ولادت

آيت الله حاج شيخ علي اكبر نهاوندي در سال 1278 هـ . ق. در شهرستان نهاوند ديده به جهان گشود. او كودكي را در دامن خانواده‌اي مذهبي پشت سر گذاشت و در نوجواني وارد حوزة علمية نهاوند شد. وي دروس مقدماتي را نزد شيخ جعفر بروجردي و حاج ملا محمد سره‌بندي آموخت، سپس به بروجرد هجرت نمود و دروس سطح را نزد شيخ آقا حسين شيخ الاسلام، آقا ابراهيم بن مولي حسن تويسركاني، سيد ابوطالب و ديگران فرا گرفت. آيت الله نهاوندي براي ادامة تحصيل به حوزة علميّة مشهد مقدس راه يافت و در درس شيخ عبدالرحيم بروجردي، آقا ميرزا سيد علي حائري يزدي و حاج شيخ محمد تقي بجنوردي مشهدي شركت كرد. وي مدتي نيز براي كسب‌ دانش در اصفهان به سر برد، سپس به حوزة علمية تهران رفت و در مجلس درس حاج ميرزا حسن آشتياني، ميرزا عبدالرحيم نهاوندي و ميرزا محمد اندرماني حضور يافت. او در حوزة علميه تهران، فلسفه و علوم معقول را نزد ميرزا محمد رضا قمشه‌اي، ميرزا ابوالحسن جلوه و حيدر خان نهاوندي آموخت. سپس به عتبات عاليات هجرت نمود و در سامرا، در درس ميرزا محمد حسن شيرازي شركت كرد. او در سال 1308 هـ . ق به حوزه علمية نجف عزيمت كرد و در درس سيد محمد كاظم طباطبايي يزدي، آخوند خراساني، شيخ محمد طه نجف، ميرزا حبيب الله رشتي، شيخ الشريعه اصفهاني، شيخ محمد حسن مامقاني، مولي لطف الله مازندراني و حاجي نوري (صاحب مستدرك) شركت كرد.[1]
آيت الله العظمي مرعشي نجفي (ره) در مورد آيت الله نهاوندي چنين فرموده است:
او مهارت ويژه‌اي در علم حديث و مقدمات آن مانند علم رجال و علم درايه داشت. وي فقيهي اصولي و متكلمي مفسر بود. ايشان هم درس پدرم، علامه آيت الله سيد شمس الدين محمود حسيني مرعشي نجفي (متوفا: 1338 هـ . ق.) بود، و در درس بسياري از بزرگان شركت مي‌كرد.[2]

بازگشت به ايران

شيخ علي اكبر نهاوندي در اواخر ماه ذيقعده سال 1317 هـ . ق، به سبب مريضي، به ايران بازگشت و يك ماه و نيم در تبريز ماند، سپس به نهاوند رفت و تا نيمة ماه ذيحجه سال 1322 هـ . ق، در آن جا ماند؛ سپس در ابتداي محرم سال 1323 هـ . ق، به تهران رفت و 6 سال در تهران اقامت كرد.
او در سال 1328 هـ . ق، به مشهد رفت. وي در مسجد گوهرشاد نماز مي‌خواند و هر شب، ‌بعد از نماز منبر مي‌رفت. سخنان ايشان تأثير به سزايي بر مردم مي‌گذاشت. او بيشتر عمرش را به نگارش كتاب سپري نمود.

اساتيد

1. ميرزا حبيب الله رشتي: وي دانشمند و محقق ژرف‌نگر و از بزرگ فقيهان جهان تشيّع بود كه زهدش زبانزد خاص و عام بود. ايشان صاحب ده‌ها اثر ارزشمند در موضوعات مختلف مي‌باشد.
2. آيت الله شيخ ملاّ علي نهاوندي (مؤسس نهاوندي): وي از مراجع بزرگ تقليد شيعه و در علم اصول صاحب نظر بود. او به دليل سليقة خاصي كه در علم اصول داشت، به آيت الله موسس معروف بود. وي داراي تأليفات بسياري از جمله: تشريح الاصول الصغير، تشريح الاصول الكبير مي‌باشد.
3. سيد ابوالقاسم اشكوري، نويسندة كتاب جواهر العقول.
4. آخوند خراساني، نويسندة كتاب كفاية الاصول: او از مراجع بزرگ تقليد و مدرّس كم نظير حوزة علميّة نجف و از سلسله حماسه سازان تاريخ معاصر ايران بود. از وي تأليفات متعددي به جاي مانده است.
5. حاج ميرزا حسين خليلي تهراني.
6. شيخ محمد حسن مامقاني.
7. سيد محمد كاظم طباطبايي يزدي، نويسندة كتاب العروة الوثقي و ده‌ها اثر ارزنده ديگر: او از بزرگترين مراجع و علماي زمان خود بود.
8. شريعت اصفهاني (شيخ الشريعه).
9. شيخ محمد طه نجف.
10. حاج ميرزا حسين نوري: او يكي از بزرگان محدثين شيعه و نويسندة كتاب «مستدرك الوسايل و مستنبط المسائل» و ده‌ها اثر ارزندة ديگر بود.

مشايخ روايي آيت الله نهاوندي

1. ميرزا حبيب الله رشتي.
2. شيخ الشريعه اصفهاني.
3. سيد ابوالقاسم اشكوري.
4. سيد حسين كوه كمري.
5. سيد مرتضي كشميري.
6. حاج ميرزا حسين نوري.

راويان حديث از حاج شيخ علي اكبر نهاوندي

1. سيد شهاب الدين مرعشي نجفي (1276 ـ 1369 ش.) او از مراجع بزرگ تقليد شيعه و صاحب ده‌ها اثر ارزشمند و مؤسس «كتابخانه بزرگ آيت الله العظمي مرعشي نجفي» در قم است.
2. شيخ محمد شريف رازي (1364 هـ . ش.) نويسندة كتاب ارزشمند «گنجينة دانشمندان».
3. شيخ محمد علي اردوبادي.
4. سيد علي نقي فيض الاسلام (مترجم نهج البلاغه).

پي نوشتها:

[1] . ريحانة الادب، ج 6، ص 269 ـ 270.
[2] . المسلسلات في الاجازات، ص 376 ـ 377.

منبع: www.andisheqom.com
/خ