در رابطه با خلقت انسانهاي قبل از حضرت آدم (عج) و چگونگي آن در مكاتب غير از اسلام نيز بحثي به ميان آمده يا نه؟ اگر پاسخ مثبت است منشا سخن، ما هستيم يا آنها؟ آيا تحريفي هم صورت گرفته است؟

در رابطه به خلقت انسانهاي قبل از حضرت آدم (عج) بطور كلي سه ديدگاه وجود دارد. كه هر كدام مستند به منابع خاص خود مي باشد.
1. ديدگاه علماي تجربه گرا؛
2. ديدگاه دين اسلام؛
3. ديدگاه اديان يهود و نصاري.
علماي ژيولوژي (علم طبقات زمين) بر اساس بررسي هاي كه در اين زمينه انجام داده اند معتقدند كه عمر انسانها از ميليونها سال تجاوز مي كند در اين رابطه به آثار و فسيلهايي دست يافته اند كه اين ادعا را ثابت مي كند. مثلا باستان شناسان كشور پرو در سال 1332 هـ . ضمن كشفيات و حفر آثار قديم جنگلهاي «اكوراكو» واقع در 155 كيلومتري ليما اسكلت يك انسان عظيم الجثه اي را پيدا كرده اند كه قدمت آن را حدود يك ميليون سال مي دانند. [1]البته اين دانشمندان دليل قانع كننده اي كه ثابت كند نسل موجود متصل و پيوسته به آن انسانها است در دست ندارد. از نظر دين مقدس اسلام همه انسانهاي موجود در روي زمين اعم از سياه، سفيد، زرد وسرخ به آدم و حوا بر مي‌گردند. بدون آنكه در پيدايش اين نسل كسي جز آن دو با آنان همراهي كرده باشد. خداي سبحان در اين باره مي فرمايد: اي مردم از خدايتان بترسيد خدايي كه همه شما را از يك تن آفريده و همسرش را نيز از او پديد آورد و از آن دو مردان و زنان بسياري پراكنده ساخت…»[2]اين آيه در مقام آن است كه بگويد حقيقت افراد انسان يكي است و تمام آنان با اين همه كثرتي كه بين شان ملاحظه مي شود. از يك اصل مي باشند و از ريشه واحدي منشعب شده و رو به ازدياد گزارده‌اند. آيات ديگري نيز وجود دارند كه همين مطلب را تاييد مي كنند.[3]البته قرآن صريحا بيان نكرده است كه آيا ظهور نوع انسان منحصر به همين دوره است يا اينكه قبلاً هم ادواري بر او گذشته كه ما آخرين آنها هستيم گرچه از آيه 30 سوره بقره كه فردموده است: هنگامي كه پروردگارت به فرشتگان گفت: من در روي زمين جانشين قرار خواهم داد، گفتند آيا كسي را در آن قرار مي دهي كه فساد و خون ريزي كند» مي توان چنين احتمال داد كه قبل از دوره كنوني ادوار ديگري بر نوع انسان گذشته باشد. و همچنين از بعضي از روايات اهل بيت معلوم مي شود كه نوع انسان ادوار زيادي قبل از اين دوره بخود ديده است. از امام صادق _ عليه السلام _ حديثي نقل مي كنند كه فرمود: شايد تو فكر مي كني كه خداوند جز شما بشري نيافريده است. بلي به خدا قسم كه خداوند هزار هزار آدم آفريده كه شما در آخر اين سلسله قرار داريد.[4]از مطالب ياد شده بدست مي آيد كه خداي سبحان حضرت آدم (عج) را بطور مستقل آفريده و انسانهاي موجود همه فرزندان آدم و حوا مي باشند. اما در رابطه با انسانهاي قبل از خلقت آدم در قرآن اشاراتي وجود دارد در روايات ائمه _ عليهم السلام _ هم نسبت به وجود چنين انسانهايي تصريح شده است. ديدگاه علماي تجربه گرا و فسيلهايي كه از چنين انسانهاي بدست آمده مؤيد اين مطلب است گويا چنين رواياتي از معجزات ائمه _ عليهم السلام _ مي باشند. پيروان دين يهود و نصاري با استفاده از كتاب مقدس مخالف ديدگاه علماي ژيولوژي اند و معتقدند كه خداوند بعد از خلق آسمان و زمين آدم را بصورت تمام و كامل خلق نمود.[5] و همه بشر فرزندان آدم و حوا مي باشند كه در نتيجه آنها اعتقاد به وجود انسانهاي قبل از خلقت آدم _ عليه السلام _ ندارند. و عمر بشر را از روزي كه آفريده شده تا كنون بيش از هفت هزار سال نمي دانند.[6]طبق نقل ويل دورانت در تاريخ تمدن برخي از يهوديان معتقد بوده اند كه انسان در ابتداء با دم آفريده شد و تا نسل ادريس چهرة آدميزادگان به بوزينگان شباهت داشت.[7]

معرفي منابع براي مطالعه بيشتر:
1. شرح نهج البلاغه، محمد تقي جعفري، ج 2.
2. پيشگوئي‌هاي علمي قرآن، مصطفي زماني، ص 108 و 124.
3. اسلام و انسان معاصر، علامه طباطبائي، ص 54 و 64.

پي نوشت ها:
[1] . آملي، حسن زاده، هزار و يك نكته، نكته 557، قم، مركز نشار رجاء سوم 1372 ه.
[2] . نساء آيه 1.
[3] . زمر، آيه 56.
[4] . شيخ صدوق، محمد بن علي، التوحيد، ص 277، قم جامعه مدرسين، 1378 ه.
[5] . كتاب مقدس (عهدين) سفر پيدايش ص 1.
[6] . طباطبائي، محمد حسين، ترجمه تفسير الميزان، ج 4، ص 247، مركز نشر رجاء دوم 1364.
[7] . ويل دورانت، تاريخ تمدن، ج 4، ص 451، تهران، سازمان انتشارات و آموزش انقلاب 1366 ه.