انسان موضوعي را به صورت هاي مختلف در خواب مي بيند، تعبير آن چگونه است؟ آيا به کتاب هاي تعبير خواب موجود مي توان اعتماد کرد؟

درباره اين سؤال اولاً بايد گفت: اين كه انسان گاهي در عالم رؤيا و خواب موضوعي را به صورت هاي مختلف مي بيند، علل و عوامل دروني و بيروني متعددي ممكن است در آن نقش داشته باشد، مثلاً شرايط روحي، پر بودن معده، خستگي، وضع آب و هوا مثل گرما و سرما و مانند آن سبب مي شود كه يك چيز را به صورت هاي مختلف در خواب ببيند. يا مثلاً برخي سجاياي اخلاقي نيز سبب مي شود كه يك شيء به چند صورت براي انسان در خواب جلوه كند. دليل همه اين امور آن است كه قوه خيال انسان همواره در حال صورت سازي است لذا ممكن است در برخي افراد كه قوة خيالشان در تحت تربيت قوه عاقله آنان به خوبي تربيت و مهار نشده يك صورت را كه در خواب مي بيند به چند صورت ديگر در بياورد و به رؤيت انسان برساند، و يا آن يكي را چندين بار شكل و صورت خاصي بدهد و تغيير دهد و به رؤيت انسان برساند. در حالي كه در واقع يك شيء بيشتر نبوده اما قوه خيال او را به اشكال مختلف در مي آورد و ارائه مي دهد. و يا مثلاً برخي اشياء را به ضد آن صورت مي دهد، و ممكن است چندين بار اين كار را تكرار كند. اين گونه خواب را اصطلاحاً «اضغاث احلام» و يا «خواب هاي آشفته» مي گويند كه يا تعبير ندارد و يا تعبير آنها به آساني ممكن نيست، و نوعاً بسياري از خواب هاي افراد چون طبق شرايط نيست مثلاً يا با معده پر خوابيده و يا ناراحتي هاي روحي دارد، و يا در شرايط نامساعد هوايي خوابيده و مانند آن، از اين قبيل است.[1]ثانياً: چون مسئله خواب ديدن و رؤيا مسئله اي بسيار پيچيده است، لذا تعبير خواب كار آساني نيست و هر كسي از عهدة آن بر نمي آيد. استاد علامه حسن زاده آملي مي فرمودند كه چون معبِر يعني تعبيركنندة خواب بايد براي تعبير خواب افرادي كه خواب ديده تمام شرايط آن را بررسي كند و با توجه به آن شرايطي كه خواب در آن ديده شده رؤياي او را تعبير كند و در حقيقت به تمام آنچه در خواب ديده شده برسد لذا هرگز نمي توان از طريق آنچه در كتاب هاي تعبير خواب آمد، خواب افراد را تعبير نمود، چون بالاخره هر كسي در شرايط خاصي قرار دارد و خوابي كه مي بيند بايد با توجه به شرايط آن تعبير شود. طبق اين فرمايش ايشان، تعبير خواب را نمي توان از طريق كتاب هاي تعبير خواب بدست آورد، بايد هر كسي براي تعبير خوابش به كساني كه واقعاً در آن رشته وارد است مراجعه نمايد.
به همين دليل است كه گفته شده: معبِر بايد نخست نام و مقدار و مرتبت و مذهب و سيرت، و عقل و فهم و علم و ادب كسي را كه خواب ديده بداند. و هم چنين از او بپرسد كه وقت خواب ديدن او در شب بوده يا در روز و در چه فصل سال بوده است؟ همه اين امور در تعبير خواب نقش دارد.[2]از مجموع اين مطالب بدست مي آيد كه اعتماد به كتاب هاي تعبير خواب درست نيست و از آن طريق خواب قابل تعبير نيست و براي تعبير خواب بايد به كارشناس آن مراجعه شود تا او با توجه به شرايط خاصي، خواب شخصي را تعبير نمايد.

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. ناصر مكارم، تفسير نمونه، ج 16، ص 404، تهران: نشر دارالكتب الاسلاميه، 1379ش.
2. همان، ج 19، ص 481.
3. همان، ج 9، ص 312.
 
پي نوشت ها:
[1] . طباطبائي، سيد محمد حسين، تفسير الميزان، با ترجمه سيد محمدباقر موسوي همداني، قم: دفتر انتشارات اسلامي، 1366 ش، ج 11، ص 369 ـ 371.
[2] . كليات و كامل تعبير خواب، تهران: نشر گنجينه، 1380 ش، فصل 14، ص 36.