خطاب نفسی و خطاب غیری را با بیان مثال‌های مناسب توضیح دهید؟

واجبات از یک جهت به «واجب نفسی» و «واجب غیری» تقسیم می‌شوند. «واجب نفسی» واجبی است که فی نفسه و به خودی خود، مطلوب شارع است؛ مانند نماز، حج و… در مقابل آن، «واجب غیری» وجود دارد که فی نفسه و به خودی خود مطلوب نیست؛ بلکه تنها به عنوان مقدمه و شرط برای تحقق «واجب نفسی»، و به دلیل وجود مصلحتی که در «واجب نفسی» وجود دارد، واجب می‌شود؛ مانند ایستادن برای اقامه‌ی نماز و یا پوشیدن بدن با لباس پاک.[1] به همین منوال، خطاب و امری که به «واجب نفسی» تعلق می‌گیرد، آن‌را «خطاب نفسی» و خطابی که به «واجب غیری» تعلق می‌گیرد به آن «خطاب غیری» گویند.[2] بنابر این، آیات و روایاتی که امر به انجام مقدمات نماز و دیگر عبادات نفسی می‌کنند مانند دستور به وضو گرفتن، تیمم، غسل، رو به قبله شدن و امثال آن، خطاب غیری به شمار می‌آیند.

[1]. ر. ک: «واجب اصلی و تبعی»، (112120).

[2]. نائینی، محمد حسین، فوائد الاصول، ج 4، ص 252- 253، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1417ق.