شد که با اطمینان منتظر یک رویداد خوب هستید. مانند زمانی که یک برنده‌ی رقابت در یک همایش یا جلسه قدردانی، منتظر رفتن روی سن و دریافت جایزه خود است و یا لحظاتی قبل از اعلام نتایج امتحانی که شخص مطمئن است به‌خوبی از عهده‌ی آن برآمده است.

نکته‌ای که در مورد امید در زندگی قطعیت دارد، عدم امکان ادامه یک زندگی خوب بدون داشتن این مفهوم یا احساس است. راه‌های به‌وجودآمدن امیدواری متعدد و متنوع هستند. معمولاً مذاهب و جهان‌بینی‌ها همگی به دنبال ایجاد این احساس در پیروان خود هستند. امید به خدا داشتن بخش اصلی و عمده‌ای از ایدئولوژی بیان‌شده توسط آن‌هاست. یکی از دلایل مهمی که افراد جذب مذاهب می‌شوند همین ایجاد حس اطمینان و وابستگی به منبعی فرا بشری و قدرتمند است که اجازه نمی‌دهد امید به آینده در وجود آن‌ها از بین برود.

اهمیت امید در زندگی

برای رسیدن به موفقیت فقط داشتن هدف کافی نیست؛ زیرا دشواری‌های زیادی در راه رسیدن به اهداف وجود دارد. انسان قوی باید بتواند با وجود همه موانعی که در راه دارد، به اهداف خود نزدیک‌تر شود. امید داشتن باعث می‌شود که افراد با مشکلات مقابله کنند و برای رسیدن به اهداف خود، استراتژی‌های مختلفی را امتحان کنند.

امید فقط یک حس خوب نیست؛ بلکه عاملی است که می‌تواند انسان را به سوی موفقیت و توسعه فردی هدایت کند. افراد امیدوار اهداف بزرگی برای یادگیری دارند؛ این مسئله باعث می‌شود همیشه پیشرفت‌های خود را بررسی و کنترل کنند تا مطمئن شوند در مسیر درستی قرار گرفته‌اند. طبق برخی پژوهش‌ها، اهدافی که به یادگیری مربوط هستند روی بخش بزرگی از زندگی انسان‌ها مانند فعالیت‌های علمی، هنری، ورزشی و حتی راه‌اندازی کسب‌وکار تاثیرمی‌گذارند.

افرادی که در زندگی خود امید ندارند‌، معمولا اهداف عملکردی دارند. این افراد کارهایی را انتخاب می‌کنند که چالش‌ نداشته باشند و با این کار فرصت پیشرفت را از خود می‌گیرند. زمانی که در کارهای خود شکست می‌خورند نیز تمام روحیه خود را از دست می‌دهند و کار را نیمه‌تمام رها می‌کنند. افراد ناامید تصور می‌کنند توانایی کنترل محیط اطراف خود را ندارند و هیچ‌گاه به اهداف خود نمی‌رسند.

تحقیقات مختلفی درباره نقش امید در زندگی انجام شده است. برخی پژوهش‌ها که در دانشگاه‌های مختلف روی دانشجویان انجام شده است نشان می‌دهند، دانشجویانی که امید بیشتری به زندگی دارند در درس‌های خود موفق‌تر هستند و نمرات بیشتری می‌گیرند؛ در مقابل دانشجویانی که امید به زندگی در آن‌ها کمتر است نمرات کمتری می‌گیرند و حتی ممکن است از دانشگاه اخراج شوند.1

نقش امید به زندگی

تحقیقات نشان داده که امید‌‌‌ داشتن به زندگی و پیش بینی سطح عملکرد افراد رابطه مستقیم با یکدیگر دارند. یعنی هر قدر امیدتان به زندگی بیشتر باشد، امکان موفقیت در زمینه‌های مختلف مثل شغلی، تحصیلی، ورزشی و غیره بیشتر می‌شود. امید فقط یک احساس خوب و زیبا نیست، بلکه سیستم انگیزش شناختی افراد نیز می‌باشد. به این معنی که احساسات شما به دنبال شناخت حرکت می‌کند و از مسیر خود منحرف نمی‌شود. انگیزه عاملی مهم در زمینه رشد و توسعه فردی است

امید به زندگی و سلامت انسان

رابطه امید‌‌‌ داشتن به زندگی و بیماری‌های روانی مثل افسردگی و اضطراب، یک رابطه معکوس و منفی است. در واقع مهم ترین کارکرد امید علاوه بر ایجاد تحرک و انگیزه، جلوگیری از افسردگی، ناامیدی و خودکشی است. برای اطلاع بیشتر از افسردگی کلیک کنید.

