بيترديد يكي از نيرومندترين غرايز، نيروي شهوت و غريزة جنسي است كه از ابتداي زندگي در وجود آدمي نهفته است. اين غريزه تا زمان بلوغ، همچنان دوران آرام و بيتحركي را پشت سر ميگذارد؛ امّا به مجرد شروع دوران نوجواني، آرام آرام زمان بيداري و طغيان آن فرا ميرسد و رفته رفته تمام وجود نوجوان و جوان را در برميگيرد. همه جوانان كما بيش با اين وضعيت روبرو ميشوند، بزرگترها نيز اين دوره را پشت سر گذاشتهاند. آنچه افراد با هم متفاوت مي كند، اين است كه برخي با ايمان قوي و عزم و ارادة استوار در برابر نيروي شهوت ميايستند و مقاومت ميكنند؛ يعني براي شخصيت خود احترام قائلاند و لذا خود را به كارهاي زشت و ناپسند آلوده نميسازند؛ امّا عدهاي هم وجود دارند كه نميتوانند مقاومت كنند و نيروي شهوت را در خود كنترل نمايند.
علي ـ عليه السّلام ـ ميفرمايد: «من كرمت عليه نفسُه، هانت عليه شهواته»[1] كسي كه كرامت و ارزش خود را بشناسد، شهوت نميتواند بر او غلبه كند.
برخي از آثار توجه به مسائل جنسي:
تحقيقات روان شناختي نشان ميدهد كه فكر بيش از حدّ در مورد مسائل جنسي و گرفتار شدن در دام اينگونه اعمال باعث اختلالات رواني در فرد ميشود. ضعف ايمان، بيماري جسمي و روحي، گوشه گيري و انزوا، شكست در زندگي، ضعف اعصاب و… برخي از آثار و پيامدهاي آن ميباشد. يكي از دانشمندان ميگويد: «اين كار جوان را بسيار خسته ميكند به طوري كه همواره خجل و شرمسار است و خود را مجرم و گناهكار ميپندارد.»[2]افرادي كه اين پيامدها را نميدانند ممكن است ناخواسته به دام شهوت مبتلا شوند؛ امّا وقتي اين مسائل را درك كنند،قطعاً از آن دست برميدارند. شايد برخي افراد ابتدا باور نكنند امّا وقتي تجربه كردند و پس از مدتي ديدند كه واقعاً احساس گناه سراپاي وجود انسان را فرا ميگيرد، جداً تصميم ميگيرند كه از آن دست بردارند، توبه كردن هم اينجاها كاربرد دارد.[3]
توصيه هايي براي مهار شهوات
1. تقويت ايمان:
اگر معنويت و ايمان را در خويش تقويت كنيد، ملكهاي در شما ايجاد ميشود كه از انجام هر گونه گناه باز ميدارد و به شما اجازه نميدهد كه ارزش و منزلت خود را با اين كارها از بين ببريد. اين بخش را خوب مطالعه كنيد و در زندگي خود جداً براي آن برنامه ريزي كيند. بسياري از مشكلات ما و اساساً مشكل عصر ما و جوانان جامعه همين كمبود معنويت و ايمان مذهبي است كه اگر اين مشكل حل شود، بسياري از مشكلات ديگر حل خواهد شد.
2. تجديد نظر در عمل و رفتار:
در عمل و رفتار خود بايد تجديد نظر كنيد و بيشتر دقت داشته باشيد تا از رفتارهايي كه ميل جنسي و شهوت را در شما تحريك ميكند، دوري نماييد.[4]3. كار مداوم:
يكي از عوامل مؤثر در جلوگيري و كنترل شهوت كار مداوم است. كارهاي بدني از رنج روحي ما ميكاهد و از شهوت نيز جلوگيري ميكند. كار هم از لحاظ آنكه باعث صرف انرژي و نيروي بدني ميشود و هم از لحاظ آنكه فكر و ذهن انسان را به خود مشغول ميكند، ميتواند از افكار ناسالم و كارهاي نادرست و نابهنجار جلوگيري كند.
