حکمت به تأخیر افتادن خلافت سَرورمان علی علیه السلام
کتابی به دستم رسید که نویسنده اش مدعی شده آنچه در این کتاب آورده، سیره ی واقعی امیرمؤمنان علی علیه السلام است!
عنوان این کتاب چنین است:
المرتضی: سیرة امیرالمؤمنین سیّدنا أبی الحسن علی بن أبی طالب رضی الله عنه و کرم الله وجهه
نام نویسنده ی آن «ابوالحسن علی الحسنی الندوی»
و ناشر آن «دارالقلم للطباعة و النشر و التوزیع» در دمشق است.
اکنون سلسله مقالات پیش روی شما به بررسی و نقد این کتاب پرداخته است.
هدف ما در این بررسی و نقد روشن ساختن حقایقی است که نویسنده آنها را انکار کرده و یا از آن ها غفلت ورزیده است.
ما در این سلسله مقالات بر آن بودیم شیوه های پیچیده ای را که نویسنده به پیروی از پیشوایان گذشته خود و استحکام بخشیدن به بنیان نهاده شده از سوی پیشینیان خود – به شیوه ی مخلوط کردن سم در عسل- دنبال کرده، روشن سازیم که هدایت در گفتار و کردار از آنِ خدای سبحان است.
***
نویسنده در صفحه ی 81 کتاب می نویسد:
«تقدیر خداوند عزیز علیم بر آن استوار شد که پیامبر برای خود جانشین تعیین نکند و پس از رحلت پیامبر خدا صلی الله علیه و آله نیز، کسی از اهل بیت او و خانواده اش، بنی هاشم، خلافت آن حضرت و ولایت امر مسلمانان را عهده دار نشود… درنتیجه شائبه ی خانوادگی بودن قضیه یا توهّم جانبداری و تعصّب به وجود نیامد…».
جانشینی علی علیه السلام به سان جانشینی هارون
در پاسخ به این سخنان می گوییم:
مسأله جانشینی امیر مؤمنان علی علیه السلام پس از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله مانند جانشینی هارون به جای موسی است. هارون علاوه بر این که برادر موسی بود، به فرمان خدا موسی او را به عنوان خلیفه و جانشین خود تعیین کرد. خدای سبحان در قرآن کریم می فرماید:
(وَ قَالَ مُوسَى لِأَخِیهِ هَارُونَ اخْلُفْنِی فِی قَوْمِی وَ أَصْلِحْ وَ لاَ تَتَّبِعْ سَبِیلَ الْمُفْسِدِینَ)؛(1)
و موسی به برادرش هارون گفت: جانشین من در میان قومم باش. و اصلاح کن! و از روش مفسدان، پیروی منما.
حضرت علی علیه السلام نیز به تصریح پیامبر در «یوم الانذار» و قضایای دیگر، برادر پیامبر بود که او را به فرمان خداوند به جانشینی خود منصوب کرد.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله به علی مرتضی علیه السلام می فرماید:
أما ترضی آن تکون منّی بمنزلة هارون من موسی…؛
آیا خوشنود نمی شوی که جایگاه تو نسبت به من مانند جایگاه هارون نسبت به موسی باشد؟… .
نکته این است که همان گونه که قوم موسی پس از جدایی موسی از آن ها از سامری پیروی کردند و به پرستش گوساله ای روی آوردند و هارون را وانهادند، قوم حضرت محمد صلی الله علیه و آله نیز چنین کردند.
از طرف دیگر، همان گونه که موسی به هارون گفت: «از روش مفسدان پیروی نکن»، پیامبر اسلام نیز همین سفارش را به علی علیه السلام کرد و از او خواست که از روش مفسدان، پیروی ننماید… .
بنابراین، اگر بپذیریم که روی گردانی قوم موسی از هارون و گمراه شدن آن ها، تقدیر خداوند عزیز علیم بوده است، به همین ترتیب می توانیم که روی گردانی امت محمد صلی الله علیه و آله از علی علیه السلام و به قهقهرا رفتن آنها نیز تقدیر خداوند عزیز علیم بوده است!!
پینوشت:
1- سوره ی اعراف: آیه 142.
منبع مقاله: حسینی میلانی، سیّدعلی؛ (1392)، نگاهی متفاوت به سیره ی حضرت علی علیه السلام، قم: الحقایق، چاپ اول.
/م