تحقیقات نشان داده که امید در درمان بیماری‌های صعب العلاجی مثل سرطان نیز نقش موثری دارد که به شرح زیر است:

1. افراد امیدوار، وقتی که خبر بیماری خود را بشنوند پریشانی و بی قراری کمتری تجربه می‌کنند و به سرعت با آن کنار آمده و ناامید نمی‌شوند.

2. بیماران امیدوار، به راحتی درمانده نمی‌شوند و با تلاش بیشتری برای پیدا کردن راه حل حرکت می‌کنند.

افراد امیدواری که بیماری سخت دارند، اهداف خود را اولویت بندی کرده و برای رسیدن به آن‌ها همچنان به تلاش خود ادامه می‌دهند.

راه های افزایش امید در افراد

تحقیقات نشان داده است که ظرفیت امید داشتن‌‌‌‌ ‌به زندگی در همۀ افراد وجود دارد و حتی اگر در برخورد با موانع امید خود را از دست بدهند، باز هم می‌توان به آن‌ها آموزش داد که چگونه امیدوارانه فکر کنند. برای آموزش امیدواری، آموزش‌هایی در رابطه با عناصر سه گانه امید (که در بالا ذکر شد) و روش‌های هدف گیری داده می‌شود. این روش‌ها در سالمندان افسرده مورد بررسی و آزمایش قرار گرفت و نتیجه گرفتند که سطح افسردگی آنان به شدت پایین می‌آید و در فعالیت‌های روزمره و محیطی مشارکت بسیار می‌کنند.

آموزش مثبت اندیشی، استفاده از جملات امید دهنده و شرکت در جلسات مشاوره روانشناسی از دیگر روش‌های افزایش انگیزه و امید در افراد است. شما نیز می‌توانید با استفاده از این روش‌ها معنای زندگی خود را یافته و برای رسیدن به اهداف خود گام بردارید.2

امید چه تمایزی با سایر ابزارهای موفقیت دارد؟

فیلیپ مگالتا (Philip R. Magaletta) و جی اولیور (J.M. Oliver) امید و خودکارآمدی و خوش‌بینی را اندازه‌گیری کرده و دریافتند امید یک سر و گردن بالاتر از دو ابزار دیگر است. آنها تأثیرات خاصی را هم یافتند: عنصر اراده در امید، استقلال را از خودکارآمدی متمایز کرد و عنصر راه‌های امید، استقلال خوش‌بینی را رقم زد.

در مطالعه‌ی دیگری که به تازگی در مطبوعات سروصدا به پا کرده، کرین رند (Kevin Rand) و همکارانش دریافتند بالاتر و فراتر از نمرات آخر ترم، این امید است که نمرات را در مدرسه‌ی حقوق تعیین می‌کند، نه خوش‌بینی. جالب اینجاست که نمرات پایان ترم، حتی پیش‌بینی قابل توجهی از نمره‌ی کل مدرسه‌ی حقوق هم نبودند. به نظر می‌رسد اگر بخواهید عملکرد مدرسه‌ی حقوق را پیش‌بینی کنید، ارزیابی ۱۲ ترم امید بهتر از نگاهی به نمرات پایان ترم دانشجوهاست! علاوه بر اینها، هم امید و هم خوش‌بینی به طور منحصربه‌فردی رضایت از زندگی بیشتری را در پایان ترم اول به همراه می‌آوردند.

ما ترجیح می‌دهیم فکر کنیم که توانایی فعلی، بهترین پیش‌بینی‌کننده‌ی موفقیت آینده است. اهمیت توانایی فعلی را به این خاطر بنا کردیم که آزمایش و منحصر کردنِ مکانیسم‌ها خیلی خوب برای شکل دادن به این باور ایجاد شده‌اند. مطالعات مهم روان‌شناسی نشان می‌دهند توانایی مهم است، اما این ابزارها هستند که واقعا آدم‌ها را به جایی که می‌خواهند می‌رسانند. اغلب اوقات این ابزارها حتی به شما کمک می‌کنند آن توانایی را که هرگز فکر نمی‌کردید داشته باشید، بروز دهید. امید، با اراده و راه‌هایش، یکی از مهم‌ترین ابزارهاست.3

پی نوشت:
1.www.motalesharif.com
2.www.honarehzendegi.com
3.www.chetor.com