اصولا بهشت «دار السلام» است همانگونه كه در سوره يونس آمده است: («وَ اللَّهُ يَدْعُوا إِلى دارِ السَّلامِ»)[1]: “خداوند مردم را دعوت به دار السلام و سرزمين سلامت و آرامش مى كند.” و بهشتيان كه ساكنان اين سرزمين اند با انواعي از سلام ها و درودها مواجه مي شوند:
1. گاه با سلام فرشتگان روبرو مى شوند كه به هنگام ورود در بهشت از هر درى بر آنها وارد مى شوند و مى گويند: “سلام بر شما به خاطر شكيبايي هايى كه داشتيد و چه پايان خوبى است اين سرايى كه نصيبتان شده.” (« وَ الْمَلائِكَةُ يَدْخُلُونَ عَلَيْهِمْ مِنْ كُلِّ بابٍ سَلامٌ عَلَيْكُمْ بِما صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ»)[2].
2. و گاه ساكنان اعراف آنها را صدا مى زنند و مى گويند:” سلام بر شما” (وَ نادَوْا أَصْحابَ الْجَنَّةِ أَنْ سَلامٌ عَلَيْكُمْ)[3].
3. گاه پس از ورود در بهشت با سلام و تحيت فرشتگان روبرو مى شوند و گاه به هنگام قبض روح اين سلام از ناحيه فرشتگان مرگ به آنها نثار مى شود و مى گويند:” سلام بر شما وارد بهشت شويد به خاطر اعمالى كه انجام مى داديد” (الَّذِينَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلائِكَةُ طَيِّبِينَ يَقُولُونَ سَلامٌ عَلَيْكُمْ ادْخُلُوا الْجَنَّةَ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ)[4].
4. و گاه خودشان به يكديگر سلام و درود مى فرستند، و اصولا” تحيت آنها در آنجا همان سلام است” (تَحِيَّتُهُمْ فِيها سَلامٌ)[5].
5. و بالآخره برتر و بالاتر از همه اينها سلام پروردگار است (سَلامٌ قَوْلًا مِنْ رَبٍّ رَحِيمٍ)[6] اين نداى روح افزا و نشاط بخش و مملو از مهر و محبت، چنان روح انسان را در خود غرق مى كند و به بهشتيان لذت و شادى و معنويت مى بخشد، كه با هيچ نعمتى برابر نيست. آرى شنيدن نداى محبوب، ندايى آميخته با محبت، و آكنده از لطف، سر تا پاى بهشتيان را غرق سرور مى كند، كه يك لحظه آن بر تمام دنيا و آنچه در آن است برترى دارد! در روايتى از پيغمبر گرامى اسلام (ص) آمده است: «در همان حال كه بهشتيان غرق در نعمت هاى بهشتى هستند نورى بر بالاى سر آنها آشكار مى شود، نور لطف خداست كه بر آنها پرتو افكنده، ندايى برمى خيزد كه سلام بر شما اى بهشتيان و اين همان است كه در قرآن آمده: سَلامٌ قَوْلًا مِنْ رَبٍّ رَحِيمٍ، اينجاست كه نظر لطف خداوند چنان آنها را مجذوب مى كند كه از همه چيز جز او غافل مى شوند، و همه نعمت هاى بهشتى را در آن حال به دست فراموشى مى سپارند، و اينجاست كه فرشتگان از هر درى بر آنها وارد مى شوند و مى گويند درود بر شما»[7].
خلاصه اينكه در دار السلام، نه سخن لغوى شنيده مى شود و نه كلام بيهوده اى، تنها سلام است و سلام؛ اما نه سلامى كه صرفا در لفظ باشد بلكه سلامى كه اثر آرام بخش و سلامت آفرين آن در اعماق روح و جان انسان نفوذ مى كند و همه را غرق در آرامش و سلامت مى سازد.
پي نوشت:
[1] سوره يونس، آيه 25. [2] سوره رعد، آيه24. [3] سوره اعراف، آيه46. [4] سوره نحل، آيه32. [5] سوره ابراهيم، آيه23. [6] سوره يس، آيه58. [7] تفسير روح المعاني، ج23، ص35.تفسير نمونه، ج18، ص: 421. تفسير نمونه ج18 418