بیماری هپاتیت C چیست؟

هپاتیت C، بیماری است که  کبد، از بزرگترین و مهمترین غدد داخلی بدن انسان را درگیر و وظایف مهم آن شامل دفع سموم، ساخت پروتئین های حیاتی، تنظیم مصرف قند خون ، سوخت و ساز چربی ها و  ساخت برخی هورمون های ضروری را مختل می کند.  در بیماری‌ هپاتیت C،  بافت طبیعی کبد به تدریج تخریب و نهایتا پس از ۱۰ تا ۳۰ سال، به سیروز کبد (فرسودگی کبد) می‌انجامد. افراد مبتلا به سیروز کبد در صورت عدم درمان، در مواردی دچار سرطان کبد می‌شوند و مبتلایان به سیروز کبد و سرطان کبد ممکن است به پیوند کبد نیاز پیدا کنند، ولی در صورت عدم درمان، ویروس، اغلب پس از پیوند مجدداً عود می‌کند. در طول سه دهه 180 میلیون نفر در جهان و   بیش از 200 هزار نفر در ایران، به هپاتیت C مبتلا هستند.

اشکال بیماری

آلودگی با هپاتیت C خود را با اشکال بالینی مختلف نشان می دهد : هپاتیت C حاد که پس از آلودگی با ویروس ، از زمان بیماری تا بهبودی کمتر از 6 ماه طول می کشد و در این مدت آسیب وارده به کبد، کاملا برطرف و ویروس از خون پاک می شود و هپاتیت C مزمن که التهاب و آسیب وارده به کبد 6 ماه یا بیشتر طول می کشد و نیاز به درمان دارد.

علائم بیماری

هپاتیت C ، در اغلب موارد هیچ علامتی ندارد و می تواند مثل یک سرماخوردگی ساده و معمولی بروز کند. برخی بیماران علائم عمومی عفونت ویروسی مانند خستگی، دل‌درد، درد عضلانی، تهوع، بی‌اشتهایی را نشان می‌دهند. در موارد پیشرفته، علائم نارسایی کبد، شامل تورم شکم و اندام‌ها،‌ یرقان و … است. بیماران همچنین ممکن است خارش داشته باشند. منگی و خواب‌آلودگی، هم در مراحل بسیار پیشرفته بیماری دیده می‌شود و با پیشرفت سیروز، در مواردی ، فرد با خطر کما نیز مواجه می‌شود. 1

چگونگی ابتلا به هپاتیت C

هپاتیت C از طریق خون منتقل می گردد. وقتی خون از کسی که مبتلا به هپاتیت C می باشد وارد جریا ن خون دیگری می شود. این را تماس خون با خون می نامند. حتی اگر مقدار خون آنقدر کم باشد که دیده نشود، می تواند ویروس را منتقل کند. افسانه ها و خرافات بسیاری در مورد نحوه انتقال هپاتیت C وجود دارد. لذا مهم است بخاطر داشته با شید که:

شما می توانید از طرق زیر به هپاتیت C مبتلا شوید:

خطر جدی

کارهای طبی یا دندانپزشکی و یا کارهای طبی سنتی که ضد عفونی نشده اند و پوست سوراخ می گردد. در بسیاری از کشورها این معمول ترین راه انتقال هپاتیت C می باشد. در استرالیا انتقال خون، تلقیح واکسن، و کارهای طبی مصون از خطر می باشند.

استفاده دوباره از وسائل تزریقی دیگران برای تزریق مواد مخدر، از جمله استروئید. این معمول ترین راه انتقا ل هپاتیت C در استرالیا می باشد.

خالکوبی یا سوراخ کردن پوست ضدعفونی نشده

خطر کمتر

جراحا ت فرو رفتن سوزن در کارکنان بهداشتی

چنانچه مادر مبتلا به هپاتیت C باشد ممکن است در دوران حاملگی یا وضع حمل از مادر به کودک سرایت کند.

انتقال خون در استرالیا قبل از 1990

استعما ل مجدد از وسائل خصوصی دیگران مانند تیغ صورت تراشی یا مسوا ک، چنانچه در آن خون وجود داشته باشد

تماس خون با خون در موقع نزدیکی جنسی

جراحا ت سوزن توسط سوزنهای تزریق مواد مخدر که در محلهای عمومی دور انداخته شده اند

در تمام نقاط دنیا هپاتیت C وجود دارد.

