خانه » همه » مذهبی » زنان اسوه‌اي كه نام شان در قرآن كريم آمده است داراي چه ويژگي‌هايي مي‌باشند؟

زنان اسوه‌اي كه نام شان در قرآن كريم آمده است داراي چه ويژگي‌هايي مي‌باشند؟

از نظر دين مقدّس اسلام، زن و مرد نسبت به همديگر برتري ذاتي ندارند، آن چه موجب مزيّت و ارزش است، اعمال و رفتار خود فرد است كه باعث ترقّي، تكامل و تعالي انسان مي‎شود، نه جنسيّت.  قرآن كريم در اين راستا مي فرمايد: « … إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ …[1]؛ گرامي‎ترين شما باتقواترين شما هستند.» پس معيار برتري در انسان‎ها، عمل صالح و تقوي است.
در جواب سؤال بايد گفت:« خداوند تبارك و تعالي در سوره ي مباركه ي تحريم چهار زن را به عنوان الگو، اسوه و نماد خوبي و بدي نام مي برد».
     نماد بدان:
1.       همسر نوح پيغمبر ـ عليه السّلام ـ .
2.       همسر لوط پيغمبر ـ عليه السّلام ـ  به عنوان نماد بدي معرّفي شدند. در قرآن كريم آمده است: « ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلا لِلَّذِينَ كَفَرُوا اِمْرَأَةَ نُوحٍ وَامْرَأَةَ لُوطٍ كَانَتَا تَحْتَ عَبْدَيْنِ مِنْ عِبَادِنَا صَالِحَيْنِ فَخَانَتَاهُمَا فَلَمْ يُغْنِيَا عَنْهُمَا مِنَ اللَّهِ شَيْئًا وَقِيلَ ادْخُلا النَّارَ مَعَ الدَّاخِلِينَ[2] ؛ خداوند براي كساني كه كافر شده‎اند، به همسر نوح و لوط مثل زده است، آن دو تحت سرپرستي دو بنده از بندگان صالح ما بودند ولي به آن دو خيانت كردند و ارتباط با اين دو [پيامبر] سودي به حالشان [در برابر عذاب الهي] نداشت و به آن ها گفته شد: وارد آتش شويد همراه كساني كه وارد مي‎شوند.» در اين آيه ي شريف، ويژگي آنان به عنوان خيانت ذكر شده است. – البتّه خيانت به معناي خلاف عفت نبود بلكه نافرماني از شوهران شان و تخلّف از دستورات الهي بود- .
الگو و اسوه ي خوبان :
1. آسيه بنت مزاحم، همسر فرعون، به عنوان الگو و اسوه ي زنان معرّفي شد. خداوند در اين راستا مي‎فرمايد « وَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلا لِلَّذِينَ آمَنُوا اِمْرَأَةَ فِرْعَوْنَ إِذْ قَالَتْ رَبِّ ابْنِ لِي عِنْدَكَ بَيْتًا فِي الْجَنَّةِ وَنَجِّنِي مِنْ فِرْعَوْنَ وَعَمَلِهِ وَنَجِّنِي مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ[3]؛ و خداوند براي مؤمنان به همسر فرعون مثل زده است، در آن هنگام كه گفت: پروردگارا! خانه‎اي براي من نزد خود در بهشت بساز، و مرا از فرعون و كارا و نجات ده و مرا از گروه ستمگران رهايي بخش.»
2. مريم مقدّس، دختر عمران نيز به عنوان الگو و اسوه ي زنان معرّفي شد خداوند در اين راستا مي‎فرمايد: « وَ مَرْيَمَ ابْنَتَ عِمْرَانَ الَّتِي أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا فَنَفَخْنَا فِيهِ مِنْ رُوحِنَا وَصَدَّقَتْ بِكَلِمَاتِ رَبِّهَا وَكُتُبِهِ وَ كَانَتْ مِنَ الْقَانِتِينَ[4]؛ و هم چنين به مريم دختر عمران كه دامان خود را پاك نگه داشت، و ما از روح خود در آن دميديم، او كلمات پروردگار و كتاب‎هايش را تصديق كرده و از مطيعان فرمان خدا بود.»
