بنده در خانواده اي زندگي مي كنم كه مرتب به هم حرفهاي زشت مي زنند و پدر و مادرم مرتب با هم بداخلاقي مي كنند و به هم ناسزا مي گويند و خواهري هم دارم كه او هم تحت تأثير آنها حرف هاي ناسزا مي گويد و بسيار عصبي است.تكليف من در اين خانواده چيست؟

الف) وظيفه شما نسبت به خودتان
1 . به توانايي عملي خود كه سرمايه اي معنوي است ايمان داشته باشيد و با توكل به خدا و استفاده از مباحث روان شناختي همت به رفع اين مشكل كنيد (كه از جمله كارهاي مثبت شما استفاده از نظريات مشاورين امر است).
2 . صبر و شكيبايي را عنوان اصلي برنامه اصلاحي خود قرار دهيدو هرگز زود از كوره در نرويد و به اصلاح اميدوار باشيد.
3 . توجه داشته باشيد نگراني به تنهايي (بدون اقدام عملي در اصلاح)، فقط نگراني روي نگراني است پس از همين الان شروع كنيد آري همين الان ولي با برنامه.
4 . طبق نظر مربيان و كارشناسان تعليم و تربيت و روان شناسان، تغيير رفتار و اصلاح آن يك برنامة تدريجي است چرا كه اگر صفتي به شكل عادت (كه خود بر اثر تكرار و ترويج است) درآمده،به طوردفعي قابل تغيير نيست پس هر گامي (كلامي، رفتاري و…) كه شما در اين زمينه بر مي داريد در واقع گامي به سوي حل  مشكل است هر چند مشكل با تأخير حل شود.
5 . روحيه خود را ازدست ندهيدو به خود تلقين كنيد كه( تو مي تواني تو مي تواني) و به خواست خدا از پس اين مشكل بر مي آيييد.
6 . به عبادت (دعا، نيايش و…) ورزش، نشاط روحي و جسمي خود اهميت بدهيد چون در آن صورت است كه در نشاط آوردن و … مؤثر خواهيد بود..
7 . اطلاعات علمي خود را در زمينه حل اختلافات و تغيير رفتار كامل كنيد و از مشاوره در اين امر دريغ نكنيد.
8 . به خود بخاطر گام مثبتي كه در حل مشكل بر داشته ايد تبريك بگوييد و بگوئيد خواستن توانستن است.

ب) وظائف شما در قبال خواهرتان
نوجوانان و جوانان گاهي به علت وجود نقص عضو و يا بيماريهاي جسمي،گاهي به سبب فشارهاي محيطي (اجتماعي، مدرسه اي، خانواده و …) محروميت هاي عاطفي، شكست ها و ناكامي هاي حاصله از زندگي، نداشتن تجربه كافي در برخورد با مشكلات و عدم توانايي در حل آنها و پايين بودن سطح مقاومتشان دچار ناراحتي هاي عصبي (زود رنجي و… ) مي شوند و حالات و رفتارهاي مختلفي در اثر اين امر انجام مي دهند (فرياد زدن، گوشه گيري، گريه، پرخاش و ….)[1]وظيفه شما در مورد خواهرتان را در ضمن نكاتي بيان مي دارم
1 . كم بود عاطفي او را (بخاطر عدم سرمايه گذاري عاطفي كافي پدر و مادرتان بر او) جبران كنيد.
2 . با او در مورد چگونگي حل مشكل سخن بگوييد (و بگوييد كه همين كه براي حل مسأله تلاش كند به آرامش بهتري نسبت به عدم تلاش مي رسد).
3 . اختلاف ميان زن و شوهر اجتناب ناپذير است يعني هيچ خانواده اي نيست كه از اين اختلاف ها نداشته باشند حتي برخي وضعشان از اين امر به مراتب شديدتر است.
4 . از خواهرتان (به طور غير مستقيم) بخواهيد براي شما صحبت كند. از او سؤال‌ هايي بپرسيد كه نياز به تشريح داشته باشد (بله،خير نباشد) تا با بيان دردها و غصه هايش به آرامش برسد.
5 . روحيه اميد، گرايش به معنويت و توكل را در او زنده كنيد (او كه خالق من است در هر حال حافظ من است) به تعبير روان شناسان دعا و نيايش سه كاربرد مهم ايفا مي كند.[2]الف) بر زبان آوردن ناراحتي ها (كاهش ناراحتي هاي دروني، و رسيدن به آرامش نسبي)
ب) احساس اينكه شريك غمي داريم و تنها نيستيم (محرم رازي كه خصوصي ترين نامه هاي دلم را مي خواند همو كه قادر مطلق است و از مادر مهربان تر.
ج) دعا به انسان روحيه، اميد، نشاط و تحرك مي بخشد (اولين قدم به سوي عمل و حل مشكل)
6 . نگذاريد در لاك خود فرو رود و غصة مشكلاتش را بخورد به او اميد دهيد كه ما مي توانيم با كمك هم خانة خود را تبديل به گلستان سازيم و بوي عطرآگين آرامش را نيز به پدر و مادرمان هديه دهيم. پس مراقب باشيد اين ناراحتي، او را از دوستانش جدا نكند. به نشاط و تحرك او قوت بخشيد (گاهي مشكلات روحي باعث مي شود انسان سر از گوشه گيري و قطع رابطه ها درآورد.)
ج) وظايف شما نسبت به پدر و مادرتان
آمار، تحقيقات و تجربيات نشان مي دهد كه بيشترين عامل اختلاف بين زن و شوهر ريشه در سوء تفاهم دارد (يعني در واقع هيچ يك قصد اذيت و ناسازگاري ندارد و از وضع موجود نگران است) و اين امر ناشي از برداشت غلط طرفين از حرفها، سخنان، رفتارها، حركات و سكنات يكديگر است. به اين ترتيب كه فرد سخن ديگري را با توجه به سابقة ذهني خود، روحيه خود، فرهنگ خود و يا اطلاع نادرستي كه از گذشته در بايگاني ذهنش ذخيره كرده تفسير و ارزيابي مي كند.
يكي از وظايف مهم شما اين است كه مشكلات را ريشه يابي كنيد آيا اين مشكلات در زير مجموعة مسايل فوق (سوء
تفاهم ها) قرار مي گيرد يا نه خداي ناخواسته اين امر بخاطر مشكلات روحي رواني يكي از طرفين و عدم تحمل ديگري رخ مي دهد. اگر مشكل مشترك است پس برنامه هايي مشترك براي حل مشكل بايد به كار بريد ولي اگر بيشتر مشكل متوجه فردي خاص است بايد ضمن آموزش تكنيك هاي ارتباطي به اعضاء خانواده و سرمايه معنوي و مادي خود را روي مشكل آن شخص متمركز كنيم.
پرسشگر محترم شما قبل از اينكه بخواهيد مشكل را حل كنيد بايد با روحيات دو طرف نزاع آشنا شويد يك مرد چه روحياتي دارد، يك همسر و خانم خانه چه خصوصياتي و…؟
درپايان نکته اي را بايد متذکر شوم وآن اينست که هرکسي توانايي محدودي دارد که بايد متناسب با آن توانايي براي  فعاليت هاي خود برنامه ريزي کندوازخودانتظار داشته باشد.پرسشگر گرامي! اگر احتمال مي دهيد که مداخله شماتأثيري نداردوآنهابا بي توجهي به شما، باعث رنجش خاطر شما مي شوندواقدام شماجز دردسربراي شما، سودديگري ندارد،ازمداخله پرهيز نماييدوتنها به حفظ وتقويت روحي خودبپردازيد.
 
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. مردان مريخي و زنان ونوسي، ترجمه لوئيز عندليب، نشر علم، تهران.
2. آئين همسرداري، ابراهيم اميني، انتشارات دفتر تبليغات اسلامي.
3. روان شناسي خانواده، دكتر غلامرضا افروز.
4. خانواده متعادل، محمدرضا شرفي.

پي نوشت ها:
[1] .  خداياريفرد، محمد، مسائل نوجوانان و جوانان، ‌انتشارات سازمان انجمن اولياء‌و مربيان، 1378، ص 70، با كمي تغيير.
[2] . آيين زندگي، ترجمه جهانگير افخمي، انتشارات ارمغان، ص 196.