4. ورزش:
ورزش يكي ديگر از راهكارهاي جلوگيري از فشارهاي جنسي است. علاوه بر اينها سعي كنيد.
5. كنترل فكر:
در مواقعي كه تنها هستيد، ذهن و فكر خود را از مسايل كه سرانجام به بروز نياز جنسي منجر ميشود،باز داشته و بيشتر به ياد خدا باشيد. به اين نكته توجه داشته باشيد كه خداوند ناظر بر تمامي اعمال ماست، حتي در جاهاي خلوت كه هيچ كسي نيست، خداوند ما را ميبيند، اگر خداي ناكرده گناه كنيم علاوه بر آثار و پيامدهاي منفي كه در جسم و روح ما ميگذارد، آبروي ما نزد خدا هم ميرود.
6. ازدواج:
سومين راهكار اين است كه زمينه ازدواج را فراهم نماييد.[5]البته لزومي ندارد كه فوراً ازدواج كنيد، ميتوانيد مقدمات ازدواج را كم كم فراهم كنيد، و در زمان مناسب مثلاً يك سال بعد عقد نماييد. اگر به مقدمات ازدواج اقدام كنيد، ذهن و فكر شما بيشتر روي آن متمركز ميشود و به اميد فرداي بهتر و زندگي آبرومندانه از هر كار ديگري منصرف خواهيد شد.
خداوند متعال كه آفرينندة انسان است و خصوصيات و فطريات و غرايز او را ميداند، آفريدن زن و مرد و قرار گرفتن آنها در كنار يكديگر را سبب مودت و رحمت و آرامش انسان و نيز ارضاي غرايز به صورت صحيح آن ميداند. در اين باره ميفرمايد: «از آيات و نشانههاي حكيمانة خداوند اين است كه براي شما از جنس خودتان همسراني قرار داد، تا در كنار آنان آرامش يابيد و ميان شما مهر و محبت و رحمت قرار داد، به درستي كه در اين كار خداوند دلايل حكيمانهاي است.[6]»
7. کنترل ورودي چشم،گوش و شکم:
توصيه هايي براي مهار شهوات
1. تقويت ايمان:
اگر معنويت و ايمان را در خويش تقويت كنيد، ملكهاي در شما ايجاد ميشود كه از انجام هر گونه گناه باز ميدارد و به شما اجازه نميدهد كه ارزش و منزلت خود را با اين كارها از بين ببريد. اين بخش را خوب مطالعه كنيد و در زندگي خود جداً براي آن برنامه ريزي كيند. بسياري از مشكلات ما و اساساً مشكل عصر ما و جوانان جامعه همين كمبود معنويت و ايمان مذهبي است كه اگر اين مشكل حل شود، بسياري از مشكلات ديگر حل خواهد شد.
2. تجديد نظر در عمل و رفتار:
در عمل و رفتار خود بايد تجديد نظر كنيد و بيشتر دقت داشته باشيد تا از رفتارهايي كه ميل جنسي و شهوت را در شما تحريك ميكند، دوري نماييد.[7]3. كار مداوم:
يكي از عوامل مؤثر در جلوگيري و كنترل شهوت كار مداوم است. كارهاي بدني از رنج روحي ما ميكاهد و از شهوت نيز جلوگيري ميكند. كار هم از لحاظ آنكه باعث صرف انرژي و نيروي بدني ميشود و هم از لحاظ آنكه فكر و ذهن انسان را به خود مشغول ميكند، ميتواند از افكار ناسالم و كارهاي نادرست و نابهنجار جلوگيري كند.
4. ورزش:
ورزش يكي ديگر از راهكارهاي جلوگيري از فشارهاي جنسي است. علاوه بر اينها سعي كنيد.
5. كنترل فكر:
در مواقعي كه تنها هستيد، ذهن و فكر خود را از مسايل كه سرانجام به بروز نياز جنسي منجر ميشود،باز داشته و بيشتر به ياد خدا باشيد. به اين نكته توجه داشته باشيد كه خداوند ناظر بر تمامي اعمال ماست، حتي در جاهاي خلوت كه هيچ كسي نيست، خداوند ما را ميبيند، اگر خداي ناكرده گناه كنيم علاوه بر آثار و پيامدهاي منفي كه در جسم و روح ما ميگذارد، آبروي ما نزد خدا هم ميرود.
