خلافت ظاهري امام حسن ـ عليه السّلام ـ چه مدت طول كشيد؟

امام حسن ـ عليه السّلام ـ پس از شهادت پدر بزرگوارش به خلافت رسيد. اگر چه مدت خلافت آن حضرت كوتاه بود ولي در همين مدت كوتاه درس هايي به جامعه ي اسلامي و آيندگان داد و چهره ي دروغين مدعيان خلافت را آشكار نمود و نامشروع بودن حكومت و خلافت آنها را براي تمامي انسان هاي آزاده روشن ساخت.
مرحوم سيد حسن امين از كتاب استيعاب ابن عبدالبر نقل مي‌كند:
«صلح امام حسن ـ عليه السّلام ـ با معاويه در تاريخ پانزدهم جمادي الاولي سال چهل و يكم هجرت روي داد، بنابراين هر كس آن را سال چهلم هجري بداند خطا كرده است. حاكم نيشابوري نيز در كتاب المستدرك مي‌نويسد كه عهد نامه ي صلح در سال 41 هجري صورت پذيرفته است.
گفته شده است كه اين قرار داد در بيست و پنجم ربيع الاول انجام گرفته و برخي آنرا بيست و پنجم ربيع الاخر مي‌دانند. به اين ترتيب اگر جمادي الاولي را بپذيريم، زمان خلافت ظاهري امام حسن ـ عليه السّلام ـ هفت ماه و بيست و چهار روز مي‌باشد و اگر ربيع الاول را بپذيريم، اين زمان شش ماه و چهار روز مي‌شود و در صورت سوم، اين مدت چند روز بيشتر مي‌شود».[1]به هر تقدير مراحل مختلف زندگي امام حسن ـ عليه السّلام ـ را مي‌توان به اين صورت بيان كرد. هفت سال و شش ماه در زمان جدش رسول الله ـ صلّي الله عليه و آله ـ سي سال تا شهادت پدر بزرگوارش، شش ماه و پنچ روز حكومت ظاهري تا صلح با معاويه، نه سال و نه ماه و سيزده روز از هنگام صلح تا شهادت.[2]

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1ـ صلح امام حسن، شيخ راضي آل ياسين ترجمه ي آيت الله سيد علي خامنه‌اي.
2ـ حسن كيست؟، فضل الله كمپاني.
3ـ الارشاد، شيخ مفيد، ترجمه رسولي محلاتي.

پي نوشت ها:
[1] . مسعودي، مروج الذهب، بيروت، دارالمعروف، بي تا، ج 3، ص 4، و ابن كثير، البدايه و النهايه، بيروت، مكتبة المعارف، بي تا، ج 8، ص 14؛ امين، سيد محسن، امام حسن و امام حسين ـ عليهما السّلام ـ ، ترجمة ادارة كل تبليغات اسلامي، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، چاپ پنجم، سال 1366، ص69.
[2] . همان، امين، سيد محسن، ص97.