همه انسان ها در زندگی روزمره خود چیزهایی را فراموش می کنند و دیگر به یاد نمی آورند. بسیاری از انسان ها از این مشکل رنج می برند و تلاش می کنند که آنها را در دفترچه ای برای خود یادداشت کنند. عموما دانش اموزان مشکلاتی با حافظه خود دارند و نمی توانند اطلاعاتی که دریافت می کنند را درون حافظه بلند مدت شان ذخیره کنند. مثلا ممکن است ساعت ها برای درس خاصی مطالعه کرده باشند و هنگام امتحان نتوانند آنچه که باید را بر روی برگه بنویسند. باید بدانید که عموما می توان با راهکار های مختلف و تغذیه مناسب مشکل حافظه را درمان کرد.

تقویت حافظه چیست

راه هایی در جهان وجود دارد که به تقویت حافظه معروف هستند. این روش ها به شما کمک خواهند کرد که بتوانید اطلاعاتی که دریافت می کنید را در حافظه بلند مدت تان ذخیره کنید. بسیاری فکر می کنند که حفظ نکردن اطلاعات مشکلی از ذهن شان است و دچار اختلالات ذهنی شده اند.

در دانش اموزان هم چنین مسئله ای باعث استرس زیادی می شود که همین استرس خود نابود کننده بسیاری از اطلاعات دیگر در ذهن می باشد. حال در این مطلب روش های مناسبی برای تقویت حافظه بیان خواهد شد.

دلیل تقویت حافظه در دانش آموزان

به طور واضح دلایل بسیار زیادی برای تقویت حافظه وجود دارد. دانش اموزان همگی درگیر درس ها و امتحانات زیادی هستند که برای فهم و قبولی در آن واحد نیاز به حافظه و ذخیره کردن اطلاعات دارند.

اگر چنین فرایندی صورت نگیرد، شخص نمی تواند آنچنان که باید مطالب را در ذهن خود ذخیره کند و در نهایت نمی تواند خروجی مناسب را برای خود دریافت کند. به همین علت به روش هایی برای تقویت حافظه خود نیاز دارد تا در نهایت بتواند از آزمون ها و کلاس های خود سربلند خارج شود.

فهم اطلاعات و قطعه بندی کردن آنها

درسی در تقویت حافظه به نام قطعه بندی کردن وجود دارد که راه اول تقویت حافظه است و می تواند اطلاعات را به خوبی در حافظه شما ذخیره کند. ممکن است شما به صورت تئوری نام این مطلب را نشنیده باشید اما قطعا در زندگی عادی تان بار ها از روش قطعه بندی کردن استفاده کرده اید.

مثلا شما شماره کارت خودتان را به صورت قطعه عدد های چهار تایی تقسیم کرده اید و آنها را در حافظه تان ثبت کرده اید. حال باید بدانید که چنین قضیه ای در تقویت حافظه شما بسیار کاربردی است. بسیاری از ذهن ها نمی توانند اطلاعات و اعداد طولانی را در حافظه خود یادداشت کنند.

به همین دلیل نیاز دارند که آنها را تبدیل به قطعه های کوچک تر کنند که یک فرایند عملی است.  در بخش زیر راه های مناسبی برای قطعه بندی اطلاعات بیان شده است:

برای قطعه بندی کلمه ها و لغات درسی، کافی است جملات را برای خودتان خلاصه کنید و جملات بلند را تبدیل به جملات کوتاه تر کرده تا به راحتی بتوانید آنها را در ذهن خود ذخیره کنید.

بسیاری از درس ها مربوط به تاریخ هستند و در تاریخ اسامی و سال های زیادی وجود دارد که ذخیره انها کار سختی است. کافی است برای چنین مواردی، حادثه های تاریخی را بر اساس دوره های زمانی یا حکومت ها در ذهن خود ثبت کنید.

برخی از دانش آموز ها تلاش می کنند که زبان دیگری را مانند زبان انگلیسی بیاموزند. در این بخش حفظ لغات کاربرد زیادی دارد و برای بسیاری از افراد سخت است. تنها کافی است که دسته بندی هایی را برای خودتان تعیین کنید. مثلا کلمات مربوط به اتومبیل را در دسته رانندگی و ماشین قرار بدهید و به همین طریق در تقویت حافظه خود رشد داشته باشد.

در نهایت برای موارد دیگر و دروس دیگر، از الگو های سه تایی یا چهار تایی برای قطعه بندی شان استفاده کنید و به همین نحوه ادامه بدهید.

حال بخش دیگری درمورد تقویت حافظه و اطلاعات وجود دارد و آن هم فهم اطلاعات است. موارد زیادی پیش آمده که شما در حال حفظ کردن موضوعی هستید در صورتی که هیچ دانشی از ان موضوع ندارید و نمی توانید آن را به درستی بفهمید. در ابتدا سعی کنید به موضوعی که قرار است آن را حفظ کنید، فکر کنید.