شما نمی توانید از راههای زیر هپاتیت Cبگیرید

توالت مشترک

ظروف خوراک یا لیوانهای آشامیدنی

سرفه، عطسه، بوسیدن، و در آغوش گرفتن

استخرهای شنا

نیش پشه و سایر حشرات 2

تشخیص بیماری هپاتیت C

بعد از بروز علائم هپاتیت C در فرد یا در هنگام مراجعه به پزشک امکان دارد که در اثر آزمایش خون تشخیص داده شود که فرد به ویروس هپاتیت C آلوده شده است. از جمله آزمون های تشخیصی برای این بیماری می توان به موارد  تشخیص زیر اشاره کرد:

گرفتن شرح حال و انجام معاینه دقیق پزشک

آزمایش خون جهت بررسی وجود آنتی بادی ضد ویروس در صورت شک به هپاتیت C

در صورت مثبـت بـودن نتیجـه ایـن آزمـایش، آزمایش بررسی ژنتیکی ویروس

در صورت مثبت بودن آزمایـشات فـوق ممکـن است پزشک بیوپسی(نمونه گیری) از کبد انجـام دهد.

درمان

بعد از بروز علائم هپاتیت C و مراجعه به پزشک، اگر تشخیص داده شود که فرد به این ویروس مبتلا شده یکی از روش های زیر بسته به شدت و مرحله بیماری مورد استفاده قرار می دهند:

داروهای ضد ویروسی

عفونت هپاتیت C با داروهای ضد ویروسی می توان از بدن پاک کرد. هدف درمان این است که ویروس هپاتیت C در بدن شما حداقل 12 هفته پس از اتمام درمان، تشخیص داده نشود. اخیرا پژوهشگران پیشرفت قابل توجهی در درمان هپاتیت C با استفاده از داروهای جدید ضد ویروسی پیدا کرده اند. به عنوان نتیجه، افراد نتایج بهتر، عوارض جانبی کمتر و زمان درمان کمتر را تجربه می کنند. انتخاب داروها و طول درمان بستگی به ژنوتیپ هپاتیت C، وجود آسیب های موجود کبد، سایر شرایط پزشکی و درمان های قبلی دارد. با توجه به سرعت تحقیق، توصیه های مربوط به داروها و رژیم های درمان به سرعت در حال تغییر است؛ بنابراین بهترین است که در مورد گزینه های درمان خود را با یک متخصص صحبت کنید.

پیوند کبد

اگر عوارض جدی را از عفونت مزمن هپاتیت C ایجاد کرده باشید، پیوند کبدی ممکن است یک گزینه باشد. در طی پیوند کبد، جراح کبد آسیب دیده را برداشته و آن را با یک کبد سالم جایگزین می کند. در اکثر موارد پیوند کبدی به تنهایی هپاتیت C را درمان نمی کند. احتمال دارد که این عفونت مجددا بازگشت یابد و درمان با داروهای ضد ویروسی برای جلوگیری از آسیب به کبد پیوند داده شده ادامه می یابد. مطالعات متعدد نشان داده است که رژیم های جدید ضد ویروسی مستقیم مستقیم در درمان پس از پیوند هپاتیت C موثر هستند.

واکسیناسیون

اگر چه واکسن برای هپاتیت C وجود ندارد، پزشک شما احتمالا توصیه می کند که واکسن ها را در برابر ویروس های هپاتیت A و B دریافت کنید. اینها ویروس های جداگانه هستند که همچنین می توانند آسیب کبدی را ایجاد کرده و دوره هپاتیت مزمن C را پیچیده تر کنند.

افراد در خطر ابتلا به بیماری هپاتیت C

اگر شما یکی از کارها و موارد زیر را قبلا انجام داده اید، خطر ابتلا به هپاتیت در شما C افزایش می یابد:

کارمند بیمارستان یا مراقبت های پزشکی

تزریق مواد مخدر

دریافت خون یا پیوند عضو قبل از سال 1992

دریافت کننده فاکتورهای لخته شدن قبل از سال 1987

درمان های همودیالیز برای مدت زمان طولانی

در محیط های پر خطر از قبیل زندان بودن 3

پی نوشت:
1.www.ddri.ir
2.www.mhahs.org.au
3.www.drdr.ir