قوانین اسلامی باید به گونه ای طراحی می شد که قابلیت اجرایی را در ارتباطات بین جوامع بشری داشته باشد و از یک سو، موجبات تضعیف حکومت اسلامی را فراهم نساخته و از سوی دیگر، از بی عدالتی، حتی نسبت به دشمنان، جلوگیری کند.
با مطالعه قوانین مرتبط با برده داری در اسلام، آنها را مترقی ترین قانون نسبت به سایر مکاتب خواهیم یافت که در نهایت به پایان برده داری انجامید. با این وجود، عملاً امکان اعطای امتیازات بیشتر به بردگان و کنیزان وجود نداشته و انعطاف بیشتر در برخی از این قوانین، گاه موجب بروز مشکلات دیگری می شد. در عین حال، علی رغم برخی محدودیت های موجود در مقررات برده داری اسلام، قانونی ناعادلانه و غیر انسانی، در آنها مشاهده نمی شود.