حدود روابط جنسي سالم در خانواده بين زن و شوهر از نظر دين مبين اسلام چيست؟

تمايلات جنسي هم در حيوان و هم انسان وجود دارد. اما اين ميل در انسان و حيوان متفاوت است، ميل جنسي به شکل يک غريزه كه به صورت تكويني در حيوان قرار داده شده است به منظور بقاء نوع مي باشد، اما در انسان توليد نسل به تنهايي مورد نظر نيست بلكه ايجاد نسل سالم و پاك و همچنين رسيدن به آرامش روحي و رواني است كه براي انسان حاصل مي شود. همچنين ارضاء ميل جنسي در انسان برخلاف حيوان همراه با اراده و تفكر است و…
اين تفاوتهاست كه ايجاب مي كند انسان روش خاصي را در ارضاء غريزه جنسي خود بكار برد، روشي كه در چارچوب ضوابط انساني قرار گيرد و در اين ضوابط مقام و شأن انساني و پيدايش نسل پاك به طور كامل مراعات شده باشد و در عوض از لذتي كه در اين موهبت قرار داده شده است بهره مند گرديده و به آرامش رواني مطلوب نائل آيد.
اكنون كه روشن شد غريزه جنسي بايد بر طبق يك سري ضوابط و قواعد انساني ارضاء شود به بيان نظر اسلام در اين باره مي پردازيم.
دين مبين اسلام براي همه رفتارهايي كه انسانها انجام مي دهند برنامه و روش خاصي دارد كه با عمل به آنها مي توان هم از لذت هاي مادي و معنوي دنيا برخوردار شد و هم به سعادت اخروي رسيد.
تعريف «زناشوئي» در فرهنگ لغات اينگونه بيان شده: به رابطه سالمي مي گويند كه بين زن و مردي كه به صورت شرعي و قانوني متعلق به هم مي باشند، برقرار مي شود اما آيا همة زن و شوهرها از كم و كيف اين رابطه به صورت صحيح مطلع اند يا خير. بيشتر آموخته هاي آنها براساس شنيده هايشان از دوستان و آشنايان است، بسياري از زن و شوهرها در اين خصوص با يكديگر به راحتي و آزادي صحبت نمي كنند، براي والدين هم از نگفتني هاست و كمتر با فرزندان خود، بخصوص قبل از ازدواج در اين باره صحبت مي كنند؛ در نتيجه دختران و پسران ما و در واقع زنان و شوهران آينده اطلاع اندكي در مورد رابطه جنسي در زناشويي دارند.
از نظر دين اسلام، آميزش جنسي، عملي پسنديده و مقدس است که به طور مفصل مورد بحث قرار گرفته است. احاديث بسياري از پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ و روايت هاي فراواني از ائمه معصومين ـ عليهم السلام ـ موجود است كه آشكارا، امت مسلمان را به ازدواج و مباشرت هاي جنسي و سالم دعوت نموده اند.
بهره کامل جنسي مبتني بر يک رابطه منصفانه است:
در صورتي كه زن و مرد به آگاهي كامل برسند، مي توانند از رابطه جنسي بهترين بهره را بگيرند، به شرطي كه هيچ يك از زوجين نخواهند احساس مالكيت بر ديگري داشته باشند و در فكر ارضاي تقاضاهاي خود باشند؛ بر عكس هر دو نفر بايد سعي كنند تا حداكثر لذت را براي طرف مقابل خود فراهم سازند، در اين حالت است كه «رابطه جنسي» از يك «رابطه جسمي» پا را فراتر گذاشته و به صورت يك «رابطه عاطفي» و با نشاط در مي آيد. اين رابطه يك اصل مهم دارد، كه تلاش يكي، براي ارضاي ديگري است، يعني دوطرفه بودن آن، در اين صورت مرد و زن به يك تفاهم كامل و تمام عيار مي رسند.
