دسته ي اول : کفار
تکاليف الهي ، افزون بر مسلمانان ، متوجه کفار نيز هست ، ولي اگر انجام بدهند ، صحيح نخواهد بود .(1) و اگر به همان حالت کفر بميرند بدترين عذاب الهي شامل آنها خواهد بود .
الف ) خطر استخفاف و سبک شمردن نماز
1. عنه صلي الله عليه و آله- لابنته فاطمه عليهاالسلام لما قالت له : يا ابتاه ، ما لمن تهاون بصلاته من الرجال و النساء؟ -: يا فاطمه ، من تهاون بصلاته من الرجال و النساء ابتلاه الله بخمس عشره خصله : ست منها في دار الدنيا ، و ثلاث عند موته ، و ثلاث في قبره ، و ثلاث في القيامه اذا خرج من قبره .
فاما اللواتي تصيبه في دار الدنيا : فالأولي : يرفع الله البرکه من عمره ، و يرفع الله البرکه من رزقه ، و يمحو الله عزوجل سيماء الصالحين من وجهه ، و کل عمل يعمله لا يؤجر عليه ، و لا يرتفع دعاؤه الي السماء ، و السادسه : ليس له حظ في دعاء الصالحين .
و أما اللواتي تصيبه عند موته فأولهن : انه يموت ذليلا . و الثانيه : يموت جائعا.
و الثالثه : يموت عطشانا ، فلو سقي من أنهار الدنيا لم يرو عطشه .
و أما اللواتي تصيبه في قبره : فأولهن : يوکل الله به ملکا يزعجه في قبره . و الثانيه : يضيق عليه قبره . و الثالثه : تکون الظلمه في قبره .
و أما اللواتي تصيبه يوم القيامه اذا خرج من قبره : فأولهن : أن يوکل الله به ملکا يسحبه علي وجهه و الخلائق ينظرون اليه . و الثانيه : يحاسب حسابا شديدا . و الثالثه : لا ينظر الله اليه و لا يزکيه و له عذاب أليم . (2)
پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم در پاسخ به دخترش فاطمه عليهاالسلام که سؤال کرد : اي پدر! مردان و زناني که نمازشان را سبک مي شمارند چه ( جزايي ) دارند ؟ فرمود : اي فاطمه ! هرکس – از مردان يا زنان – نمازش را سبک بشمرد ، خداوند او را به پانزده خصلت مبتلا مي کند : شش خصلت در دنيا ، سه خصلت هنگام مرگش ، سه خصلت در گورش و سه خصلت در قيامت هنگامي که از گورش بيرون مي آيد . اما آنچه در دنيا به او مي رسد : خداوند برکت را از عمرش برمي دارد و نيز سيماي صالحان را از چهره اش مي زدايد ، به هر عملي که انجام مي دهد پاداشي داده نمي شود ، دعايش به آسمان نمي رود و ششم اين که براي او در دعاي صالحان نصيبي نيست . اما آنچه هنگام مرگش به او مي رسد : نخستين آنها اين است که خوار مي ميرد ، دوم ، گرسنه مي ميرد و سوم ، تشنه مي ميرد ؛ پس اگر از نهرهاي دنيا به او بنوشانند ، سيراب نمي شود . اما آنچه در قبرش به او مي رسد : نخستين آنها اين است که خداوند فرشته اي مي گمارد تا او را در قبرش آزار داده و آشفته سازد ، دوم ، اين که قبرش را بر او تنگ مي کند و سوم ، اين که قبرش تاريک است . اما آنچه روز قيامت هنگام برون آمدن از قبرش به او مي رسد: نخستين آنها اين است که خداوند فرشته اي مي گمارد تا او را با صورت ( روي زمين ) بکشد در حالي که مردم به او مي نگرند ، دوم ، اين که بازخواست سختي مي شود و سوم ، اين که خداوند به او نمي نگرد و پاکش نمي سازد و عذابي دردناک دارد .
2. حضرت باقر عليه السلام مي فرمايد : لا تتهاون بصلاتک فان النبي صلي الله عليه و آله و سلم قال عند موته : ليس مني من استخف بصلاته ؛ (3)
