ریفلاکس اسید و یا ریفلاکس گوارشی (GERD)

برای زنان باردار داشتن ریفلاکس اسید معده کاملا رایج است. معمولا همانطور که بارداری پیش میرود، ریفلاکس اسید بدتر می شود. با این حال، هنگامی که نوزاد متولد می شود، به طور معمول از بین می رود. با این حال، اگر در دوران بارداری دچار ریفلاکس اسید شدید، احتمالا اگر دوباره باردار شوید باز هم دچار این مشکل خواهید شد.

علائم ریفلاکس اسید

شایع ترین علائم ریفلاکس اسید در طول حاملگی عبارتند از:

طعم اسیدی در دهان و یا احساس سوزش در گلو

ترش کردن یا احساس سوزش در قفسه سینه

استفراغ یا حالت تهوع

درد قفسه سینه یا شکم

گلو درد یا صدای گوش خراش در گلو

دشواری در بلع

سرفه 1

علل ریفلاکس اسید

در طی هضم طبیعی، مواد غذایی از مری (مجرای بین دهان و معده) از طریق یک دریچه عضلانی که اسفنکتر مری (LES) نامیده می­‌شود، به سمت معده می­‌رود.
LES بخشی از دریچه بین مری و معده است. این دریچه باز می­شود تا غذا از طریق آن عبور کند و سپس بسته می­‌شود تا از بازگشت اسید معده به سمت بالا جلوگیری کند. وقتی فرد سوزش معده یا ریفلاکس اسیدی دارد، LES به اندازه­ای ضعیف یا شل است که به اسید معده امکان بالارفتن به مری را می‌­دهد.

این امر می ­تواند باعث درد و سوزش در ناحیه قفسه سینه شود. در دوران بارداری، اختلالات هورمونی می­ تواند به ماهیچه­‌های مری از جمله LES اجازه دهد که بیشتر باز شود.

نتیجه این است که اسیدهای بیشتری به مری بازمی­گردد، به ویژه هنگامی که فرد دراز کشیده باشد یا پس از خوردن یک وعده غذایی سنگین. علاوه بر این، همانطور که جنین در طول سه ماهه دوم و سوم رشد می­ کند و رحم مادر برای این رشد بزرگتر می­شود، معده تحت فشار بیشتری قرار می­ گیرد. 

این امر نیز می­ تواند باعث شود که مواد غذایی و اسید معده به داخل مری بازگردد. همچنین مواد غذایی ممکن است در طی دوران بارداری باعث سوزش معده شود.

تمام غذاهایی که در افراد غیرباردار باعث سوزش معده در بارداری می­ شود، می ­تواند در طی بارداری هم باعث سوزش در معده گردد، از جمله: شکلات، نعناع، نوشیدنی­های کافئین ­دار (مانند قهوه، چای و نوشابه) و غذاهای چرب.2

7درمان گیاهی و خانگی برای رفلاکس اسید معده در دوران بارداری

1. پس از هر وعده غذایی پوست یک پرتقال ارگانیک را چند دقیقه بجوید.
 
2. برای درمان خانگی رفلاکس اسید معده دوران بارداری از جوشانده های هل سبز، شوید، زیره، تخم بزرک و پودر ناورن قرمز استفاده کنید.
می‌ توانید جوشانده‌ای از دانه‌های هل سبز، شوید، زیره تهیه کرده و آن را مصرف کنید. و یا در صورت تمایل مخلوطی از این دانه‌ها را پس از غذا و یا بین وعده‌های غذایی خود بجوید. برای تهیه این جوشانده دانه‌ها را در ظرفی از آب سرد ریخته و سپس آن را بین 10 تا 30 دقیقه بجوشانید.  یک قاشق چایخوری سرکه سیب را در مقدار کمی آب گرم حل کرده و پیش از غذا میل کنید.  از جوشانده تخم بزرک استفاده کنید. یک قاشق چایخوری تخم بزرک را در 4/1 لیتر آب به مدت 2 تا 33 دقیقه جوشانده و پس از صاف کردن آن، بنا به دلخواه خود آن را به صورت سرد یا گرم میل نمایید.  با هر وعده غذایی یک قاشق چایخوری پودر نارون قرمز میل کنید. این گیاه علاوه بر شیرین و مغذی بودن التهاب بافت‌های مخاطی مجرای گوارش را نیز تسکین می‌دهد. مصرف نارون قرمز به صورت دمنوش و یا به صورت گرد باعث خنثی شدن اسیدیته و تسکین رفلکس‌ اسید معده می‌شود. همچنین مکمل‌های گیاهی نارون قرمز را نیز می‌توانید از فروشگاه‌های مخصوص تهیه کنید.
 