6. ازدواج:
سومين راهكار اين است كه زمينه ازدواج را فراهم نماييد.[8]البته لزومي ندارد كه فوراً ازدواج كنيد، ميتوانيد مقدمات ازدواج را كم كم فراهم كنيد، و در زمان مناسب مثلاً يك سال بعد عقد نماييد. اگر به مقدمات ازدواج اقدام كنيد، ذهن و فكر شما بيشتر روي آن متمركز ميشود و به اميد فرداي بهتر و زندگي آبرومندانه از هر كار ديگري منصرف خواهيد شد.
خداوند متعال كه آفرينندة انسان است و خصوصيات و فطريات و غرايز او را ميداند، آفريدن زن و مرد و قرار گرفتن آنها در كنار يكديگر را سبب مودت و رحمت و آرامش انسان و نيز ارضاي غرايز به صورت صحيح آن ميداند. در اين باره ميفرمايد: «از آيات و نشانههاي حكيمانة خداوند اين است كه براي شما از جنس خودتان همسراني قرار داد، تا در كنار آنان آرامش يابيد و ميان شما مهر و محبت و رحمت قرار داد، به درستي كه در اين كار خداوند دلايل حكيمانهاي است.[9]»
7. کنترل ورودي چشم،گوش و شکم:
صحنههاي محرک را نبينيد و نوشتههاي شهوت انگيز را نخوانيد و آهنگ يا صدايي را که محرک هستند را نشنويد. از غذا هاي حلال بخوريد ولي در خوردن غذاهاي پر کالري و ادويه جات افراط نکنيد. صحنههاي محرک را نبينيد و نوشتههاي شهوت انگيز را نخوانيد و آهنگ يا صدايي را که محرک هستند را نشنويد. از غذا هاي حلال بخوريد ولي در خوردن غذاهاي پر کالري و ادويه جات افراط نکنيد.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. آيت الله حسين مظاهري، عوامل كنترل غرايز در زندگي انسان، موسسه ذكر، چ 11، 1378.
2. زين العابدين دست داده، دريچهاي به آسمان، (راههاي پيشگيري از گناه) مجتمع فرهنگي مصلي نژاد، چ اوّل، 1377.
3. دنياي نوجوان، محمد رضا شرفي، قم، منادي تربيت تربيت.
پي نوشت ها:
[1] . آمدي، غرر الحكم، دانشگاه تهران، چاپ چهارم، ج 7، ص 393.
[2] . شرفي، محمد رضا، دنياي نوجوان، انتشارات تربيت، چاپ اوّل، 1370، ص 176 ـ 177.
[3] . براي مطالعه بيشتر ر.ك: جعفري، محمد حسين، توبه زيباترين پوزش، موسسه نشر فائز، چاپ دوازدهم، فصل 1، 2 و 4؛ و نيز: حسن زادة آملي، حسن، توبه، گردآوري ابراهيم احمديان، انتشارات فلم، چاپ دوم، 1380، فصل 2و 8.
[4] . مظاهري، حسين، عوامل كنترل غرايز در زندگي انسان، موسسه ذكر، چاپ يازدهم، 1378، ص 182 به بعد.
[5] . براي مطالعه بيشتر ر.ك: مظاهري، علياكبر، جوانان و انتخاب همسر، دفتر تبليغات اسلامي، چاپ سوّم، 1374.
[6] . روم/21.
[7] . مظاهري، حسين، عوامل كنترل غرايز در زندگي انسان، موسسه ذكر، چاپ يازدهم، 1378، ص 182 به بعد.
[8] . براي مطالعه بيشتر ر.ك: مظاهري، علياكبر، جوانان و انتخاب همسر، دفتر تبليغات اسلامي، چاپ سوّم، 1374.
[9] . روم/21.