سعی کنید آن را برای خود بفهمید و بدانید که چه چیزی را قرار است بیان کنید. زمانی که این را متوجه شوید تقریبا دیگر نصف راه را رفته اید و نیازی به حفظ ان ندارید.ک حال بعد از فهم با چند دور خواندن از روی آن به خوبی مطلب را حفظ خواهید شد و نسبت به آن تسلط پیدا خواهید کرد.1

اطلاعات را به صورت ترسیمی، سازمان‌دهی کنید

این تکنیک نیز در به خاطر سپردن چیزها به شما کمک می‌کند. با این روش می‌توانید اطلاعات را سازمان‌دهی کنید. روش‌های ترسیمی متفاوتی برای سازمان‌دهی اطلاعات وجود دارند که می‌توانید آنها را به آسانی انجام بدهید.

نمودار ون: برای مقایسه‌ و بررسی اطلاعات مختلف استفاده می‌شود.

سازمان‌دهی شبکه‌ای اطلاعات: برای به خاطر سپردن موضوع مورد نظر و جزئیاتش کاربرد دارد.

طراحی علت و معلولی: با استفاده از آن می‌توانید علل پدیده‌ای را در سمت چپ و معلول آن را در سمت راست بکشید. سپس علت و معلول‌هایی را که با یکدیگر در ارتباط‌ هستند، با خطی به هم وصل کنید.

سازمان‌دهی چرخه‌ای اطلاعات: در این روش اتفاقاتی که منجر به اتفاقات بعدی می‌شوند، در چرخه‌ای رسم می‌شوند. یک مثال خوب در این مورد، «چرخه‌ی آب» است.

تصویرسازی کنید

در این روش بدون اینکه واقعا به تصویری نگاه کنید، می‌توانید آن را در ذهن‌تان تجسم کنید. این روش می‌تواند برای یادگیری هر چیزی مفید باشد. به عنوان مثال برای یادگیری چرخه‌ی آب، ابتدا تصویری ذهنی از ابر را در ذهن‌تان تجسم کنید. سپس حجم این ابرها را افزایش دهید. حال باران شدید و سردی را تجسم کنید. به زمین خوردن قطرات باران را در ذهن خود تجسم کنید. حال جریان رودها و نهرها را به سمت دریا در نظر بگیرید. اکنون خورشید را پیش خود تصویر کنید که با گرمایش آب‌ها را تبخیر می‌کند و به شکل ابر در می‌آورد. با این روش دیگر حفظ کردن چرخه‌ی آب مثل قبل خسته‌کننده نیست. اگر با تجسم و تصویرسازی اطلاعات مشکل دارید، می‌توانید از روش‌های دیگر مانند نمودار، جدول و… استفاده کنید.

میان اطلاعات مختلف، ارتباط ایجاد کنید

یک روش دیگر برای یادگیری، ایجاد ارتباط بین کلمه یا اتفاقی با فرد، مکان، احساس، موقعیت یا چیز دیگری است. به عنوان مثال چیزی را که می‌خواهید بیاموزید، با فردی که می‌شناسید، بازیگر یا صحنه‌ای از فیلمی که دیده‌اید، ربط دهید. وقتی که می‌خواهید لغتی را یاد بگیرید، اول آن لغت را بنویسید. در جلوی آن لغت معنای آن را بنویسید و در جلوی آن فرد، اتفاق یا چیزی که به شما کمک می‌کند آن را به خاطر بسپارید، بنویسید.

اطلاعات را با لحنی آهنگین به یاد بسپارید

بسیاری از ما حروف انگلیسی یا جدول ضرب را با آهنگ یا ریتم خاصی حفظ کرده‌ایم. این تکنیک برای یادگیری چیزهای زیادی می‌تواند به ما کمک کند. اصلا الزامی ندارد که آهنگ یا ریتمی که می‌سازید، معنای خاصی داشته باشد. این روش فقط به شما کمک می‌کند راحت‌تر چیزی را به یاد بسپارید.2

حرف بزنید

این تکنیک آسان و جالب است (مخصوصا اگر به حرف زدن علاقمند باشید). اگر قصد یادگیری چیزی را دارید، می‌توانید چیزهایی را که آموخته‌اید، دوباره برای مادر ،دوست‌تان یا هر فرد دیگری بازگو کنید. حتی می‌توانید در مورد آن موضوعات با یکدیگر بحث کنید. بهتر است فردی را انتخاب کنید که به آن موضوع خاص علاقه‌مند باشد. مثلا برای یادگیری تاریخ می‌توانید وانمود کنید که پادشاه هستید و از زبان آن پادشاه با مادر یا دوست‌تان صحبت کنید و اتفاقات مهم آن دوره را برای آنها تعریف کنید. این تکنیک برای یادگیری زبان‌های خارجی نیز بسیار مفید است. می‌توانید با دیگران به آن زبان مکالمه کنید.