3. برای درمان خانگی رفلاکس اسید معده دوران بارداری دمنوش های گیاهی بنوشید
برای درمان خانگی رفلاکس اسید معده دوران بارداری سعی کنید در طول روز به طور منظم جوشانده بنوشید. برای این کار می‌توانید فقط از یک گیاه و یا مخلوطی از گیاهان دارویی که برای تسکین التهاب بافت دستگاه گوارش موثر شناخته شده‌اند از قبیل: رازیانه، اسپیره، پف نبات، بابونه، به لیمو، شاهپسند، بادرنجبویه، بارهنگ، شیرین بیان، اسطوخودوس، پوست پرتقال یا نارنگی استفاده کنید. بعضی از این گیاهان دارویی خاصیت نرم کنندگی داشته و باعث نرمی، محافظت و بهبود بافت‌های ملتهب دستگاه گوارش می‌شوند. 
 
4. به تمرینات تن آرامی و تنفسی بپردازید
برای درمان خانگی رفلاکس اسید معده دوران بارداری ضمن انجام این تمرینات یاد بگیرید که میزان استرس و هیجانات شدید خود را کاهش دهید. یوگا، مدیتیشن، ورزش و تمرینات تن آرامی در این زمینه کمک بزرگ و موثری به شما خواهند کرد. 

انجام تمرینات تنفسی باعث باز شدن قفسه سینه و در نتیجه کاهش استرس که یکی از عوامل مهم بروز سوزش سر دل است می‌باشد. خود را عادت بدهید که در هر لحظه‌ ای از روز و به خصوص قبل از غذا، هنگام مسافرت با ماشین و یا پیش از خواب نفس‌ های عمیق بکشید.
 
5. از پوشیدن لباس‌های تنگ خودداری کنید
از پوشیدن لباس‌های تنگ و چسبان خودداری کنید. در واقع لباس‌های تنگ با فشار آوردن بر روی معده و شکم باعث ایجاد رفلاکس اسید معده می‌شوند. 

 
6. غذاهای مفید و مضر برای سلامت خود را بشناسید، آب فراوان بنوشید و غذای خود را در وعده‌های کوچک میل کنید
از خوردن غذاهای چرب، سرخ شده و تند پرهیز کنید، خوردن غذاهایی نظیر خامه، سس مایونز، آووکادو، چیپس سیب زمینی و پنیرهای خامه‌ای را حداقل برای مدتی فراموش کنید. همچنین از مصرف غذاهای تند و سرخ شده که دیرهضم بوده و باعث تحریک مری می‌شوند نیز صرف نظر کنید.

غذاهای شیرین و دسرها را از برنامه غذایی خود حذف کنید: به طور کلی از خوردن هر چیزی که حاوی مقدار زیادی کربوهیدرات است اجتناب کنید، برای تهیه دسر می‌توانید از میوه‌هایی که ترش نیستند استفاده کنید.
 
به نظر می‌رسد دسته‌ای از مواد غذایی که در تسکین سوزش معده خانم‌های باردار موثرند برای برخی دیگر از خانم ها اثری معکوس داشته و علائم سوزش سر دل را تشدید می‌کند. پس باید مواد غذایی را امتحان کنید. مصرف غذاهایی نظیر برنج، ذرت، نان کامل گندم، لوبیا (سفید یا قرمز) برای بعضی از خانم‌ های باردار اثری معجزه آسا دارد. در حالیکه برخی دیگر از خانم‌ها آب سیب زمینی خام را تنها عامل موثر رفع مشکل خود می‌ دانند.

