اسوه به معناي الگو، نمونه، سرمشق و پيشوا آمده است. کلمه اسوه در بردارنده نکته ايست و آن اين که شيئي يا فردي که الگو و نمونه قرار مي گيرد بايد داراي ويژگي هاي خاصي باشد که در نزد پيروان، مطلوبيت داشته باشد. هر نوعي از الگو، داراي ويژگي و صفات خاص خويش است و هر کس، شيئي يا فردي را بدان جهت الگو قرار مي دهد و مي خواهد مانند آن شود و به صفات و کمالات برجسته اي که در او مشاهده مي شود آراسته گردد. الگو قرار گرفتن يک موجود، گاهي از يک جهت است و گاهي از چند جهت و گاهي در تمامي ابعاد. هر شخص براساس انگيزه و هدفي که در حيات خويش دارد، الگو و پيشوايي را برمي گزيند تا خود را از روي او بسازد.
فردي که اسلام را به عنوان مکتب حيات بخش (که به تمام ابعاد وجود انسان توجه دارد)، انتخاب مي کند، به هدفي روي مي آورد که اسلام براساس فطرت انساني پيشنهاد مي کند. لذا متوجه اسوه اي مي شود که ويژگي هاي خاص مکتب توحيدي را در تمامي ابعاد داشته باشد تا بتواند در تمام جهات، به او اقتدا کند و خود را مانند او بسازد و بدين وسيله به صفات و کمالات انساني مزين گردد و به مطلوب شايسته برسد. قرآن کريم شخص پيامبر اسلام را اسوه حسنه و کامل معرفي مي کند و مي فرمايد: “مسلماً براي شما در زندگي رسول خدا سرمشق نيکويي بود، براي آنها که اميد به رحمت خدا و روز رستاخيز دارند و خدا را بسيار ياد مي کنند.” (1)
هنگامي که به لحظه لحظه زندگاني فاطمه زهرا (سلام الله عليها) مي نگريم، درمي يابيم که فاطمه (عليها سلام) داراي شخصيت والاي الهي و انساني و شبيه رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلم) در تمام جهات است و مانند بودن او در اصل وجود، حقيقتي است که با توجه به بيانات پدر بزرگوارش جايي براي ابهام و ترديد نيست. چنان که راوي نقل مي کند که پيامبر اکرم (صلي الله عليه و آله و سلم) بيرون آمد و او دست فاطمه را گرفته بود.
پس فرمود: “کسي که او را نمي شناسد او فاطمه دختر محمد است، او پاره تن و قلب من است، او روح من است که در بين او پهلوي من قرار دارد، پس کسي که او را اذيت نمايد، به راستي مرا اذيت نموده و کسي که مرا آزار دهد، به راستي خدا را آزار داده است.” (2)
اضافه بر مانند بودن او به رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلم) که خود قرينه اي کامل و تام بر اسوه بودن اوست، قرائن ديگري وجود دارد که تأييد بر الگو بودن او مي نمايد به عنوان نمونه:عايشه وديگران از پيامبر (صلي الله عليه وآله و سلم) روايت کرده اند که آن حضرت فرمود: ” اي فاطمه! بر تو بشارت باد؛ که خداي متعال تو را بر زنان جهانيان و بر زنان اسلام که بهترين دين است، برگزيد.” (3)
رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلم) شخصيتي بسيار عظيم است که تمام گفتار، کردار، حرکات و سکناتش براي ما حجت است. او از طريق وحي و از روي علم و حکمت و بر اساس معيار الهي سخن مي گويد. اگر در مورد شخصي سکوت مي کند، اگر از شخصي تعريف و تمجيد کرده يا شخصي را نکوهش مي کند، از روي حکمت و حق است. چرا که خداوند متعال در قرآن کريم مي فرمايد: “هرگز از روي هواي نفس سخن نمي گويد؛ آنچه مي گويد، چيزي جز وحي که بر او نازل شده، نيست.” (4)
رسول اسلام (صلي الله عليه و آله و سلم) دخترش فاطمه (سلام الله عليها) را گرامي داشته و به نيکويي ستوده است. تمجيد از آن بانوي بزرگ ، نه به جهت آن است که او فرزند آن حضرت بوده و عاطفه پدري موجب شده که دخت گرامي اش را به خوبي و نيکي بستايد و صفات نيکي را به او نسبت بدهد، بلکه ستودن فاطمه براساس حقيقت او و ظهور صفات و کمالات معبود در روح او بوده است. او عظيمه و مطهره است. مدح رسول خدا (صلي الله و آله و سلم) از او، آشکار کردن حقيقت موجود در اوست. خداوند پيامبر اسلام (صلي الله عليه و آله و سلم) و ائمه را بر رجال عالم اختيار نمود و آنها را انسان هاي کامل و الگو و حجت بر همه قرار داد، به همين نحو، فاطمه (سلام الله عليها) را الگو و حجت بر تمام مردم جهان ـ اعم از زن و مردـ قرار داد؛ اقتداي به او، اقتدا به رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلم) و ائمه معصومين مي باشد…
«برگرفته از کتاب “فاطمه کيست؟”، تأليف محمدرضا امين زاده
بسم الله الرحمن الرحيم
همانا ما کوثر را به تو عطا کرديم پس براي پروردگارت نماز بخوان و قرباني کن. سوره مبارکه کوثر آيه 2-1
خداوند از خشم فاطمه خشمگين و به سبب خشنودي او خشنود مي شود، فاطمه پاره تن من است، هر کس او را بيازاد مرا آزرده است آن کس که با او دوستي ورزد با من دوستي ورزيده است. فاطمه قلب و روح من است، فاطمه بانوي زنان دو جهان است.