داستان بسازید

این روش نیز برای یادگیری اطلاعات بسیار مفید است. می‌توانید داستان یا شعری بنویسید و در آن اطلاعاتی که قصد یادگیری‌‌شان را دارید در قالبی منطقی به کار ببرید. در این روش هر اتفاقی به شما کمک می‌کند تا ذهن‌تان برای اتفاق بعدی آماده شود و در نهایت چیزهای زیادی یاد می‌گیرید.

جمله بسازید

در این روش با گفتن جمله‌هایی، یادگیری اطلاعات یا تلفظ لغتی را تمرین کنید. به عنوان مثال بگویید «مادر من ۸ پیتزا درست کرد». هر کدام از این پیتزاها نماینده‌ی سیاره‌های منظومه‌ی شمسی می‌شود و این اطلاعات علمی را با این روش خواهید آموخت. این روش می‌تواند به یادگیری لغاتی که تلفظ سختی دارند نیز کمک کند.

سرواژه بسازید

در این روش از حروف اول دسته‌ای از کلمات، یک کلمه ساخته می‌شود. می‌توانید برای یادگیری اصطلاح یا چیزی، حرف یا بخش اول آن لغت‌ها را در کنار هم قرار دهید و یک لغت جدید بسازید تا به شما کمک کند آن موضوع را به خاطر بسپارید. به عنوان مثال سرواژه‌ی «هواپیمایی ملی ایران» هما می‌شود که در آن حرف اول هر یک از کلمات را در کنار هم گذاشته‌ایم.

تمرین، تمرین و تمرین کنید

اگر می‌خواهید اطلاعاتی در خاطرتان باقی بماند، باید آنها را بارها تمرین کنید. در غیر این صورت احتمال محو شدن آن اطلاعات از ذهن‌تان زیاد است. همان‌طور که بازیگران باید بارها دیالوگ خود را تمرین کنند تا یادشان بماند، دانش‌آموزان نیز باید آموخته‌های خود را دوباره تکرار کنند. در اینجا به نکاتی برای تمرین کردن اطلاعات اشاره می‌کنیم که می‌توانید به لطف آنها اطلاعات را بهتر در حافظه‌تان نگه دارید:

مدت تمرین را به بخش‌های کوچک‌تری تقسیم کنید. مثلا ۳۰ تا ۶۰ دقیقه درس‌های خود را تمرین کنید، سپس یک استراحت کوتاه ده دقیقه‌ای به خودتان بدهید. در زمان استراحت، می‌توانید چیزی بخورید، به دوستان‌تان زنگ بزنید، موسیقی گوش کنید یا هر کار دیگری را که دوست دارید، انجام بدهید.

برای تمرین بهتر است از روش‌های مختلف استفاده کنید. مثلا می‌توانید بخوانید، بنویسید، نمودار بکشید و یا از مطالبی که قصد یادگیری‌‌شان را دارید، یک آهنگ بسازید.

قبل از رفتن به رخت‌خواب چیزهایی را که باید برای فردا یا امتحان پیش رو بدانید، مرور کنید. مرور اطلاعات در شب قبل تأثیر فوق‌العاده‌ای دارد.

صبح‌ها حین مسواک‌زدن‌، خوردن صبحانه یا در اتوبوس باز هم مطالبی را که آموخته‌اید، مرور کنید.

با اطلاعات بازی کنید

بازی، راه خوبی برای به خاطر سپردن اطلاعات است. بازی‌ها به شما کمک می‌کنند تا حقایق، فرمول‌ها، تعاریف، رویدادها و هر اطلاعات دیگری را بهتر به خاطر بسپارید. بازی حافظه را می‌توانید به تنهایی یا با دیگران انجام دهید. برای این کار می‌توانید تعدادی کاغذ را ریز کنید و بر روی آنها اطلاعاتی را که قصد دارید یاد بگیرید، بنویسید. کاغذها را به دو گروه تقسیم کنید و پشت آنها یک جفت عدد بنویسید. به عنوان مثال در یک از کاغذهای دسته‌ی اول بنویسید ۷*۲ و در یکی از کاغذهای دسته‌ی دوم ۱۴ را نوشته و پشت هر دوی آنها عدد یک را بنویسید. با این روش تعداد زیادی از کاغذها را آماده کنید و در نهایت کاغذهایی را که باید جفت شوند، انتخاب کنید و برای کنترل درستی، عددی را که در پشت آنها نوشته شده است، ببینید. با تکرار این روش می‌توانید اطلاعات را به خوبی به یاد بسپارید.3

پی نوشت:
1.www.alodoctor.com
2.www.azmoon.gaj.ir
3.www.chetor.com