در برخی افراد شیر و محصولات لبنی باعث تسکین موقت درد می‌شوند. ولی در برخی دیگر از افراد این محصولات خود عامل سوزش سردل می‌باشند. بنابراین پیش از مصرف بلند مدت آنها را امتحان کنید، به این ترتیب که مصرف شیر و لبنیات را به مدت دو هفته کنار گذاشته و دقت کنید که آیا با این تغییر شیوه علایم بهبودی در شما ظاهر می‌شود یا خیر. سعی کنید مواد غذایی که خاصیت قلیایی دارند نظیر: زردآلو، انجیر، خرما، زیتون سبز، انگور، موز، گیلاس، هلو، سیب زمینی، لوبیا، شاهی، بادام و غیره را در برنامه غذایی خود بگنجانید.

باید بدانید که دسته‌ای از مواد غذایی برای رفع مشکل سوزش معده کارساز و برخی دیگر هم برعکس بسیار مضرند.

مواد غذایی مفید برای رفع ترش کردن معده یا رفلاکس اسید معده :
موز
انگور 
سیب زمینی
گیاه یونجه
غذاهای قلیایی
دمنوش ها

مواد غذایی مضر برای رفع ترش کردن معده یا رفلاکس اسید معده :
کافئین
مرکبات
گوجه فرنگی
غذاهای چرب، پرادویه، شیرین
نعنا
نوشابه های گازدار
سیگار و دخانیات 

در طول بارداری دریچه اسفنکتر که در ابتدای معده قرار دارد شل شده و باعث بازگشت محتویات اسیدی معده به مری می‌شود. برای پیشگیری از این احساس ناخوشایند راه حل ساده‌ای وجود دارد: خوردن غذا در وعده‌های غذایی کوچک تر. پس غذای خود را در وعده‌های غذایی کمتر و دفعات بیشتر میل کرده و به یاد داشته باشید که برای تسهیل روند گوارش، غذای خود را به خوبی بجوید. بنابراین به سادگی و فقط با پرهیز از پرخوری می‌توان تا حد بسیاری از بروز این مشکل جلوگیری کرد.
 
آیا شب‌ها با احساس سوزش قفسه سینه از خواب بیدار می‌شوید؟ خوردن یک لیوان بزرگ آب ولرم دستگاه گوارش شما را به آرامی فعال خواهد کرد. سعی کنید همیشه مقدار فراوانی آب بنوشید و از خوردن آب میوه صرف نظر کنید. از مصرف نوشیدنی‌هایی نظیر قهوه، چای، آب گوجه فرنگی و نوشابه‌های گازدار که بسیار محرک هستند پرهیز کنید.
 
7. برای پیشگیری از سوزش سر دل و رفلاکس اسید معده در حالت نیمه نشسته بخوابید
توصیه دیگر این است که بلافاصله پس از صرف غذا دراز نکشیده و علاوه بر آن غذای تان را نیز دیر هنگام میل نکنید. بهتر است آخرین وعده غذایی تان را حداقل دو ساعت پیش از رفتن به رختخواب صرف کنید، زیرا غذا پیش از حرکت به سوی روده به مدت دو ساعت در معده مانده و در آنجا هضم می‌شود. برای پیشگیری از سوزش سر دل و یا تسکین آن در هنگام خواب، با قرار دادن چند بالش اضافه در رختخواب سر و شانه‌های خود را بالا نگه دارید. قرار گرفتن در حالت نیمه نشسته باعث می‌شود مجرای گوارشی شما در وضعیت مطلوب‌ تری قرار بگیرد. 

پی نوشت:
1.www.rastineh.com
2.www.niniban.com
3.www.niniplus.com