زوج هاي دانا، در اين نوع رابطه ها حال يكديگر را به نحو احسن رعايت مي كنند. مخصوصاً مردان زيرك، نه تنها فقط به خود نمي انديشند بلكه در پي برآوردن نياز همسر خود نيز مي باشند و تا زماني كه همسرشان به اوج لذت و كاميابي نرسد، از او جدا نمي شوند و خود را كنار نمي كشند و سهم لذت بردن را مشتاقانه در نظر مي گيرند كه اگر چنين نكنند او را به سوي سرد مزاجي و بيزاري از اين رابطه سوق خواهند داد؛ در نتيجه هر دو نفرشان ناخودآگاه، خويشتن را از اين لذت طبيعي و خدادادي، محروم خواهند ساخت. حضرت امام سجاد ـ عليه السلام ـ مي فرمايند: «شما بايد براي همسرتان آنطور آماده شويد كه دوست داريد او براي شما آماده شود.»[1]. حضرت محمد ـ صلي الله عليه و آله ـ مي فرمايند: «بهترين زنان آنهايي هستند كه هنگام تنها شدن با همسرشان سپر حيا و شرم را به كناري بگذارند.»[2] پس در بستر خويش و در خلوت هر زوجي، هيچ چيزي شرم آور نيست.
خلاصه اينکه زماني زوجين از يک رابطه جنسي بهره کافي مي برند و در سايه آن به آرامش پايدار مي رسند که يک رابطه جنسي منصفانه شکل بگيرد. اين رابطه منصفانه شرايطي دارد که به برخي از آنها اشاره مي کنيم:
1-    رابطه جنسي منصفانه ناقص نيست
رابطه جنسي، هنر ظريفي است كه بايد درست عمل شود. در غير اين صورت رابطه اي كه مي تواند در خدمت تفاهم و مهر و محبت بيشتر قرار گيرد، نتيجة منفي خواهد داشت، يعني زن و مرد را به سمت و سويي انحرافي مي راند.
اگر به هر دليلي روابط جنسي سالم بين زن و شوهر ايجاد نشود، يكي از آنها يا هر دو، ناراضي، دلخور و دلزده خواهند شد و در نتيجه اگر ساير شرايط تفاهم فراهم نباشد، امكان فروپاشي زندگي زناشويي و بالاخره جدايي بيشتر مي شود. پس هر يك از زن و شوهر بايد متوجه اين امر باشند و محروم كردن ديگري از اين عمل يعني سوق دادن زندگي به سوي عدم تفاهم.
2-    در يک رابطه منصفانه رضايت طرفين آشکار است
اصولاً اگر شكل پذيري يك رابطه جنسي، براساس مهرورزي بنا شود طرفين با رضا و رغبت بدان تن در مي دهند. خشونت در امور جنسي در هيچ مكتب و مذهبي توصيه نشده؛ بخصوص دين اسلام كه پايه و اساس آن بر مهرباني و ملاطفت استوار است در رابطة جنسي، تمايل و رغبت زن را در نظر گرفته است. حضرت رسول(ص) مي فرمايند: «هرچه ايمان بنده افزايش يابد محبتش به زنان بيشتر مي شود.»[3]بنابراين يك مسلمان مؤمن، هرگز با خشونت و پرخاشگري با زن كه موجودي ظريف و لطيف است روبرو نخواهد شد. گرچه در اثر خشونت ممكن است يك زن اجباراً تسليم اين رابطه شود ولي جسم، روح و روانش قطعاً آزرده خواهد شد و روح رنجيده، قادر نيست به فرزندان و همچنين شوهرش مهر و محبت كافي بكند. اغلب سرد مزاجي ها، و تمكين نكردن ها، ريشه در رفتار خشونت آميز مردان دارد.
3-    براي آن زمان مناسب انتخاب مي شود
بهترين موقع، ساعتهاي آخر شب است، زيرا در اين ساعات شرايط مطلوب براي برقراري يك ارتباط مناسب برقرار است و زوجين مي توانند در كمال آرامش به اهداف خود دست يابند.[4]4-    در مكان مناسب و به دور از استرس شکل مي گيرد
در يك كلمه مي توان گفت بهترين مكان، جايي است كه هيچ رفت و آمدي به آنجا نباشد، احتمال رفت و آمد فرزندان و ديگران نيز منتفي باشد و از جهت فيزيكي، راحت و بدون محركهاي مزاحم باشد.
5-    شرايط جسماني زوجين فراهم است
دو سه ساعت پس از صرف غذا، مخصوصاً مردها نبايد با معدة پر نزديكي كنند زيرا به جسم خود صدمه زيادي وارد مي كنند. بعد از غذا، بيشترين انرژي و گردش خون انسان به طرف معده سرازير مي شود. زن نيز بايد از لحاظ جسماني در شرايط كاملاً مطلوبي باشد و نظافت بدني كاملاً رعايت شده باشد، ايام بيماري، زمان خوبي براي ارتباط جنسي نيست زيرا بدن آماده نيست، در ايام عادت ماهانه نيز ارتباط جنسي حرام است.
