جایگاه وقف در احادیث و قرآن در این مطلب برای شما با ذکر مستقیم آیات و احادیث صحبت خواهیم کرد و آن ها را به صورت دقیق مورد بررسی قرار خواهیم داد. اسلام یکی از دین هایی است که نه فقط به صورت سفارش بلکه در اقدام عمل و با سنت های پسندیده ای مانند وقف، ذکات، صدقه و… یکی از برترین دین ها در زمینه وقف و امور خیریه است. این سنت پسندیده به وضوح و به دفعات توسط پیامبر گرامی اسلام (ص) و همچنین قرآن کریم مورد تاکید قرار گرفته است و از اصول و سنت های مهم در دین اسلام است. 

در این مقاله قصد داریم تا جایگاه وقف در احادیث و قرآن را برای شما با آیات و احادیث مختلف از معصومین و بزرگان اسلام بررسی کنیم. هدف از تاکید بالا در دین اسلام بر روی مواردی همچون وقف، ترویج سنت بخشایش و استفاده عام المنفعه از اموال و دارایی ها است. همچنین در چنین سنت هایی می توان رفع مشکلات جامعه و معضلات اجتماعی را با درآمدهای حاصله از موقوفات مشاهده کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید. 

جایگاه وقف در احادیث و قرآن

در این قسمت از مطلب قصد داریم تا با مصادیق دقیق و مستقیم بیان اهمیت وقف در احادیث و قرآن بپردازیم.
 

وقف در قرآن

1. یکی از آیه های مهمی که در مورد اهمیت وقف و موقوفات در قرآن کریم وجود دارد، آیه 254 سوره بقره است. ” یا ایها الذین آمنوا انفقوا مما رزقناکم من قبل ان یاتی یوم لا بیع فیه و لا خله و لا شفاعه” در این آیه شریفه به صراحت بیان شده است که در روز قیامت هیچ دوست، واسطه و همراهی به درد شما نخواهد خورد و وجود نخواهد داشت. در قسمت اول آیه یک توصیه مهم به افرادی که ایمان آورده اند شده است؛ از آنچه که به شما روزی داده ایم، انفاق کنید! این آیه به وضوح به ما نشان می دهد که جایگاه وقف در احادیث و قرآن کجاست و اهمیت این موضوع چقدر است. در این آیه وقف به عنوان یکی از توشه های مفید و مناسب برای آخرت شناخته می شود. 

2.  یکی دیگر از مصادیق بالا بودن جایگاه وقف در احادیث و قرآن را می توان در آیه 3 سوره بقره مشاهده کرد. در این آیه جایگاه خیرین و افرادی که وقف می کنند در کنار برپا دارندگان نماز و ایمان آورندگان و مومنین قرار داده شده است که در آیات بعد بیان می شود که این دسته از افراد همان رستگاران حقیقی در دنیا و آخرت هستند. همچنین با توجه به توالی بیان ویژگی ها، می توان وقف کردن را از نشانه های ایمان بالای افراد دانست. 

3. از دیگر موارد در خصوص جایگاه وقف در احادیث و قرآن، می توان به آیه 195 سوره بقره اشاره کرد. این آیه دارای سه قسمت است. در قسمت اول توصیه اکیدی به وقف در راه خدا و انفاق اموال شده است. در قسمت دوم بیان شده است که ترک انفاق و وقف ممکن است به هلاکت انجامیده و مسیر رستگاری شما را کج کند. بلافاصله و پس از این قسمت، در قسمت پایانی آیه بیان شده است که خداوند محسنین و نیکوکاران را دوست دارد. در این آیه انفاق در راه خدا یک احسان هدایت کننده معرفی شده است. 

4. آیه 215 از سوره بقره وارد جزئیات وقف شده و افراد را در خصوص مال وقفی و اقشار مستحق وقف آگاه می کند. در این آیه همچنین توصیه شده است که وقف کنندگان چیزی در مورد احسان خود نگویند؛ زیرا خداوند به کار آن ها آگاه است و نیازی به تظاهر نیست. در این آیه گروه های خاصی مستحق انفاق معرفی شده اند که شامل پدر و مادر و اقوام، یتیمان، فقرا و نیازمندان و همچنین در راه ماندگان می شوند. 

5.  قسمت پایانی آیه 219 از سوره مبارکه بقره نیز یکی از مصادیق مهم در خصوص جایگاه وقف در احادیث و قرآن است. در این آیه بیان شده است که افراد می توانند از باقیمانده درآمدها و اموال خود در راه خدا انفاق کنند. این به آن معنی است که نیاز نیست تا افرادی که از نظر اقتصادی در مضیقه هستند، در راه خدا انفاق از اموال و ضروریات زندگی خود انفاق کنند. 

6. یکی از اشاره های مشهور و معروف وقف در قرآن در آیه 92 سوره آل عمران صورت گرفته است. در این آیه شریفه به صراحت بیان شده است که انفاق باید از اموال با ارزش و چیزهایی باشد که شما به عنوان مالک آن ها را دوست دارید. درضمن از این آیه می توان برداشت کرد که رسیدن به خیر و نیکی حقیقی در گرو بخشش و انفاق است و افراد سخاوتمند به این جایگاه می رسند. این انفاق می تواند از بزرگ ترین زمین ها و املاک باشد تا کار کردن و کمک کردن حتی برای دقایقی برای یک کار عام المنفعه. 

وقف در احادیث  

1. در روایتی از امام صادق (ع) نقل است که قطعه زمینی از طرف پیامبر(ص) به حضرت علی (ع) به عنوان غنیمت رسید. ایشان در این زمین چاهی می کند که به آب می رسد، سپس زمین را وقف در راه ماندگان خانه خدا و حاجیان می کند و عنوان می کند که ملک را به صورت کامل تسلیم کرده است و قابل ارث، خرید، فروش و بخشش نیست. این روایت یکی از مصادیق مهم درباره جایگاه وقف در احادیث و قرآن است که در آن امام اول شیعیان با سخاوت زمین خود را در راه خدا وقف کرده است. 

2. در یکی دیگر از احادیث از حضرت علی نقل شده است که دلیل موقوفات متعدد ایشان در طول سال های زندگی خود، رضایت خدا، ورود به بهشت و دور شدن از آتش دوزخ است. پس از این حدیث می توان متوجه شد که در صورتی که وقف به صورت اسلامی و شرعی انجام شود، می تواند عامل مهمی در رستگاری هر فرد در دنیایی دیگر باشد. 

3. همچنین حضرت علی (ع) در باب جایگاه وقف در احادیث و قرآن، می فرماید که صدقه و وقف دو ذخیره انسان ها برای روز قیامت هستند. در روزی که هیچ چیز به کار انسان ها نمی آید به جز اعمال نیک آن ها.