سعادت از نظر ملاصدرا چیست؟

از دیر باز، بحث سعادت، کمال، خیر و لذت های انسان مورد گفت و گوی فلاسفه، دین پژوهان، به ویژه فلاسفه اخلاق و سیاست بوده و در این زمینه دیدگاه های بسیاری مطرح شده است که در این میان نظریات صدر الدین شیرازی مؤسس حکمت متعالیه پیرامون سعادت حقیقی حائز اهمیت می باشد.

از نگاه ملاصدرا وجود خیر محض است و سعادت حقیقی درک وجود می باشد. بنابراین، در حکمت متعالیه، سعادت به معنای کمال، لذّت و خیر به کار رفته که دست یافتن به آنها به معنای کمال وجودی است و راه رسیدن به آنها، ادراک باطن وجود و متن واقع که البته سازگار با قوه ادراکی است، می باشد. ادراک نیز به حسب نیروها و مدرَکات متفاوت می شود، پس هر قوه به تناسب ادراک خویش، لذت و سعادت ویژه ای دارد، در نتیجه بالاترین لذت و سعادت مربوط به قوه ای است که به لحاظ ادراک، مدرَک، و مدرِک قوی ترین، شدیدترین، دائمی و اکثری باشد، و این قوه، قوه ای جز قوه عاقله نیست. بنابراین، سعادت حقیقی انسان در بعد نظری عبارت می شود از: ادراک صور و کمالات عقلی، و اما در بعد عقل عملی نیز استقلال نفس و پدید آمدن تعادل نفسانی و پرهیز از افراط و تفریط، ملاک سعادت حقیقی محسوب می شود.