6-    شرايط روحي زوجين براي اين رابطه آماده است
مرد و زن از مسأله اي رنج نبرند، نگراني بزرگي نداشته باشند، منتظر خبر ناگواري نباشند، بيش از حد خسته و كوفته نباشند، هيجان و اضطراب افراد را ناكام مي كند، و خلاصه چون اكثراً مرد پيشقدم در امور جنسي مي شود قطعاً هنگامي اقدام به نزديكي مي‌كند كه از نظر روحي آمادگي داشته باشد، اما بايد اين را هم بداند كه آيا زن نيز چنين آمادگي را دارد يا نه؟
زن مثل مرد به راحتي و سادگي براي امور جنسي آماده نمي شود بنابراين ابتدا شوهر بايد او را با رفتارهاي كلامي و غيركلامي آماده كند.
مرد ضمن آماده سازي جسماني زن او را به آمادگي روحي و عاطفي هم مي رساند، زن نيز مي تواند با بيان جملات جذاب و يا با گفتن حرفهاي محبت آميز، مخصوصاً با تكرار جملة «دوستت دارم» و ابراز صميميت قلبي همسر، خود را به آمادگي مطلوب برساند.

نكته پاياني:
اسلام دين جاويد و جامعي است كه براي مسائل فردي و اجتماعي بشر دستوراتي آورده تا انسان را به رشد و تعالي برساند. سعادت مرد و زن تنها با پيروي اين دستورات حاصل مي شود و افراط و تفريط از اين اوامر و نواهي الهي باعث انحراف و به هم خوردن تعادل روحي ـ جسمي و در يك كلام ضررهاي دنيوي و اخروي مي گردد. در اين ميان غريزه جنسي از جمله غرائزي است كه اسلام دربارة آنها سفارش هاي متنوع و گوناگوني كرده، نه عدم ارضاء و سركوب اين غريزه را توصيه كرده و نه خروج از حد اعتدال را. غريزه جنسي با توجه به نيازها و كشش هاي دروني و در چهارچوب احكام خمسه (مستحب، مكروه، واجب، حرام و مباح) بيان گشته است. غريزه جنسي اگر به شكل هوس راني صِرف در آيد، خارج از رابطه مورد نظر اسلام است و به همين خاطر است كه در اسلام براي اين زمان، توصيه به احكام خاصي مثل دعا، توجه به مكان، توجه به زمان، توجه به حال طرف مقابل و… شده است. همچنين رابطه جنسي اگر به حدي برسد كه به بدن ضرر برساند و باعث ضعف جسماني و… گردد از حدود مقبول دين خارج است، اين غريزه بايد در حد متناسب و متعادل مصرف گردد تا در جامعه، زن و شوهر با رعايت آن به عفاف و حياء خود بيفزايند و هرج و مرج نگاه ها و روابط نامشروع در جامعه ريشه كن شود و در كل، مايه آرامش فرد و اجتماع بوده و به بقاء نسل كمك كند.

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. صدري، سيدضياءالدين، آئينه ازدواج و روابط همسران، انتشارات انجمن اوليا و مربيان، 1373.
2. پاك نژاد، سيدرضا، ازدواج مكتب انسان سازي، مؤسسه خيريه علمي و ديني مهديه اشكذر، يزد.
3. كيهان نيا، اصغر، جوانان و ازدواج، نشر مادر، 1377.
4. مصطفوي، سيدجواد، بهشت خانواده، انتشارات دارالفكر، 1378.
5. اميني، ابراهيم، همسرداري، مركز انتشارات دفتر تبليغات اسلامي، 1378.
6. كاظمي خلخالي، زين العابدين، زناشويي راز خوشبختي، نشر محمد، 1376.

پي نوشت ها:
[1] . كيهان نيا، اصغر، جوانان و ازدواج، نشر مادر، 1379.
[2] . همان.
[3] . همان.
[4] . براي اطلاع بيشتر: مجلسي، محمدباقر، حلية المتقين، باب چهارم.