در واقعه کربلا مهاجر بن اوس از سپاهیان امام حسین(ع) بود، یا از سپاه عمر بن سعد(هر دو گزارش وجود دارد)؟!

یکی از کسانی که در روز عاشورا در سپاه عمر بن سعد حضور پررنگی داشت، مهاجر بن اوس تمیمی بود.[1]

مهاجر به همراه عبدالله بن کثیر شعبی در به شهادت رساندن زهیر بن قین نقش مؤثری داشت[2] و به این علت مورد نفرین امام حسین(ع) قرار گرفت. امام(ع) در مورد زهیر فرمود: «خداوند تو را از رحمت خویش دور نگرداند و قاتلان تو را مانند کسانى که با لعنت خدا به صورت میمون و خوک در آمدند، لعنت نماید».[3]

در روز عاشورا «مهاجر بن اوس تمیمى» روى به امام(ع) نمود و گفت: «اى حسین! آیا آب را نمی‌بینى که مانند شکم مارها به نظر می‌آید، به خدا آن‌را نخواهى چشید تا بمیرى». امام به وى پاسخ داد: إنّى لأرجو أن یوردنیه اللّه و یحلئکم عنه»؛ امیدوارم که خداوند مرا به آن برساند و شما را از آن بازدارد.

وی که از قوم حر بن یزید ریاحی بود،[4] روز عاشورا حر بن یزید ریاحی را با وضع غیر عادى دید و پرسید قصد رفتن به کجا داری؟! آیا می‌خواهى بر حسینیان حمله کنى؟ مهاجر سپس اظهار داشت عمل امروز تو مرا به شک می‌اندازد، سوگند به خدا در هیچ کارزارى تو را مانند امروز بیمناک ندیده بودم و هر گاه از دلاورترین اهل کوفه از من بپرسند از تو تجاوز نمی‌‌کنم و امروز چه پیش آمده که تو را بر خلاف انتظار می‌‏بینم؟…[5]

بر این اساس و با توجه به نقل‌های مختلف تاریخی، مهاجر بن اوس از شقی‌ترین دشمنان امام حسین(ع) بود، اما با این وجود، در برخی از منابع کهن، نام او به عنوان یکی از شهدای کربلا ثبت شده است.[6]

این گزارش‌ها یا ناشی از اشتباه بوده و یا آن‌که به احتمال ضعیف، فردی غیر مشهور، اما هم‌نام او در سپاه امام(ع) نیز حضور داشت و به شهادت رسید. و الله اعلم.

[1]. طبری، أبو جعفر محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک(تاریخ طبری)، تحقیق، ابراهیم، محمد أبو الفضل، ج 5، ص 441، بیروت، دار التراث، چاپ دوم، 1387ق؛ بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق، زکار، سهیل، زرکلی، ریاض، ج 3، ص 181، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، 1417ق.

[2]. تاریخ الامم و الملوک(تاریخ طبری)، ج 5، ص 441.

[3]. حسینی موسوی، محمد، تسلیة المُجالس و زینة المَجالس (مقتل الحسین ع)، محقق، مصحح، حسون، کریم فارس، ج 2، ص 295، قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة، چاپ اول، 1418ق.

[4]. ابو مخنف کوفی، لوط بن یحیی، وقعة الطف، محقق، مصحح، یوسفی غروی، محمد هادی‏، ص 214، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ سوم، 1417ق.

[5]. شیخ مفید، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج 2، ص 99، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، 1413ق.

[6]. رسان، فضیل بن زبیر، تسمیة من قتل مع الحسین ع‏، ص 155، قم، آل البیت ع‏، چاپ دوم‏، 1406ق؛ محلی، حمید بن احمد، الحدائق الوردیة فی مناقب الأئمة الزیدیة، مصحح، محطوری، مرتضی بن زید، ج 1، ص 211، صنعا، مکتبة بدر، چاپ اول، 1423ق.