اهمیت تزکیه نفس
آثار جاویدان نفس زکیه و غیر زکیه در قیامت، اهمیت تزکیه نفس را آشکار می سازد. اگر آدمی اندکی به تجسم گناهان خود در قیامت، وحشت و اضطراب حشر و نشر، عذاب های جهنم و یا نعمت ها و ثواب های بهشت، توجه کند؛ در دنیا چیزی را با تزکیه نفس معاوضه نخواهد کرد.
قال علی علیه السلام:
«ایهَاالنَّاسُ تَوَلَّوْا مِنْ انْفُسِکمْ تَأدیبَها وَاعْدِلُوا بِها عَنْ ضَراوَةِ عاداتِها»[1] [ای مردم، خود مسئولیت تربیت نفس خویشتن را به عهده گیرید و آن را از کشش عادتها بازدارید.]
و در جای دیگر فرموده است:
«اعْجَزُ النَّاسِ مَنْ عَجَزَ عَنْ اصْلاحِ نَفْسِه»[2] [عاجزترین مردم کسی است که از اصلاح خود عاجز باشد.]
البته تهذیب و تزکیه نفس برای کسانی که رهبری معنوی جامعه را برعهده دارند، لازم تر است. چه اینکه رهبر و حاکم بایستی نسبت به زیردستان خود روانی سالم تر داشته باشد تا قادر به هدایت جامعه گشته و آن را از مفاسد بازدارد.
قال علی علیه السلام:
«مَنْ نَصَبَ نَفْسَهُ لِلنَّاسِ اماماً فَلْیبْدَءُ بِتَعْلیمِ نَفْسِهِ قَبْلَ تَعْلیمِ غَیرِه»[3] [کسی که که خود را امام مردم می داند، قبل از تعلیم دیگران باید نفس خود را تعلیم دهد.]
و نیز همان حضرت می فرمایند:
«کیفَ یهْدی غَیرَهُ مَنْ یضِلُّ نَفْسَهُ؟ کیف ینْصِحُ غَیرَهُ مَنْ یغُشُّ نَفْسَهُ؟ کیفَ یعْدِلُ فی غَیرِه مَنْ یظْلِمُ نَفْسَهُ؟»[4] [چگونه دیگری را راهنمایی کند در حالیکه خودش گمراه است؟ چگونه به کسی پندی دهد در حالیکه خودش آلوده است؟ چگونه در مورد کسی به عدالت رفتار کند در حالیکه به خودش ستم روا می دارد؟]
پی نوشت ها:
[1] نهج البلاغه- حکمت 351 به ترتیب فیض و 359 به ترتیب صبحى.
[2] غرر الحکم.
[3] نهج البلاغه- حکمت 70 به ترتیب فیض و 73 به ترتیب صبحى.
[4] غرر الحکم.
منبع: حوزه نت