بقعه شاهزاده غیب – زیراهک
بقعه شاهزاده غیب، در شهرستان تنگستان، بخش دلوار، دهستان بوالخیر، در حدود ۵۰۰ متری شمال شرقی زیراهک و حدود ۸۰ متری غرب جاده ساحلی بوشهر – دیر واقع شده است. طول جغرافیایی آن، ۵۱ درجه و ۱۴ دقیقه و عرض آن ۲۸ درجه و ۱۸ دقیقه است.
بنای سنگ و گچی قبلی که حدود هفتاد سال قدمت داشت و توسط بنایی به نام استاد عوض خدری ساخته شده بود، بعد از سه مرحله مرمت و بازسازی سرانجام در سال ۱۳۷۷ خورشیدی تخریب شد و به جای آن، بنای فعلی که از سیمان و بلوک و به صورت هشت ضلعی است، با کمک مالی حاج حبیب خدری، زیرآهکی اصل و ساکن چغادک و نذورات و به سرپرستی حاج مالک خدری احداث گشت. مدخل ورودی این اتاق، در سمت شرق و درون ایوانی ستون دار باز می شود و در اضلاع مختلف دارای چند پنجره جهت نورگیری و تهویه هواست. دیوارها از خارج پلاستر سیمان و از داخل گچ اندود شده اند و روی آن ها تصاویر منسوب به ائمه (علیهم السلام) ع و اماکن مذهبی نصب شده است. کف بنا سیمانی و مفروش به موکت است و بر فرازش گنبدی سرپوشی شکل با قطر دو متر که چهار ستون با فاصله دو متر آن را محکم نگه داشته، استوار شده است. زیر گنبد، قبری چهار گوش به ابعاد ۷۰× ۱۷۵ و ارتفاع ۳۰ سانتی متر دیده می شود که روی آن، پارچه ای سبز کشیده شده و فاقد سنگ قبر و ضریح است.
متأسفانه با تمام تفحصی که انجام گرفت، نام اصلی و سلسله نسب مدفون در بقعه به دست نیامد. با این وجود، برخی آگاهان محلی معتقدند که سید فتح الله که مدتی متولی این بقعه بوده، تذکرۂ شاهزاده غیب را داشته است. ناگفته نماند که سید فتح الله، اهل فارس و مدتها ساکن دشتی و تنگستان بوده است. در این جا با یکی از دختران سادات دشتی ازدواج می کند ولی صاحب ای پسر نمی شود. بعد از فوت، جسدش به نجف اشرف منتقل و در وادی السلام و دفن می شود. امید است در آینده با به دست آمدن اسناد و مدارک ایشان، نسب ان امامزادگان منطقه، به خصوص نسب این شاهزاده معلوم گردد.
شاهزاده غیب، مورد اعتقاد مردم منطقه به ویژه اهالی روستاهای زیراک و بریکان بوده و بقعه اش محل نذر و نذور اهالی آن سامان است. دوستداران، ایام پنج شنبه به زیارتش می روند و در ایام گذشته، مراسم شب نهم ماه محرم در جوار همین بقعه برگزار می شده است.
از شاهزاده غیب کراماتی هم نقل شده که مشهورترین آنها تبدیل کیسه شکر به گندم است: بنا به نقل حاج شیخ محمد حسین نمازی ساکن بریکان، در زمان پهلوی، شخصی اهل طوی دراز دشتی که کارش تجارت شکر بوده، مورد تعقیب مأموران دولتی قرار می گیرد. وی فورا خود را به بقعه رسانده و شکرهایش را درون آن می گذارد. هنگامی که مأموران وارد بقعه می شوند و سرگونی ها را می گشایند، به جای شکر، گندم می بینند لذا در آنها را بسته و خارج می شوند. آن فرد چند روز بعد برگشته و شکرهایش را بدون این که کم و زیاد شده باشد، به طوی دراز منتقل می کند.
این بقعه، دارای امکاناتی چون آب لوله کشی، سرویس بهداشتی و آب انبار است. قبرستان و غسالخانه روستا در فاصله کمی از آن قرار گرفته است.
خادم زیارتگاه بعد از مرحوم سید فتح الله، مرحوم محمد بن علی خواجه بوده و در حال حاضر هم خانواده آقای حاج مالک خدری – که اصلشان از دشتی است . افتخار خادمی این بقعه را دارند.
منابع:
1. دکتر محمد حسین پاپلی یزدی، فرهنگ آبادی ها و مکان های مذهبی کشور، ص ۲۹۵.
2. گفتگو با آقای حاج مالک خدری، خادم بقعه، مورخ ۱۳۸۹/12/27
٣. گفتگو با حاج شیخ محمد حسین نمازی، ساکن بریکان، مورخ ۱۳۸۹/12/27
۴. گفتگو با خلیل خدری، رئیس شورای زیراهک، مورخ ۱۳۸۹/12/27
۵. مشاهدات نگارنده، مورخ ۱۳۸۸/3/14
منبع: زیارتگاههای استان بوشهر، دفتر سوم، غلامحسین هادی نژاد دشتی، انتشارات وثوق، چاپ اول، قم، 1388ش، صص 72-69