خانه » همه » مذهبی » حديثي را از امام حسن عسكري ـ عليه السّلام ـ خواندم به اين مضمون كه اگر همه مردم خرد مي‎ورزيدند دنيا ويران مي‎شد. اين را تفسير و توضيح نماييد.

حديثي را از امام حسن عسكري ـ عليه السّلام ـ خواندم به اين مضمون كه اگر همه مردم خرد مي‎ورزيدند دنيا ويران مي‎شد. اين را تفسير و توضيح نماييد.

متن عربي حديث به اين صورت است: لو عقلَ اهلُ الدنيا لخربَتْ.[1]مرحوم ابن فهد حلّي كه اين روايت را نقل كرده است به بخش سلبي مفهوم آن (كه اين حديث از چه اموري نهي مي‎كند) پرداخته است كه ترجمه بخشي از ‎آن اين است:
حديث شريف بر اين دلالت مي‎كند كه عقل سليم اقتضا دارد كه دنيا تخريب و به آن اعتنا نشود. پس اگر كسي به دنيا اعتنا كرد يا آن را آباد كرد دلالت بر اين دارد كه او عقل ندارد.[2]مرحوم مجلسي (ره) در چند جاي بحار اين روايت را آورده است، ولي توضيح خاصي ارائه ننموده است. اما به مناسبت بحث مشهور «دنيا و آخرت و رفتار در قبال آن» در مرآت العقول تفصيلي آورده كه به جنبة اثباتي (و سفارش‎ها و دستورات دين دربارة دنيا) نظر دارد. نتيجة كلام علامه مجلسي (ره) چنين است:
همانا،‌ نجات يابنده از اين گروه‎ها (كه دربارة دنيا به افراط و تفريط و تعادل رفتار مي‎كنند) يك فرقه‎اند و آن پيروان رسول الله ـ صلّي الله عليه و آله ـ و اصحاب، دربارة دنيايند كه دنيا را به طور كلي ترك نمي‎كنند و شهوات خود را سركوب نمي‎نمايند، بهره‎شان از دنيا به قدر توشه است و شهواتي را كه از پيروي شرع و عقل باز مي‎دارد، سركوب مي‎كنند… و از عدل (در اين مسئله) پيروي مي‎كنند.[3]با توضيح نقل شده از اين دو بزرگوار به بخشي ديگر از موضوع مي‎پردازيم:
با دقت در كلمة دنيا در روايت و تعقل در مورد آن، مشخص مي شود كه اولاً هدف اين كه در اسلام به عمران و توليد و… توجه داده شده چيست؟ ثانياً عمران تا كجا و به چه قيمت ، به قيمت خرابي آخرت و تا سرحد فراموشي آن؟
با توجه به اين مسأله يعني هدف از عمران و در نظر گرفتن آخرت، حتي عمران بيشتر هم خواهد شد، چنان پس از زمان ظهور امام زمان ـ عليه السّلام ـ بدين گونه است و هيچ گاه اين عمران و آبادي، باعث فراموشي آخرت نخواهد شد. در اين صورت هدف از آن آبادي بسيار وسيع‎تر از رفاه جسمي بشر خواهد بود و واضح است كه آباداني با اين هدف و گستردگي، خرابي دنيا خواهد بود و لو در يك نگاه كودكانه آبادي فعلي دنيا، اوج آباداني‎ها به نظر آيد!
به عنوان نمونه طبق روايت مشهور «دنيا مزرعه آخرت است»، آيا اگر كسي در مزرعه ساختمان بسازد كاربري مزرعه حفظ خواهد شد؟ ساختن ساختمان در مزرعه موجب خراب كردن مزرعه است. پس؛ اگر مردم دنيا خرد مي‎ورزيدند دنيايي كه به هدف دني و پست عمران شود، ‌خراب مي‎شد، نه دنيايي كه مقدمة آخرت باشد.

معرفي منبع جهت مطالعه بيشتر:
1ـ سيري در نهج البلاغه، مرتضي مطهري، بحث دنيا.

پي نوشت ها:
[1] . حلّي، ابن فهد، عدة الداعي، (به نقل از لوح فشرده معجم فقهي آيت الله گلپايگاني)، ص125؛ مجلسي، محمد باقر، بحارالانوار، تهران، اسلاميه، (به نقل از لوح فشرده مذكور)، ج1، ص95؛ ج75، ص379 به نقل از الدرة الباهرة.
[2] . عدة الداعي، همان.
[3] . مجلسي، محمد باقر، مرآت العقول (به نقل از لوح فشرده معجم فقهي آيت الله گلپايگاني).

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد