رمضان ماهي که در آن شبي به ارزش هزار ماه قرار داده شده و در آن شب ملائکه و روح نزول اجلال مي فرمايد و از همه مهمتر سلم و سلامتي است
(سوره بقره، آيه 185)
بهترين نمونه فايده روزه، تازه کردن مواد بين بافتي بدن است تصور مي شود که آنچه مي خوريم، صرف سوختن و تهيه انرژي بدن شده و دفع مي گردد، ولي تصوري نادرست بوده و بايد بدن را مانند حوضي بدانيم که غذا از طرفي وارد شده و از جانب ديگر خارج مي شود.
بدني را در نظر بگيريد که يازده ماه تمام بدون وقفه تازه ها به بدنش وارد شده اند، چون ورود تازه ها از روي قاعده علمي و نظم و بهداشتي نيست و برعکس خروج کهنه ها و فاسدها که به وسيله ريه، کليه، کبد و پوست انجام مي گيرد، حساب شده و از روي نظم است.
ريه ها سموم را به نظم خارج مي سازند و کليه ها زهر را حساب شده و با نظم دفع مي کنند و کبد نيز به ترتيب مخصوص، آنها را از بدن خارج مي کنند. لاجرم انبارهاي ذخيره اي درست و مرتب پر نشده اند و متابوليسم شايد به صورت سوخته و نيم سوخته در آيد و ايجاد بيماري هاي تغذيه اي از اين نيم سوخته ها باشد که اگر به وسيله روزه گرفتن، نظم و حسابي در کار ذخاير بدني به وجود نيايد، سبب پيدايش پيشامدهاي ناگواري شود زيرا کليه و کبد و ريه و پوست که از ارگان هاي صادراتي بدن مي باشند، همه روي نظم و حساب هستند.
کليه حتي فراموش نمي کند آدمي در شب احتياج به خواب دارد، لذا به تناسب تاريکي و سنگيني خواب، از ترشحات خود کاسته و کمتر ادرار به وجود مي آيد و پوست و ريه ها و کبد به همين صورت صادرات خود را تنظيم مي کنند. اما واردات آن چنان نامنظم است که آدمي به جاي طيبات و غذاهاي پاکيزه و حلال، به دست خود غبارها و دودها به سويش سرازير مي شود و در نتيجه حوض متابوليکي طاقت فشارها و صدمه ها را ندارد، شکاف برداشته آدمي را به روز سياه مي نشاند. به عنوان مثال مي دانيم شهرها به خصوص شهرهاي صنعتي، هواي آلوده دارند و داراي مقداري از گازهاي فلزات سنگين مانند سرب و جيوه و آهن هستند که از راه ريه به همراه هواي تنفسي وارد بدن مي شود ضرر سرب بر گلبول هاي قرمز خون و نسج عصبي و استخواني ثابت شده که ايجاد کم خوني و عصبانيت و لاغري و دردهاي استخواني مي کند. در صورتي که با گرسنگي ملايم و روزه داري، اين مواد سمي گفته شده، از محل هاي خود خارج و وارد جريان خون گرديده، از کليه ها دفع مي شوند. يعني در حقيقت پيوسته حوض متابوليکي به دفع سموم اشتغال دارد.
بدن مانند منبع ذخيره شده اي است از آنچه به نام خوردني ها و آشاميدني ها به آن وارد مي شود و چون بسياري از اعضا براي دفع سموم در تلاش مداوم هستند لازم است به بدن فرصتي به منظور خوب عملي ساختن دفع سموم داده شود که جز با روزه دراي و منظم ساختن کيفيت و کميت مواد وارداتي به بدن، اين امر امکان پذير نيست.
عوض شدن مايع و مواد بين بافتي و پاک شدن بدن از سموم در ماه رمضان نتيجه پايداري دارد. با شرکت ساليانه يک ماه در ضيافتي که به نام پروردگار برقرار است، مي توان بقيه سال را به برکت ميزبان معظمش، در نعمت تعادل ترشحي و بالنتيجه درنعمت سلامتي به سر برد. اگر در طول سال پيشامدهاي ناگوار اعم از سوء تغذيه يا غير آن، تعادل ترشحات غددي را به هم زده باشند، روزه مي تواند تعادل مجددي بين آنها براي مدت ها برقرار سازد.

درمان با روزه داري
 

روزه را منافع درماني بسياري است که بعضي در حين پيدايش مرض به کار آمده و هم اکنون در سوييس، آلمان، انگستان، آمريکا و… بيمارستان هايي است که در بخشي از آنها يا همه قسمت ها بيماران را به روش روزه داري درمان مي کنند.
قند کبد در خون مي ريزد و چربي هايي که در زير پوست ذخيره شده اند و پروتئين هاي عضلات و غدد و سلول هاي کبدي آزاد مي شوند و به مصرف تغذيه بافت ها مي رسند و بالاخره تمام اعضا مواد خاص خود را براي نگهداري تعادل محيط داخلي و قلب قرباني مي کنند و به اين ترتيب روزه تمام بافت هاي بدني را مي شويد و آنها را عوض مي کند.»
دکتر ژان فروموزان روش معالجه با روزه را به شستشوي احشا تعبير مي کند که در آغاز روزه داري زبان باردار است، عرق بدن زياد است، دهان بو مي گيرد، گاه آب از بيني راه مي افتد و همه علامت شروع شستشوي کامل بدن است. در اين حال اعضا هم استراحتي دارند، صرف نظر از اين که روزه بسياري از زشتي ها را از انسان دور ساخته و به نيکي ها و خوبي ها نزديک مي سازد و در نتيجه اجتماعي متشکل از اين قبيل افراد که ارزش واقعي اجتماعي دارند تشکيل مي شود. امام سجاد (ع) علاوه بر اين که ماه رمضان را ماه خدا، ماه مبارک، ماه صيام و ماه اسلام ناميده است، اين ماه را ماه اسلام نامگذاري نموده.
آنچنان ماه رمضان بر اجتماع و بر افراد اجتماع اثر مي گذارد که روز اول شوال (روز عيد) را مي توان روزي نامگذاري کرد که روز شرافت و کرامت و شناسايي نبي گرامي و آل اوست و براي مسلماناني که توفيق روزه گرفتن داشته اند خود عيدي بزرگ است، زيرا توانسته اند مدت يک ماه تمام خود را چنان کنترل و مراقبت کنند که در روز عيد بتوانند بگويند اين ماه را آنچنان پشت سر گذاشتيم که مي توانيم بدين وسيله آن را سندي دال بر اين ادعا داشته باشيم که ياغي و طاغي نيستيم. و مفهوم اين جملات را به خوبي مي توان از دعايي که در نماز عيد خوانده مي شود و آن روز را براي محمد و آل محمد، فخر و شرف و کراهت و براي مسلمانان عيد معرفي مي نمايد درک نمود. اثر اجتماعي روزه آنچنان نيرومند است که توانسته ضامن اجرايي خوبي براي هماهنگ ساختن کليه مسلمانان و کراهت و شرف پيشوايان مسلمانان معرفي کند.
منبع: نشريه راه موفقيت، ش 22.