در اين آيه، خصوصيّت حضرت مريم  به عنوان پاك دامني و فرمان برداري خدا بيان شده است.
پس اين آيات متضمّن دو مَثَل است، مَثَلي كه خداوند به وسيله ي آن حال كفّار را مجسّم مي‎كند، و ديگري هم مَثَلي كه بيان گر حال مؤمنين است، مَثَل اوّل حال و ويژگي كفّار را در شقاوت و هلاكت روشن نموده است، مي فرمايد: اگر چنين شدند به خاطر خيانتي بود كه به خدا و رسولش كردند، و سرانجام خيانت به خدا و رسول همين است. از هر كسي چنين خيانتي سر بزند، به سرانجامي نافرجام منتهي خواهد شد. هر چند وابسته به انبياء باشد. و مَثَل دوّم بيانگر اين حقيقت است كه سعادت و رستگاري مؤمنين هم تنها به خاطر اطاعت و  ايمان خالص‎شان به خدا و رسول بوده است.
ناگفته نماند همان طوري كه از آيات به دست مي آيد، ويژگي و الگو بودن هم در جهت مثبت وجود دارد و هم در جهت منفي، بزرگ‎ترين ويژگي كه براي زنان بد در قرآن کريم نام برده شد خيانت است كه همان نافرماني و سرپيچي از فرمان الهي بود. و خصوصيّت و ويژگي زنان  خوب را يكي پاكدامني و ديگري مطيع محض خدا و پيغمبر خدا ذكر نموده است. نكته ي قابل توجّه اين كه در دين مقدّس اسلام، تعاليم ارزشمندي وجود دارد كه در دشوارترين شرايط تاريخي براي زنان ـ كه دختران را زنده به گور مي‌كردند و زن را همانندكالا به ارث مي‌بردند و مالك مي‌شدند، و او را از هر گونه حقيّ محروم مي‌داشتند ـ پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ بلندترين گام را در بدترين شرايط، در جهت احياي حقوق زن و پاس داشت كرامت انساني وي برداشته است تا آن جايي كه فرمود: « احسن الناس ايمانا احسنهم خلقا و الطفهم باهله و انا الطفكم باهلي»[5] بهترين مردم از نظر ايمان آن كسي است كه خوش اخلاق‌تر باشد و نسبت به زن خود، سازگارتر و مهربان‌تر باشد، و من از همه ي شما درباره ي زن ها و اهل خود بهتر هستم. با اين بيان،  پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ  به زنان جهان  ارزش و اعتبار بخشيد.
خلاصه اين كه ويژگي زناني كه نام آن ها در قرآن كريم  بيان شده است، در جهت خوبي، پاك‌دامني و مطيع خدا و پيامبر خدا، و در جهت بدي خيانت و نافرماني، ذكر شده است.

معرفي منابع جهت مطالعه ي بيشتر:
1. الميزان، ج19، ص691.
2. محمّدي اشتهاردي، محمّد، قصه هاي قرآن.
3. زن در آينه ي جلال و جمال، اثر استاد جوادي آملي.

پي نوشت ها:
[1] . حجرات: 49/13.
[2] . تحريم: 66/10.
[3] . تحريم: 66/11؛ محمّدي اشتهاردي، محمّد، قصّه‎هاي قرآن، بيجا: انتشارات مؤسسه ي انتشارات نبوي، اوّل، 1378ش، صص259و260.
[4] . تحريم: 66/12؛ همان، ص 396 و 397.
[5]  . عيون اخبار رضا ـ عليه السّلام ـ ، ج 1،حديث 109، ص 41 و 42.

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد