خداوند در اینده (جهان اخرت) انسانها را چگونه مجازات میکند؟

اسلام ، ظلم ستیزی را از وظائف تک تک مسلمین میداند. اگر کسی این فریضه را به جا نیاورد گناهکار است و در روز قیامت مجازات خواهد شد. حضرت رسول الله صلى اللَّه علیه و آله فرمود: « مَنْ أَصْبَحَ لَا یَهْتَمُّ بِأُمُورِ الْمُسْلِمِینَ فَلَیْسَ مِنْهُمْ وَ مَنْ سَمِعَ رَجُلًا یُنَادِی یَا لَلْمُسْلِمِینَ فَلَمْ یُجِبْهُ فَلَیْسَ بِمُسْلِم ـــــ هر که صبح کند و به امور مسلمین همت نگمارد ، از آنها نیست ، و هر که بشنود مردى فریاد می زند که « ای مسلمانها به دادم برسید» و جوابش نگوید (به داد او نرسد) مسلمان نیست. » (1 )؛ حسابرسی آخرت ما را از ظلم ستیزی باز می دارد ، عاملی برانگیزاننده برای ظلم ستیزی است ؛ چون اگر کسی ظلم ستیز نباشد ، در آخرت مجازات خواهد شد. تاریخ نیز گواه است که همواره بزرگترین ظلم ستیزان عالم، آخرت باور بوده اند. سطح پایین مطلب اینکه برخی افراد، آخرت را نوعی دادگاه می انگارند امّا آخرت دادگاه نیست و غایت است. اثبات خلاف و تعیین مجازات به این معنا که باطن اعمال شخص آشکار میگردد. نه اینکه اونجا برایش مجازاتی فقط تعیین شود. پاداش و عذاب اخروی نتیجه طبیعی کار دنیا است. همانگونه که گندم از گندم بروید جو ز جو ، پاداش و عذاب اخروی نیز معلول طبیعی و تکوینی خود عمل است. مجازات خوردن سمّ؛ اختلال در کار بدن و مردن است. مجازات بی احتیاطی در رانندگی تصادم و مرگ یا نقص عضو می باشد. مجازات آخروی اعمال نیز نتیجه طبیعی عمل بوده ، معلول آن است. لذا خداوند متعال فرمود : « إِنَّ الَّذینَ یَأْکُلُونَ أَمْوالَ الْیَتامى ظُلْماً إِنَّما یَأْکُلُونَ فی بُطُونِهِمْ ناراً وَ سَیَصْلَوْنَ سَعیراً ــــ کسانى که اموال یتیمان را به ظلم و ستم مى خورند ، جز این نیست که آتش مى خورند ؛ و به زودى در شعله هاى آتش مى سوزند. »، خدا نفرمود: ما چنین کسی را می سوزانیم ، بلکه فرمود: او همین الآن خودش آتش می خورد.(2)؛ این برداشت غلط مردم عامی است که خیال می کنند جزای آخرت نیز مثل قوانین جزائی دنیا امری قراردادی است. باز خداوند متعال فرمود: « فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ خَیْراً یَرَهُ ؛ وَ مَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ شَرًّا یَرَهُ ــــــ پس هر کس هموزن ذرّه اى کار خیر انجام دهد آن را مى بیند ؛ و هر کس هموزن ذرّه اى کار بد کرده آن را مى بیند» (3)؛ در این آیات سخن از دیدن خود عمل است نه دیدن پاداش و جزای قراردادی آن. آخرت ظرف ظهور حقیقت اعمال است نه دادگاه قضایی ؛ امّا افراد عامی وقتی به این آیات بر می خورند با توهّمات دنیایی خود آن را چنین ترجمه می کنند که « پس هر کس هموزن ذرّه اى کار خیر انجام دهد پاداش آن را مى بیند ؛ و هر کس هموزن ذرّه اى کار بد کرده مکافات آن را مى بیند » ، در حالی که در خود آیه سخنی از پاداش و مکافات نیست.
عالم برزخ امتداد غیبی همین دنیاست و آخرت نیز امتداد غیبی عالم برزخ می باشد. آیات الاهی، انبیاء و ائمه علیهم السلام به ما راه را نشان داده اند. فرموده اند به این راه نروید عاقبت طبیعی آن چنین و چنان است ؛ آن که مال یتیم را به ظلم می خورد در حقیقت آتش می خورد ، امّا ما خیال می کنیم که هر کس مال یتیم خورد خدا به او آتش می خوراند. دور است آنچه می پندارند از آنچه می گوییم ؛ به زودی چشمشان بینا می شود و می فهمند که چه می پنداشتند و چه بوده است. « وَ جاءَتْ کُلُّ نَفْسٍ مَعَها سائِقٌ وَ شَهیدٌ ؛ لَقَدْ کُنْتَ فی غَفْلَةٍ مِنْ هذا فَکَشَفْنا عَنْکَ غِطاءَکَ فَبَصَرُکَ الْیَوْمَ حَدیدٌ ـــــ هر کسی می آید در حالى که همراه او حرکت دهنده و گواهى است ؛ (به او خطاب مى شود:) تو از این امر غافل بودى ، پس ما پرده را از چشم تو کنار زدیم، و امروز چشمت کاملاً تیزبین است.» (4)؛
.
ـــــ
(1). الکافی ، ج 2 ،ص164.
(2). سوره مبارکه النساء، آیه شریفه 10.
(3). سوره مبارکه الزلزال، آیات شریفه 7 ، 8.
(4). سوره مبارکه ق، آیات شریفه 21 ،22.