پيامبر اکرم (ص)

حضرت فاطمه زهرا (س) روز بيستم جمادي الثاني سال پنجم بعثت، در مکه به دنيا آمد، ايشان وارث صفات بارز مادر گراميشان خديجه بود. در بخشش و بلندنظري و حسن تربيت وارث مادر بزرگوارش و در سجاياي ملکوتي وارث پدر بزرگوارش بود.

فاطمه (س) در نگاه حضرت مهدي (س)

حضرت مهدي (عج) که جهان را با ظهور و احکام نوراني خود متحول مي کند و عدالت را در تمام زمين حاکم مي گرداند فرموده اند: دختر رسول خدا براي من سرمشق و الگوي نيکويي است.
حضرت مهدي (عج) حضرت فاطمه زهرا را الگو و اسوه در رفتار و برنامه حکومتي خود مي داند.

فاطمه (س) در انديشه امام خميني رحمه الله عليه

حضرت امام خميني (ره) از فرزندان حضرت زهرا (س) است و در مکبت او پرورش يافته و عمر شريف خويش را در اهداف والاي اسلام و اهل بيت (ع) سپري نموده است. هم زماني ميلاد امام خميني و ميلاد فاطمه زهرا (س) بر اهميت اين مناسبت، دو چندان افزوده است.
حضرت امام در برخي از پيام ها و سخنراني هاي خود به ترسيم و توصيف شخصيت جاودانه فاطمه زهرا (س) پرداخته اند، اما به اين نکته نيز بايد توجه داشت که آنچه بيان کرده اند تنها اشاره به بخشي از فضايل بي پايان و وصف ناشدني زهراي مرضيه (س) است. که تبيين همه آن، اصولاً از قدرت بشر خارج است.
اينک سخنان حضرت امام را تحت عناويني چند، به شما خواننده گرامي تقديم مي داريم:

1-فاطمه (س) مايه افتخار

در دنيايي که در آن زندگي مي کنيم، از گذشته تا حال، انسان ها بر حسب ديدگاه خود از جهان و انسان و زندگي، به اشياء يا اشخاصي افتخار مي کرده اند و آنها را مايه فخر و مباهات خود دانسته اند، اما حضرت امام، فاطمه زهرا (س) را مايه افتخار مي دانند.
الف)افتخار جهان هستي
روز پر افتخار ولادت زني است که از معجزات تاريخ و افتخارات عالم وجود است.
“زني که عالم به او افتخار دارد.”
ب) افتخار خاندان وحي
“زني که افتخار خاندان وحي است، و چون خورشيدي بر تارک اسلام مي درخشد.”
“تاريخ اسلام گواه احترامات بي حد رسول خدا (ص) به اين مولود شريف است.”
ج)افتخار پيروان او
“براي زن ها کمال افتخار است که روز تولد حضرت صديقه را روز زن قرار داده اند.”

2- فاطمه (س) تجلي کمال است.

“تمام هويت انساني در او جلوه گر است.”
“تمام ابعادي که براي زن و براي يک انسان متصور است در فاطمه زهرا (س) جلوه کرده و بوده است”
“يک انسان به تمام معني انسان، تمام نسخه انسانيت، تمام حقيقت زن، تمام حقيقت انسان،… تمام حيثيت زن، تمام شخصيت زن.”