مبادا نمازت را سبک بشماري ؛ زيرا پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم هنگامي که مي خواستند از اين دنيا رخت بربندند فرمودند : هر کس نمازش را سبک بشمارد ، از من نيست .
3. پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم مي فرمايد: لا يزال الشيطان ذعرا من المؤمن ما حافظ علي الصلوات الخمس ، فاذا ضيعهن تجرأ عليه ، فأدخله في العظائم ؛ (4)
همواره شيطان از انسان با ايمان ، در هراس است تا هنگامي که بر نمازهاي پنج گانه مواظبت ورزد ؛ پس هرگاه آنها را ضايع کند [ يعني حق آنها را ادا نکرده و وظيفه اش را نسبت به آنها انجا ندهد ] بر او جرأت مي يابد و او را در گناهان بزرگ وارد مي کند .
4. حضرت اميرمؤمنان عليه السلام مي فرمايد : من ضيع الصلاه فهو لغيرها أضيع ؛ (5)
کسي که نمازش را ضايع کند اعمال ديگرش را بيشتر ضايع خواهد کرد .
5. پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم مي فرمايد : ليس مني من استخف بصلاته ، لا يرد الحوض لا والله ؛ (6)
از [ امت ] من نيست کسي که به نمازش استخفاف ورزيده و آن را سبک بشمار به خدا قسم در قيامت از ملاقات من در نزد حوض [ کوثر ] محروم خواهد بود .
6. ابوبصير مي گويد : بر ام حميده ( همسر امام صادق عليه السلام ) وارد گشتم تا او را به جهت رحلت و شهادت امام صادق عليه السلام تسليت دهم . پس او گريست و من نيز از گريه ي او گريستم . سپس گفت : اي ابومحمد ! (7) اگر ابوعبدالله را هنگام مرگ مي ديدي ، به شگفت مي آمدي ، چشمانش را باز کرد و سپس فرمود : هر کس را ميان من و او پيوند خويشاوندي است گرد آوريد . ام حميده گفت : هيچ کس را رها نکرديم مگر اين که گرد آورديم پس به آنها نگريست ، سپس فرمود : « ان شفاعتنا لا تنال مستخفا بالصلاه » ؛ (8) همانا شفاعت ما به سبک شمارنده ي نماز نمي رسد .
7. پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم مي فرمايد : لا تضيعوا صلاتکم ؛ فان من ضيع صلاته حشر مع قارون و هامان . و کان حقا علي الله أن يدخله النار مع المنافقين ، فالويل لمن لم يحفاظ علي صلاته و أداء سنه نبيه ؛ (9)
نمازتان را ضايع نکنيد که هرکس نمازش را ضايع کند با قارون و هامان (10) حشور مي شود و سزوار است که خداوند او را همراه منافقان وارد آتش کند ؛
پس واي بر کسي که بر نمازش و انجام سنت پيامبرش مواظبت نورزيده است .

پی نوشت:

1. العروه الوثقي ، ج 1 ، في صلاه القضاء ، ج 2 ، في شرائط وجوب الزکاه ، مسئله 16 ، في شرائط وجوب الحج ، مسئله 74 و في شرائط صحه الصوم .
2. محمدي ري شهري ، الصلاه في الکتب و السنه ، ص 105 ، به نقل از فلاح السائل ، سيد بن طاووس ، ص 22 .
3. الفروع من الکفافي ، ج 3 ، ص 269 .
4. همان .
5. مستدرک الوسائل ، ج 1 ، ص 172 باب 7 ، حديث 7 .
6. من لا يحضره الفقيه ، ج 1 ، ص 206 .
7. کنيه ي ديگر ابوبصير است .
8. سيد بن طاووس ، فلاح السائل ، ص 127 .
9. عيون الاخبار الرضا عليه السلام ، ج 2 ، ص 31 ، حديث 46 .
10. قارون و هامان دو تن از وزيران فرعون بودند .

منبع: کتاب دانستني هاي لازم از نماز
/خ