3-مقامات معنوي حضرت زهرا (س)

الف) نور او قبل از خلقت بشر آفريده شده است.
“اصولاً رسول اکرم (ص) و ائمه (عليهم السلام) طبق رواياتي که داريم قبل از اين عالم، انواري بوده اند در ظل عرش… و مقاماتي دارند الي ماشاءالله… چنانکه به حسب روايات اين مقامات معنوي براي حضرت زهرا (س) هم هست.”
ب) موجودي ملکوتي و جبروتي است
“او (فاطمه زهرا) موجود ملکوتي است که در عالم انسان ظاهر شده است، بلکه موجود الهي جبروتي در صورت يک زن ظاهر شده است.”
“معنويات، جلوه هاي ملکوتي، جلوه هاي الهي، جلوه هاي جبروتي، جلوه هاي ملکي و ناسوتي همه در اين موجود است.”
ج) مجمع اوصاف انبياء (ع)
“در روز ولادت حضرت زهرا (س) همچون زني متولد مي شود که تمام خاصه هاي انبياء در اوست.”
د) تسبيحات فاطمه زهرا بهترين تعقيبات نماز
“و ازجمله تعقيبات شريفه، تسبيحات صديقه طاهره (س) است که رسول خدا (ص)، آن را به فاطمه (س) عطا فرمود. از حضرت صادق (ع) مرويست که اين تسبيحات در هر روز، در تعقيبات هر نمازي پيش من محبوب تر است از هزار رکعت نماز در هر روز.”
و) مراوده با جبرئيل، بالاترين فضيلت زهرا (س)
“من راجع به حضرت صديقه (س) خودم را قاصر مي دانم ذکري بکنم، فقط اکتفا مي کنم به يک روايت که در کافي شريفه است و با سند معتبر نقل شده و آن روايت اين است که حضرت صادق (ع) مي فرمايد:
فاطمه (س) بعد از پدرش 75 روز زنده بودند و حزن و شدت بر ايشان غلبه داشت و جبرئيل امين مي آمد خدمت ايشان و به ايشان تعزيت عرض مي کرد و مسائلي از آينده نقل مي کرد. ظاهر روايت اين است که در اين 75 روز، مراوده اي بوده است يعني رفت و آمد جبرئيل زياد بوده است و گمان ندارم که غير از طبقه اول از انبياء عظام درباره کسي اينطور وارد شده باشد…
مسأله آمدن جبرئيل براي کسي يک مسأله ساده نيست، خيال نشود که جبرئيل براي هر کسي مي آيد و امکان دارد بيايد، اين يک تناسب لازم است بين روح آن کسي که جبرئيل مي خواهد بيايد و مقام جبرئيل که روح اعظم است، چه ما قائل بشويم به اين که قضيه تنزل جبرئيل ، به واسطه روح اعظم خود اين ولي است يا پيغمبر است، او تنزيل مي دهد او را وارد مي کند تا مرتبه پايين يا بگوييم که خير، حق تعالي اورا مأمور مي کند که برو و اين مسايل را بگو…تا تناسب مابين روح اين کسي که جبرئيل مي آيد پيش او و بين جبرئيل که روح اعظم است نباشد، امکان ندارد اين معنا، و اين تناسب بين جبرئيل که روح اعظم است و انبياء درجه اول بوده است مثل رسول خدا و موسي و عيسي و ابراهيم و امثال اين ها، بين همه کس نبوده است….
در هر صورت من اين شرافت و فضيلت را از همه فضايلي که براي حضرت زهرا ذکر کرده اند، با اين که آنها هم فضايل بزرگي است، اين فضيلت را من بالاتر از همه مي دانم… و اين از فضايلي است که مختص حضرت صديقه (س) است.”

سخناني گوهربار در مورد مادر:

بهشت زير قدم هاي مادران است. پيامبر اکرم (ص) حق مادرت بر تو اين است که بداني او تو را در جايي حمل کرده است که هيچ کس حمل نمي کند و از ميوه دلش آن به تو داد که هيچ کس به ديگري نمي دهد. امام سجاد (ع)
خداوند به سپاسگزاري از خود پدر و مادر فرمان داده است کسي که از پدر و مادرش سپاسگزاري نکند، خداوند را سپاس نگفته است. امام رضا (ع)
ما به انسان سفارش کرديم که به پدر و مادرش نيکي کند، مادرش او را با رنج حمل کرد و با رنج بر زمين نهاد.
سوره مبارکه احقاف، آيه 15
منبع:نشريه روشنان،شماره 5
/خ